Strona główna Wypowiedzi Co wiemy, a czego nie o nielegalnie przekraczających granicę?

Co wiemy, a czego nie o nielegalnie przekraczających granicę?

Co wiemy, a czego nie o nielegalnie przekraczających granicę?

Jacek Protas

Poseł do Parlamentu Europejskiego
Platforma Obywatelska

Tę granicę [polsko-białoruską – przyp. Demagog] przekraczają [nielegalnie – przyp. Demagog], dzisiaj mamy dane ze Straży Granicznej, ponad 90 proc. to młodzi mężczyźni.

Poranna rozmowa w RMF FM, 28.05.2024

Nieweryfikowalne

Wypowiedź uznajemy za nieweryfikowalną, gdy: 

  •  jest niemożliwa do weryfikacji w żadnym dostępnym źródle,  
  • odnosi się do źródeł przestarzałych, na podstawie których nie można stawiać osądów dotyczących teraźniejszości,  
  • dotyczy danych szacunkowych, obarczonych dużą dozą niepewności, zawiera stwierdzenia nieprecyzyjne lub zbyt ogólnikowe,  
  • z innych obiektywnych przyczyn jest niemożliwa do weryfikacji.  

Sprawdź metodologię

Poranna rozmowa w RMF FM, 28.05.2024

Nieweryfikowalne

Wypowiedź uznajemy za nieweryfikowalną, gdy: 

  •  jest niemożliwa do weryfikacji w żadnym dostępnym źródle,  
  • odnosi się do źródeł przestarzałych, na podstawie których nie można stawiać osądów dotyczących teraźniejszości,  
  • dotyczy danych szacunkowych, obarczonych dużą dozą niepewności, zawiera stwierdzenia nieprecyzyjne lub zbyt ogólnikowe,  
  • z innych obiektywnych przyczyn jest niemożliwa do weryfikacji.  

Sprawdź metodologię

  • Prośbę o weryfikację tych słów skierowaliśmy do Komendy Głównej Straży Granicznej w trybie dostępu do informacji publicznej. W odpowiedzi funkcjonariusz poinformował nas telefonicznie, że informacje o płci czy wieku osób nielegalnie przekraczających granicę nie są gromadzone. Jak nam wyjaśniono, często są to osoby o nieznanej tożsamości.
  • Rzecznik prasowy Komendanta Głównego Straży Granicznej nie autoryzował jednak tej odpowiedzi. W wysłanym do Demagoga mailu stwierdził, że chociaż nie opublikowano żadnego szczegółowego raportu, to z danych Straży Granicznej wynika, że rzeczywiście 90 proc. osób nielegalnie przekraczających granicę polsko-białoruską to młodzi mężczyźni.
  • Jak podkreślił, potwierdza to dokumentacja służbowa oraz informacje od funkcjonariuszy pełniących służbę na polsko-białoruskiej granicy.
  • Do czasu opracowania i publikacji tych danych przez Straż Graniczną wypowiedź oceniamy jako nieweryfikowalną.

Jacek Protas o tym, kto przekracza granicę z Białorusią

Wiceminister funduszy i polityki regionalnej i wówczas kandydat do Parlamentu Europejskiego gościł 28 maja w programie Roberta Mazurka w RMF24. Jacek Protas wypowiedział się między innymi na temat sytuacji na granicy polsko-białoruskiej. Stwierdził, że przekraczają ją głównie młodzi mężczyźni [czas nagrania: 8:20]. 

O jakie przekroczenia mogło chodzić politykowi? Wcześniej Protas wypowiadał się na temat tzw. pushbacków [czas nagrania: 7:52], czyli zawracania osób nielegalnie przekraczających granicę z powrotem do Białorusi. Polityk podkreślił, że ludzi należy traktować w sposób humanitarny. Dodał jednak, że podstawowym elementem bezpieczeństwa Polski jest szczelna granica.

Zaznaczył wówczas, że granicę przekraczają przede wszystkim młodzi mężczyźni, nie kobiety z dziećmi. Takie dane mają pochodzić ze Straży Granicznej.

Straż Graniczna nie publikuje danych, na które powołuje się Jacek Protas

Napisaliśmy do Straży Granicznej z pytaniem, czy rzeczywiście takie informacje zostały udostępnione. Pierwszą odpowiedź otrzymaliśmy telefonicznie. Z rozmowy z pracownikiem Straży Granicznej wynikało, że nigdzie nie opublikowano statystyk wskazujących, że osoby przekraczające granicę w sposób nielegalny to w większości młodzi mężczyźni. 

