Strona główna Fake News Czy da się przedawkować witaminę D? Tak, to możliwe

Czy da się przedawkować witaminę D? Tak, to możliwe

Informacje dotyczące witaminy D pozbawiono prawidłowego kontekstu.

fot. Pexels / Modyfikacje: Demagog

Czy da się przedawkować witaminę D? Tak, to możliwe

Informacje dotyczące witaminy D pozbawiono prawidłowego kontekstu.

FAKE NEWS W PIGUŁCE

  • Na Facebooku opublikowano nagranie, które dotyczy witaminy D. W materiale mowa jest o tym, że witaminy tej w zasadzie nie da się przedawkować, chyba że przyjmuje się dawki rzędu 100 tys. jednostek międzynarodowych (czas nagrania 0:34). Natomiast przy przyjmowaniu tej witaminy w dawce 5-10 tys. jednostek przedawkowanie ma być rzekomo niemożliwe (czas nagrania 0:57).
  • Według EFSA maksymalny poziom dziennego spożycia witaminy D wynosi dla osoby dorosłej 3 200-4 000 IU (jednostek międzynarodowych); (s. 7). Podobne dawki podaje National Institutes of Health (NIH), który wskazuje, że maksymalna dzienna dawka niewywołująca szkodliwych efektów zdrowotnych to 4 000 IU. Tę samą wartość wskazuje np. Harvard School of Public Health.
  • Aktualne rekomendacje – opublikowane w 2023 roku dla populacji polskiej – podają, że osoby dorosłe, które nie mają szczególnych wskazań zdrowotnych, powinny suplementować witaminę D w dziennej dawce wynoszącej 1 000-4 000 IU (w zależności od grupy wiekowej i innych zmiennych), a nie – jak podano w nagraniu: co najmniej 8 000 IU (czas nagrania 01:04).

Jeden z naszych czytelników przesłał nam nagranie, które zostało opublikowane na Facebooku 10 lutego 2023 roku. 11 lutego 2023 roku te same treści udostępniono również w facebookowych rolkach (np. 1, 2). Wszystkie te materiały dotyczą witaminy D i ostatnio były nadal komentowane (11 sierpnia 2023 roku), co wskazuje na ich utrzymującą się popularność.

Zrzut ekranu z profilu Gegonius na Facebooku. Liczba reakcji: 2,4 tys., liczba komentarzy: 488, liczba udostępnień: 182 tys.

Fot. Facebook

Nagranie udostępniono ponad 180 tys. razy, zareagowano na nie 2,4 tys. razy i skomentowano je ponad 480 razy. Pod materiałem pojawiły się różnorodne komentarze. Niektóre z nich wspierały opublikowaną treść: „Ja biorę od kilku lat po dziesięć tysięcy jednostek dziennie witamy D3 I w tej chwili mam poziom w organizmie 103 i moją mądra lekarka jest Bardzo zadowolona i sugeruje mi żeby tak trzymać”.

Przedawkowanie witaminy D jest możliwe

nagraniu mowa jest o tym, że witaminy D w zasadzie nie da się przedawkować, chyba że przyjmuje się dawki rzędu 100 tys. jednostek międzynarodowych (czas nagrania 0:34). W filmie padają słowa: „No jak ją można przedawkować? Jeśli będziesz ją systematycznie brał po – nie wiem, no – 100 tys. jednostek dziennie cały czas, to ją przedawkujesz. Ale przecież zostało dowiedzione, że praca czy przebywanie ok. godziny w pełnym słońcu w czasie lata daje ci w ciągu godziny ok. 300–400 tys. jednostek witaminy D. No to jak ją może przedawkować jakąś tam dawką 5 tys. czy 10 tys. jednostek” (czas nagrania 0:34).

Najnowszy, opublikowany w sierpniu 2023 roku, raport European Food Safety Authority (EFSA) wskazuje, że maksymalny dzienny poziom spożycia witaminy D, który nie wywołuje szkodliwych efektów u osób zdrowych, jest znacznie niższy, niż podano w nagraniu (czas nagrania 0:34; 0:57). Czyli przedawkować tę substancję jest znacznie łatwiej (s. 7), niż wskazano w materiale wideo (czas nagrania 0:34; 0:57).

Według EFSA maksymalny poziom dziennego spożycia witaminy D wynosi dla osoby dorosłej 80-100 μg, czyli 3 200-4 000 IU (jednostek międzynarodowych); (s. 7). Podobne dawki podaje National Institutes of Health (NIH), który wskazuje, że maksymalna dzienna dawka niewywołująca szkodliwych efektów zdrowotnych to 4 000 IU. Tę samą wartość wskazuje np. Harvard School of Public Health.

uzasadnionych przypadkach (np. przy zdiagnozowaniu niedoboru) lekarz może zalecić krótkoterminowe przyjmowanie większej dawki witaminy D. Nie oznacza to jednak, że – jak wskazano w nagraniu (czas nagrania 0:57), dawki rzędu 5 000-10 000 IU nie grożą przedawkowaniem. Przykładowo: z danych EFSA wynika, że przekroczenie dawki to przyjmowanie dobowo więcej niż 4 000 jednostek (w przypadku zdrowej, dorosłej populacji).

