Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Aresztowanie Durowa rozgniewało szejków? Sprawdzamy, co z kontraktem na zakup myśliwców
Aresztowanie Pawła Durowa, założyciela Telegramu, we Francji było szeroko komentowane w sieci. Obok rzetelnych relacji mogliśmy się natknąć na fałszywą informację o tym, że Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA) zerwały z Francją umowę handlową na zakup 80 myśliwców.
fot. Facebook i Pexels / Modyfikacje: Demagog
Aresztowanie Durowa rozgniewało szejków? Sprawdzamy, co z kontraktem na zakup myśliwców
Aresztowanie Pawła Durowa, założyciela Telegramu, we Francji było szeroko komentowane w sieci. Obok rzetelnych relacji mogliśmy się natknąć na fałszywą informację o tym, że Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA) zerwały z Francją umowę handlową na zakup 80 myśliwców.
Analiza w pigułce
- Na Facebooku udostępniono informację (1, 2, 3, 4, 5) o tym, że Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA) zamroziły kontrakt na zakup 80 myśliwców od Francji. Podobno źródłem informacji miała być telewizja Al Jazeera, a wstrzymanie umów miało nastąpić w reakcji na aresztowanie Pawła Durowa, założyciela Telegrama, przez francuską policję.
- W wiarygodnych źródłach informacji nie ma wzmianki o wstrzymaniu kontraktów. Doniesień na ten temat nie znajdziemy ani w serwisach prowadzonych przez Al Jazeerę, ani na stronach rządowych Francji i ZEA. Rzecznik Al Jazeery oświadczył, że te wiadomości są fałszywe, a ich źródłem nie jest grupa medialna Al Jazeera.
Aresztowanie Pawła Durowa, założyciela aplikacji Telegram, przez francuską policję było szeroko komentowane w mediach (np. 1, 2, 3). Miało to związek z dochodzeniem, które dotyczy m.in. rozpowszechniania przy pomocy aplikacji pornografii dziecięcej i handlu narkotykami za jej pośrednictwem.
W mediach społecznościowych można natknąć się na nieprawdziwą informację na temat tego wydarzenia, która dotarła również na polskojęzyczne konta (1, 2, 3, 4, 5). Posty na Facebooku (1, 2, 3, 4, 5) przekazują, że „Zjednoczone Emiraty Arabskie zamrażają kontrakt na zakup 80 myśliwców od Francji w związku z sytuacją Pawła Durowa”. Co więcej, „rozważają całkowite zamrożenie wszystkich kontraktów obronnych z Francją”.
W jednym z nich udostępniono również film oznaczony logiem katarskiej telewizji Al Jazeera. Jak możemy przeczytać we wpisie: „Aresztowanie Durowa rozgniewało szejków. Twórca Telegramu zna osobiście syna premiera Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Eksperci uważają, że Francja popełniła poważny błąd w swoich działaniach, wywołując gniew wpływowych sojuszników”.
ZEA zamroziła kontrakt na myśliwce? Nic o tym nie wiadomo
Informacja o rzekomym zamrożeniu kontraktu jako odpowiedzi na aresztowanie Pawła Durowa (który ma obywatelstwo ZEA, a siedziba Telegramu zarejestrowana jest w Dubaju) rozprzestrzeniła się w mediach społecznościowych. Poza Demagogiem przeanalizowały ją również inne redakcje factcheckingowe: włoska Open, francuska France24, brytyjska FullFact, oraz dziennikarz BBC Verify.
Podobnie jak inni fact-checkerzy, nie znaleźliśmy informacji, które potwierdziłyby te doniesienia.
26 sierpnia 2024 roku Ministerstwo Spraw Zagranicznych Zjednoczonych Emiratów Arabskich wydało oświadczenie, w którym zapewniło, że „uważnie śledzi sprawę swojego obywatela Pawła Durowa”. Nie ma w nim wzmianki, że zerwano jakąkolwiek umowę handlową. Takich informacji nie ma również na stronach rządowych we Francji.
Jak zauważa redakcja Open, doniesienia te były rozpowszechniane przez rosyjskie serwisy oraz kanały na Telegramie.
Telewizja Al Jazeera nie wyemitowała materiału o wycofaniu się ze sprzedaży
Zastanawiać może fakt, że materiału, który rzekomo wyemitowała Al Jazeera, nie znajdziemy ani przez wyszukiwarkę na ich stronie, ani na ich kanale na YouTubie.
Materiał wideo został opisany przez Shayana Sardarizadeha, dziennikarza BBC Verify, na jego profilu w serwisie X. Wykazał on, że ktoś podszywa się pod katarski serwis informacyjny Al Jazeera: „Jest to część ogromnej prokremlowskiej operacji dezinformacyjnej, która produkuje fałszywe filmy w imieniu głównych mediów”.
This is a fake Al Jazeera video that falsely claims the UAE has frozen the purchase of 80 fighter jets from France over the arrest of Telegram CEO Pavel Durov.
It’s part of a huge pro-Kremlin disinformation operation that churns out fake videos in the name of mainstream outlets. pic.twitter.com/sfTkqHJYj8
— Shayan Sardarizadeh (@Shayan86) August 28, 2024
Redakcja FullFact poprosiła telewizję Al Jazeera o komentarz w tej sprawie. Jak oświadczył jej rzecznik:
„Treści krążące w mediach społecznościowych, twierdzące, że ZEA zamroziły zakup 80 samolotów myśliwskich od Francji, przypisujące opublikowanie tej wiadomości Al Jazeerze, są fałszywe; nie zgadzamy się z przypisywaniem tej informacji naszej sieci medialnej”.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter