Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
Fake News
Charles Michel nie poinformował o porozumieniu w sprawie zawieszenia patentów
8 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
8 min czytania
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Charles Michel nie poinformował o porozumieniu w sprawie zawieszenia patentów
Błędny artykuł PAP-u i brak weryfikacji ze strony polskich dziennikarzy.
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Charles Michel nie poinformował o porozumieniu w sprawie zawieszenia patentów
Błędny artykuł PAP-u i brak weryfikacji ze strony polskich dziennikarzy.
8 maja 2021 roku na portalu Polskiej Agencji Prasowej pojawiła się informacja na temat porozumienia w sprawie zawieszenia patentów na szczepionki. Artykuł powieliły inne portale informacyjne, nie weryfikując danych, które się w nim pojawiły. Skopiowane doniesienie zostało opublikowane m.in. na łamach: TVP INFO, Rzeczpospolita, Radio Zet, Wprost, TOK FM, Wirtualna Polska, Polsat News, Gazeta Prawna, Bankier.pl, Fakt, Do Rzeczy. Błędny artykuł przygotowany przez PAP oraz brak refleksji ze strony dziennikarzy spowodowały, że nieprawdziwa informacja została udostępniona na bardzo dużą skalę i dotarła do wielu internautów.
Aktualizacja 14.05
Portal TOK FM zaktualizował swój artykuł usuwając z niego fałszywą informację o rzekomym porozumieniu ws. patentów na szczepionki. To samo uczynił także Fakt.
Już sam tytuł artykułu opublikowanego przez PAP (który powielały inne portale) informuje o tym, że podczas szczytu UE w Porto wypracowane zostało porozumienie w sprawie zawieszenia patentów na szczepionki. W jego treści czytamy:
„Przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel ogłosił w sobotę w Porto, że uczestnikom nieformalnego szczytu UE w tym mieście udało się wypracować porozumienie w sprawie zawieszenia patentów na produkcję szczepionek przeciwko Covid-19. Michel przyznał, że choć państwa UE opowiadają się za poszanowaniem własności intelektualnej, to popierają też to, by w krótkim czasie usprawnić przez zawieszenie patentów na szczepionki przeciwko Covid-19 wytwarzanie tych preparatów na całym świecie”.
PAP następnie cytuje rzekomą wypowiedź Michela, który miał powiedzieć: „Jesteśmy gotowi zaangażować się w tę kwestię w taki sposób, aby już wkrótce przedstawić konkretną propozycję”.
A co naprawdę powiedział Charles Michel? Fact-checkingowe ABC dla korespondentów, dziennikarzy, wydawców i nie tylko
A.
Weryfikacja tego, co naprawdę powiedział Charles Michel, nie powinna stanowić trudności dla doświadczonych dziennikarzy z największych polskich portali informacyjnych. Wszystkie potrzebne informacje możemy znaleźć w źródle pierwotnym, którym w tym przypadku jest oficjalny portal Rady Europejskiej i Rady Unii Europejskiej.
B.
Możemy na nim znaleźć interesującą nas zakładkę Komunikaty prasowe i oświadczenia. W niej odszukujemy informacje pochodzące ze szczytu w Porto. Wystąpienie Charlesa Michela znajdziemy w źródle zatytułowanym „Remarks by President Charles Michel after the informal meeting of the members of the European Council and the EU-India Leaders’ meeting in Porto”.
C.
Wyszukujemy w tym źródle interesujące nas fragmenty odnoszące się do kwestii własności intelektualnej do szczepionek przeciwko COVID-19. Celem przytoczenia szerokiego kontekstu interesującej nas wypowiedzi zacytujemy w całości fragment przemówienia Charlesa Michela. Najpierw w oryginale, a następnie tłumaczenie:
„Le quatrième point qui a animé notre débat, c’est bien sûr l’engagement de l’Union européenne pour la solidarité internationale. Nous le savons, vous le savez, personne ne sera en sécurité face à cette pandémie si le monde entier n’est pas protégé, si le monde entier n’est pas en sécurité. C’est la raison pour laquelle depuis le premier jour de cette mobilisation à l’échelle européenne, il y a plus d’un an, contre le COVID-19, nous avons affirmé cette solidarité.
D’abord en mobilisant beaucoup de moyens pour la recherche et contribuer à ce que rapidement les vaccins puissent être disponibles pour l’humanité. Ensuite, en participant activement à cette initiative COVAX, pour veiller à ce que dans tous les pays du monde des doses puissent être accessibles. L’Union européenne est un contributeur majeur de ce projet COVAX.
Trois, en veillant, et c’est un point essentiel, à ce qu’au départ de l’Union européenne les exportations de vaccins soient possibles. C’est autour de 50% des doses produites sur le sol européen qui sont exportées, ce qui témoigne de la solidarité, de notre engagement à maintenir les chaînes d’approvisionnement ouvertes. Et on encourage tous nos partenaires, y compris les pays producteurs de vaccins, à suivre cet exemple en protégeant et en maintenant les chaînes d’approvisionnement et en faisant en sorte que les exportations soient possibles.
Bien sûr, nous avons eu le débat aussi sur la question de la propriété intellectuelle des vaccins, et de la libéralisation de la propriété intellectuelle de vaccins.
Différents sentiments et opinions ont été exprimés par rapport à cela. Nous sommes déterminés à soutenir tout ce qui peut conduire à augmenter la production sur le plan mondial et la délivrance rapide de vaccins.
