Czas czytania: około min.
Liczba wyroków ETPCz czekających na wykonanie w Polsce spada
22.03.2022 godz. 10:05
Wypowiedź
To jest bardzo dobre! W czasie gdy MS był @bbudka Polska miała na koncie aż 576 niewykonanych wyroków ETPCz. W czasie gdy MS ponownie został @ZiobroPL liczba niewykonanych wyroków przez Polskę spadła do 98.

Częściowy fałsz
Analiza w pigułce
- Borys Budka był ministrem sprawiedliwości od maja do listopada 2015 roku.
- W 2015 roku w fazie wykonywania było albo 313 (dane MSZ), albo 346 (dane Komitetu Ministrów Rady Europy) orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczących Polski.
- Najnowsze dane wskazują, że w 2020 roku liczba orzeczeń czekających na wykonanie spadła do 89. Tym razem dane MSZ i Rady Europy są ze sobą zgodne.
- W 2016 roku, czyli po pierwszym roku urzędowania Zbigniewa Ziobry na stanowisku ministra sprawiedliwości, wyroków czekających na wykonanie było 223 (dane MSZ) lub 225 (Rada Europy).
- Informacja o 98 niewykonanych orzeczeniach dotyczy 2019 roku (pojawia się w opracowaniu zarówno MSZ, jak i Rady Europy).
- Sebastian Kaleta słusznie zauważył, że obecnie liczba wyroków ETPCz czekających na wykonanie w Polsce jest niższa niż w 2015 roku, jednakże porównywana skala nie jest tak duża, jak zasugerował polityk. W czasach Borysa Budki niewykonanych wyroków było 313 lub 346 (w zależności od źródła), a nie 576. Na tej podstawie oceniamy wypowiedź jako częściowy fałsz.
- Liczba 576 niewykowanych orzeczeń została przytoczona podczas obrad senatu przez wiceministra Artura Nowaka-Fara, który odnosił się do raportu za rok 2014. Liczba ta nie była zgodna z raportem MSZ i nie pojawiła się już w żadnym innym miejscu. Ponadto Borys Budka w 2014 roku nie był ministrem sprawiedliwości.
TK o zgodności konwencji praw człowieka z konstytucją
W czwartek 10 marca Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok stwierdzający, że przepis Europejskiej konwencji praw człowieka w zakresie, który umożliwia Europejskiemu Trybunałowi Praw Człowieka (ETCz) kontrolę statusu sędziów krajowych, jest niezgodny z polską konstytucją.
Chodzi o wyroki stwierdzające naruszanie przez Polskę prawa do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy przez niezawisły i bezstronny sąd.
Jak jednak zauważa Rzecznik Praw Obywatelskich, orzeczenia sądowe i inne akty stosowania prawa nie mogą być przedmiotem kontroli Trybunału Konstytucyjnego, który jest wyłącznie sądem prawa, a nie sądem kontrolującym orzecznictwo. RPO wniósł o umorzenie sprawy.
Dyskusje po wyroku
Wyrok TK skrytykowała również opozycja. Borys Budka napisał na Twitterze, że Polska stała się drugim – po Rosji – państwem niewykonującym orzeczeń ETCz. Podobną informację podała Kamila Gasiuk-Pihowicz.
Trybunał Przyłębskiej, na wniosek #Ziobro, orzekł, że przepisy Europejskiej Konwencji Praw Człowieka gwarantujące prawo do niezależnego sądu są…niezgodne z konstytucją. Tylko dwa państwa nie wykonują wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka: Rosja i – od wczoraj – Polska. pic.twitter.com/dohcTNr50K
— Borys Budka (@bbudka) March 11, 2022
Na tweeta Budki zareagował prawnik Piotr Leonarski. Udostępnił on materiał Adwokatury Polskiej z września 2015 roku.
„»Polska w czołówce krajów z największą liczbą niewykonanych orzeczeń ETPCz«. Zgadnijcie, kto był ministrem sprawiedliwości” – napisał.
News z 2 września 2015 r. "Polska w czołówce krajów z największą liczbą niewykonanych orzeczeń ETPCz". Zgadnijcie, kto był ministrem sprawiedliwości 🤭! https://t.co/Xcpbplqv4v https://t.co/85Kzi7rdn4
— Piotr Leonarski (@PMLeonarski) March 11, 2022
W swoim materiale Adwokatura Polska pisała o 576 wyrokach ETPCz czekających na wykonanie przez polskie władze.
Tweeta Leonarskiego podał dalej Sebastian Kaleta, który powtórzył dane Adwokatury Polskiej i dodał, że po przejęciu stanowiska ministra sprawiedliwości przez Zbigniewa Ziobrę liczba orzeczeń czekających na wykonanie miała spaść do 98.