Co jakiś czas Komenda Główna Straży Granicznej informuje (1, 2, 3) o próbach przekroczenia polsko-białoruskiej granicy, ale w komunikatach nie ma mowy o wieku czy płci tych osób. Zazwyczaj wskazuje się na grupę migrantów i podaje jej liczebność. 

Jak wynika z danych opublikowanych przez Straż Graniczną, w pierwszym kwartale 2024 roku na granicy polsko-białoruskiej zatrzymano 107 osób, o 33 proc. mniej niż rok wcześniej. Z kolei w 2023 roku tych przekroczeń było łącznie 565

Sprzeczne informacje od Straży Granicznej

Od pierwszej osoby, z którą rozmawialiśmy, mogliśmy usłyszeć, że informacje o płci czy wieku osób nielegalnie przekraczających granicę nie są gromadzone. Jak nam wyjaśniono, często są to osoby o nieznanej tożsamości.

Taką odpowiedź przesłaliśmy do autoryzacji na adres mailowy rzecznika SG, podany jako kontakt dla mediów. Skontaktował się z nami telefonicznie rzecznik prasowy Komendanta Głównego Straży Granicznej ppłk Andrzej Juźwiak. Nie potwierdził on przekazanych nam wcześniej przez pracownika SG informacji.

Z maili, które otrzymaliśmy następnie od ppłk Juźwiaka, wynika, że Straż posiada jednak dane na temat osób zatrzymanych w związku z nielegalnym przekroczeniem granicy. „Pomimo że szczegółowy raport na ten temat nie został opublikowany, z danych posiadanych przez Straż Graniczną wynika, że wśród osób zatrzymanych po przekroczeniu granicy państwowej wbrew przepisom prawie 90% stanowią mężczyźni” – czytamy w odpowiedzi.

Dopytaliśmy, czy to prawda, że są to osoby młode. „Tak, to prawda” – odpowiedział rzecznik. Dodał, że tak wynikadokumentacji służbowej oraz informacji od funkcjonariuszy pełniących służbę na polsko-białoruskiej granicy. 

Jacek Protas nie odpowiedział na pytanie o źródło

Nie wiemy, co dokładnie znajduje się w tej dokumentacji ani jakie informacje przekazywali rzecznikowi funkcjonariusze. Dziwi nas, że początkowo poinformowano nas, że Straż Graniczna nie posiada takich danych.

W dniu 10 czerwca spytaliśmy Jacka Protasa o źródło, na podstawie którego stwierdził, że ponad 90 proc. nielegalnych migrantów to młodzi mężczyźni. Do dziś nie dostaliśmy od niego odpowiedzi.

Z wyżej wymienionych powodów, do czasu opracowania i publikacji przez Straż Graniczną dokładnych danych na temat płci i wieku osób nielegalnie przekraczających granicę polsko-białoruską, oceniamy wypowiedź Jacka Protasa jako nieweryfikowalną.

Legalne przekroczenia granicy polsko-białoruskiej

A co z legalnymi przekroczeniami granicy polsko-białoruskiej? Straż Graniczna udostępniła nam dane dotyczące 2023 roku i pierwszych miesięcy 2024 roku. Jeśli chodzi o rok 2023, wówczas do Polski z Białorusi wjechało około 836 tys. mężczyzn w wieku 18–60 lat. 

Mężczyźni z tej grupy wiekowej stanowili 59,7 proc. wszystkich osób, które przekroczyły granicę polsko-białoruską, przybywając na teren naszego kraju. Osób starszych było zdecydowanie mniej. Jeśli chodzi o mężczyzn powyżej 60. roku życia, w 2023 roku wjechało ich do Polski z Białorusi łącznie blisko 46 tys. Kobiet w tym wieku było blisko 51 tys.

Jeśli zaś chodzi o okres styczeń–czerwiec 2024 roku, mężczyźni w wieku od 18 do 60 lat stanowili 61,4 proc. wszystkich wjeżdżających do Polski z terenu Białorusi. Straż Graniczna nie udostępniła nam bardziej precyzyjnych informacji o wieku osób przekraczających granicę, które uwzględniałyby inne przedziały wiekowe.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Pomóż nam sprawdzać, czy politycy mówią prawdę.

Nie moglibyśmy kontrolować polityków, gdyby nie Twoje wsparcie.

Wpłać

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!