Cependant, à court terme, beaucoup d’entre nous autour de la table pensent que ce n’est pas une solution magique qui résoudrait tout. Il va de soi que nous sommes prêts à rester engagés sur des débats extrêmement concrets. C’est par exemple ce que nous faisons en Europe depuis quelque temps déjà, avec des pays Africains, pour tenter de stimuler les partenariats privé-public et le support des institutions européennes pour concrètement augmenter les capacités de production, et veiller à la diversification des chaînes d’approvisionnement dans le secteurs pharmaceutique”.
TŁUMACZENIE:
„Czwartym punktem, który napędzał naszą debatę, jest oczywiście zobowiązanie Unii Europejskiej do solidarności międzynarodowej. My to wiemy, Wy to wiecie, że nikt nie jest bezpieczny w obliczu pandemii, jeśli cały świat nie jest chroniony, jeśli cały świat nie jest bezpieczny. To jest powodem, dla którego od pierwszego dnia mobilizacji przeciw COVID-19 na poziomie europejskim potwierdziliśmy tę solidarność.
Po pierwsze, zmobilizowaliśmy dużo zasobów na rzecz badań i wsparcia, aby umożliwić ludziom szybki dostęp do szczepionek. Następnie aktywnie uczestniczyliśmy w inicjatywie COVAX, aby zapewnić, że wszystkie kraje świata mają dostęp do szczepionek. Unia Europejska jest istotnym ofiarodawcą w tym projekcie.
Po trzecie, zapewniliśmy, i to jest kluczowy punkt, że eksport szczepionek z Unii Europejskiej jest możliwy. Około 50 proc. dawek produkowanych na ziemi europejskiej jest eksportowane, co stanowi dowód solidarności, naszego zaangażowania w utrzymywanie otwartych łańcuchów dostaw. I wszyscy nasi partnerzy, włączając w to kraje produkujące szczepionki, są zachęcani do podążania tą drogą, aby chronić i utrzymywać łańcuchy dostaw i umożliwiać eksport.
Oczywiście, dyskutowaliśmy także na temat kwestii własności intelektualnej szczepionek i liberalizacji własności intelektualnej szczepionek.
Różne uczucia i opinie zostały wyrażone w tym zakresie. Jesteśmy zdeterminowani, aby wspierać wszystko, co może doprowadzić do zwiększenia globalnej produkcji i błyskawicznej dostawy szczepionek. Jednakże w krótkiej perspektywie wielu z nas uważa, że nie jest to »magiczna różdżka«, która rozwiąże wszystkie problemy. Nie trzeba tłumaczyć, że pozostajemy gotowi, aby angażować się w bardzo konkretne dyskusje. Na przykład, to jest to, co robimy w Europie od jakiegoś czasu z krajami afrykańskimi, próbujemy stymulować partnerstwa publiczno-prywatne i wsparcie ze strony europejskich instytucji, aby w sposób konkretny zwiększać możliwości produkcyjne i zapewnić dywersyfikację łańcuchów dostaw w sektorze farmaceutycznym”.
Jak widzimy, w żadnym fragmencie nie ma mowy o tym, że kraje unijne porozumiały się w sprawie zawieszenia patentów. Jest wręcz przeciwnie. Michel podkreślił panujące różnice zdań i ze sceptycyzmem ocenił przydatność takich rozwiązań w kwestii zwalczania pandemii. Jednocześnie zaznaczył, że Unia pozostaje w dalszym ciągu otwarta na konkretne rozwiązania, które zwiększą moce produkcyjne, a tym samym zapewnią dostawy szczepionek do krajów uboższych.
Weryfikowanie informacji przez dziennikarzy i największe portale informacyjne? Nie tym razem
12 maja, kiedy przyglądaliśmy się sprawie (czyli cztery dni od pierwotnej publikacji artykułu na portalu PAP), na większości portali informacyjnych dostępne były jeszcze artykuły przytaczające błędne informacje. Dziennikarze nie pokusili się o skontrolowanie prawdziwości informacji, które podała PAP, w większości przypadków ograniczyli się też do przekopiowania tekstu (łącznie z tytułem) w wersji, którą przygotowała Polska Agencja Prasowa.
Jeszcze w dniu publikacji artykułu z fałszywymi informacjami, w sobotę 8 maja, do sprawy na Twitterze odniósł się dziennikarz Jakub Krupa. Były korespondent Polskiej Agencji Prasowej punktował nie tylko podawanie przez PAP fałszywych informacji, ale też brak reakcji ze strony wydawców portali powielających nieprawdziwe informacje.
Jak widzimy, pozostało to jednak bez echa. Ani informacje od Jakuba Krupy, który już w sobotę ostrzegał przed fałszywą informacją, ani też możliwość łatwej weryfikacji wypowiedzi Charlesa Michela w źródle pierwotnym, nie okazały się być czynnikami skłaniającymi do aktualizacji artykułów opartych o błędne informacje.
Podsumowanie
Na dziennikarzach spoczywa ogromna odpowiedzialność za informacje, które podają do publicznej wiadomości. Weryfikowanie prawdziwości informacji i docieranie do źródeł to podstawa rzetelności dziennikarskiej. Opisana przez nas sytuacja pokazała, że należy być czujnym nawet w przypadku depesz lub artykułów od agencji prasowych, żeby nie stać się źródłem, które bezrefleksyjnie powiela nieprawdziwe informacje.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