To jest bardzo dobre! W czasie gdy MS był @bbudka Polska miała na koncie aż 576 niewykonanych wyroków ETPCz. W czasie gdy MS ponownie został @ZiobroPL liczba niewykonanych wyroków przez Polskę spadła do 98. https://t.co/Vnm9X6UB8n
— Sebastian Kaleta (@sjkaleta) March 11, 2022
Borys Budka na stanowisku ministra sprawiedliwości
We wrześniu 2015 roku Budka rzeczywiście przewodniczył resortowi sprawiedliwości. Stanowisko to objął 4 maja 2015 roku i piastował je aż do powołania nowego rządu z Beatą Szydło na czele, po wygranych przez PiS wyborach parlamentarnych.
Raport Adwokatury Polskiej udostępniony przez Piotra Leonarskiego dotyczy danych za rok 2014 i opiera się na obradach senackiej Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji z 2 września 2015 roku.
W ich trakcie wiceminister spraw zagranicznych Artur Nowak-Far poinformował o 576 wyrokach ETCz czekających na wykonanie.
Do informacji o obradach załączony został również „Raport z wykonywania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przez Polskę za 2014 r.”, w którym jednak wspomniana liczba się nie pojawia.
Liczba 576 nie padła już nigdzie indziej
Zacznijmy od tego, że przytoczone przez Artura Nowaka-Fara, Adwokaturę Polską i Sebastiana Kaletę dane odnoszą się do 2014 roku.
W tym czasie Borys Budka nie był ministrem sprawiedliwości. W 2014 roku szefami MS byli Marek Biernacki i Cezary Grabarczyk.
Po drugie, informacja o 576 niewykonanych orzeczeniach ETCz nie pada w żadnym oficjalnym dokumencie MSZ.
Na stronie resortu dostępne są raporty rządu na temat wykonywania orzeczeń Trybunału, jednak dane za rok 2014 różnią się od tych podanych przez Nowaka-Fara.
Informacje o orzeczeniach czekających na wykonanie znajdują się również w raportach Komitetu Ministrów Rady Europy, zrzeszającego ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich.
Dla roku 2014 zarówno MSZ, jak i Rada Europy podają liczbę 503 orzeczeń (przy czym w raporcie MSZ za rok 2020 liczba ta została zaktualizowana do 498).
W 2015 roku liczba niewykonanych orzeczeń spadła
Według MSZ w roku 2015 liczba orzeczeń będących w fazie wykonania spadła do 313.
Mimo że to dane resortów krajowych powinny służyć za podstawę do opracowania statystyk przez Radę Europy, tym razem w obu raportach pojawia się rozbieżność. Publikacja Komitetu Ministrów wskazuje na 346 orzeczeń czekających na wykonanie w 2015 roku.
Niezależnie od tej różnicy liczba orzeczeń znajdujących się w fazie wykonywania w czasie, gdy ministrem sprawiedliwości był Borys Budka, jest wyraźnie mniejsza, niż podał Sebatian Kaleta.
Sytuacja Polski poprawia się z roku na rok
Według najnowszych danych w 2020 roku liczba orzeczeń znajdujących się w fazie wykonywania wyniosła 89. Natomiast rok wcześniej takich orzeczeń było 98 (tyle, ile wskazał Sebastian Kaleta).
Identyczne dane dla obu lat podaje i MSZ, i Komitet Ministrów Rady Europy. W najnowszym raporcie MSZ znalazło się podsumowanie liczby orzeczeń znajdujących się w fazie wykonywania od 2011 roku.

Źródło: MSZ. Liczba orzeczeń znajdujących się w fazie wykonywania pod nadzorem KM wg stanu na koniec roku w poszczególnych latach
Przejęcie fotela ministra sprawiedliwości przez Zbigniewa Ziobrę w listopadzie 2015 roku nie spowodowało od razu aż tak dużego spadku liczby oczekujących na wykonanie orzeczeń, jak wskazał Sebastian Kaleta.
W 2016 roku – pierwszym pełnym roku urzędowania Ziobry – w fazie wykonywania było wciąż ponad 200 orzeczeń ETPCz. MSZ wskazuje na liczbę 223, a Komitet Ministrów Rady Europy – 225.
Pomimo spadków wciąż jesteśmy w dolnej połowie stawki
W 2020 roku we wszystkich państwach członkowskich Rady Europy na wejście w życie czekało łącznie 5 233 orzeczeń ETPCz. Jeszcze w 2014 roku liczba ta wynosiła dwa razy więcej – 10 904.
W 2020 roku Polska (na 46 państw członkowskich Rady Europy) była na 36. miejscu pod względem liczby wyroków czekających na wykonanie. W roku 2014 przypadło nam miejsce numer 39.
Pomimo wyraźnego spadku liczby niewykonanych orzeczeń na tle innych państw pozycja Polski uległa więc tylko nieznacznej poprawie.
Niechlubnym liderem zestawienia państw z największą liczbą orzeczeń ETCz czekających na wejście w życie jest Rosja. W 2020 roku nie wykonała ona aż 1 789 wyroków (16 proc. wszystkich takich przypadków w państwach członkowskich).
Jedynymi państwami, w których w 2020 roku nie odnotowano niewykonanych orzeczeń, były Andora, Monako i Luksemburg.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
Wpłać darowiznę i działaj z nami!