Dane przytoczone w nagraniu są inne niż w publikacji, na którą się powołano

Na poparcie tezy, jakoby przedawkowanie witaminy D było w zasadzie niemożliwe, powołano się w nagraniu na badania: „przecież zostało dowiedzione, że praca czy przebywanie ok. godziny w pełnym słońcu w czasie lata daje ci w ciągu godziny ok. 300-400 tys. jednostek witaminy D (czas nagrania 0:43)”.

Gdy padają te słowa, na ekranie wyświetlana jest publikacja naukowa (czas nagrania 0:46). Znaleźliśmy . Dane przytoczone w nagraniu nie są zgodne z treścią tej pracy naukowej.niej bowiem zamieszczono informację, że pół godziny ekspozycji na promieniowanie słoneczne – przy założeniu, że cała powierzchnia skóry wystawiona jest na słońce (czyli osoba nie ma ubrań) – to ekwiwalent 10 000-20 000 IU. Dwa razy dłuższa ekspozycja (godzina) byłaby ekwiwalentem ok. 20 000-40 000 IU, czyli ok. 10 razy mniej, niż podano w nagraniu (czas nagrania 0:43).

Warto również zwrócić uwagę na to, że w przytoczonej pracy mowa jest o wystawieniu całej powierzchni skóry na słońce, natomiast nagranie odnosi się np. do pracy w letnim nasłonecznieniu (czas nagrania 0:43). Jeśli byłaby to praca, która nie jest wykonywana nago, ale np. w ubraniu z krótkimi nogawkami i krótkimi rękawami, to szacowana ilość witaminy D pozyskanej tą drogą będzie jeszcze mniejsza: ok. 4 000 IU w ciągu godziny, czyli ok. 100 razy mniej, niż podano w nagraniu (czas nagrania 0:43).

Najważniejsze jest jednak to, że takie szacunki są tylko orientacyjne, ponieważ witamina D syntetyzowana w skórze dzięki promieniowaniu słonecznemu nie jest równoważna witaminie D przyjmowanej w suplementach. Witaminy D nie da się przedawkować, jeśli jej źródłem jest ekspozycja słoneczna, ponieważ nadmiar tej substancji (a dokładniej: jej prewitamina) pozyskiwanej tą drogą jest zamienianyzwiązki nieaktywne, czyli niedziałające tak jak witamina D.

Da się natomiast „przedawkować” samą ekspozycję słoneczną. Jej nadmiar jest niebezpieczny dla zdrowia: wiąże się z poparzeniami skóry i może zwiększać ryzyko nowotworów skóry.

Aby osiągnąć korzystne efekty zdrowotne, należy przestrzegać rekomendacji

nagraniu jest również mowa o tym, że „badania kliniczne potwierdzają, że dopiero dawka witaminy D w ilości minimalnej 8 tys. [jednostek – przyp. Demagog] daje realne efekty zdrowotne” (czas nagrania 1:04).

materiale nie wskazano, o jakich konkretnie badaniach klinicznych jest tu mowa, ani też – jakie efekty zdrowotne miały być w tych badaniach testowane. Natomiast aktualne, opublikowane w 2023 roku, rekomendacje dla populacji polskiej podają, że osoby dorosłe, które nie mają szczególnych wskazań zdrowotnych, powinny suplementować witaminę D w dziennej dawce wynoszącej 1 000–4 000 IU (w zależności od grupy wiekowej i innych zmiennych).

To są tzw. dawki rekomendowane. Dokładna wartość tych dawek może się nieco różnić w zależności od grupy populacyjnej, której dotyczą, a także w zależności od podmiotu, który te rekomendacje wydaje, czy daty publikacji danych. Jednak – jak podaje Harvard School of Public Health dawki te zapewniają taką ilość witaminy D, jaka jest „niezbędna do utrzymania zdrowych kościprawidłowego metabolizmu wapnia u zdrowych ludzi”.

Oznacza to, że jeśli spełni się wskazane kryteria dawkowania, to należy się spodziewać pozytywnych efektów zdrowotnych. To wskazuje, że podana w nagraniu informacja: jakoby efekty zdrowotne pojawiały się dopiero przy przyjmowaniu dobowej dawki 8 000 IU (czas nagrania 1:04), stoi w sprzeczności z oficjalnymi rekomendacjami.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Pomóż nam sprawdzać, czy politycy mówią prawdę.

Nie moglibyśmy kontrolować polityków, gdyby nie Twoje wsparcie.

Wpłać