Fake News
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Kamil Bortniczuk nie powiedział przypisywanych mu słów

Kamil Bortniczuk nie powiedział przypisywanych mu słów
Zmyślona wypowiedź posła Prawa i Sprawiedliwości
W mediach społecznościowych możemy trafić na przypadki przypisywania politykom cytatów, których nigdy nie wypowiedzieli. Są to informacje zazwyczaj sformułowane w taki sposób, aby emocjonalnie zaangażować użytkownika, podnieść statystyki wyświetleń danej grupy lub profilu, a także zantagonizować odbiorców i utwierdzić ich w przekonaniu, że dany polityk jest nieuczciwy, głupi lub zły. Tego typu wypowiedzi są analizowane na łamach naszego portalu regularnie.
Z tego typu przekazem mamy do czynienia w grafice z wizerunkiem posła Prawa i Sprawiedliwości Kamila Bortniczuka. Napis na ilustracji zaczyna się od słów: „Pisowcy już nie ukrywają jak gardzą polakami”. Treść obrazka zawiera rzekomy cytat posła, który miał powiedzieć: „Tak płacimy emerytom przed wyborami żeby na nas głosowali a co nie wolno?”. Domniemaną wypowiedź podsumowano słowami: „Ale chamstwo!!! Już wiemy jak dbają o Polaków!!! Kłamać a Polaków traktować jak mięso wyborcze”. Posty zawierające grafikę opublikowane zostały 29 października na grupie My Polacy Przeciwnicy PIS-u i 1 listopada na grupie lubię stronę Sokzburaka.
Wpis uzyskał ponad 200 reakcji oraz został udostępniony 430 razy. Wielu spośród prawie 100 komentujących uwierzyło w prawdziwość załączonego cytatu i w negatywny sposób odniosło się do słów posła Bortniczuka: „Sama prawda. Płacą ludziom żeby na nich głosowali. Po to są te wszystkie 500+,300+, 13i i 14 emerytury. Kupowanie głosów a nie dla dobra narodu. Nie ma co się obrażać. Niestety tacy jesteśmy”; „przed wyborami daj po wyborach wprowadzają drożyznę aby zabrać dw razy tyle a głupcy się cieszą że dostali” ; „Złodzieje, najpierw nas okradli a potem dali okruchy,i tak nie będziemy na to szambo glosowac”.
Kamil Bortniczuk nigdy nie powiedział, że jego partia płaci emerytom za głosowanie w wyborach
To nie pierwszy raz, kiedy obrazek z rzekomym cytatem posła Bortniczuka pojawia się w mediach społecznościowych. Oryginalna grafika zawierająca jego domniemaną wypowiedź została opublikowana pod koniec lutego 2020 roku na profilu Gazeta RDK Republika Demokracja Konstytucja Forum Obywatelskie. Fanpage ten znany jest z udostępniania grafik zawierających fałszywe informacje i nieprawdziwe cytaty, które niejednokrotnie weryfikowaliśmy.
Samo zdjęcie posła pochodzi zaś z programu „Kropka nad i” z 18 listopada 2019 roku. W programie Kamil Bortniczuk, wówczas będąc jeszcze posłem Porozumienia, gościł u Moniki Olejnik wspólnie z Michałem Kamińskim. Głównym tematem rozmowy była dyskusja na temat projektu zniesienia limitu 30-krotności składek ZUS.
W pewnym momencie Monika Olejnik pyta się Kamila Bortniczuka o Fundusz Solidarnościowy: „Czy według Pana Posła jest moralne, żeby zabierać pieniądze niepełnosprawnym i fundusz, który był zrobiony specjalnie dla niepełnosprawnych, ma się stać się teraz funduszem dla 13 emerytury, dlatego, że obiecano to w wyborach”? (czas nagrania 7:11).
W odpowiedzi Kamil Bortniczuk mówi: „Pani mnie pyta, czy to jest moralne? Jeżeli wygraliśmy wybory z hasłem takim, że będziemy realizować swój program, i w tym programie była wypłata trzynastych i czternastych – z tego, co pamiętam, od 2021 roku – emerytur, to wydaje się to moralne, bo jest to realizacja naszych założeń” (czas nagrania 7:47).
Chcąc dowiedzieć się, czy wypowiedź, która znalazła się na grafice, nie została sformułowana przez Kamila Bortniczuka w innym kontekście zwróciliśmy się o komentarz. Na naszą wiadomość odpowiedziało biuro poselskie, które potwierdziło, że tego typu słowa nigdy nie zostały wypowiedziane przez posła:
„W imieniu pana posła przekazuję odpowiedź, że nigdy takich słów nie wypowiedział”.
Radosław Mikłasz, Dyrektor biura poselskiego Posła na Sejm RP Kamila Bortniczuka
Kontekst wypowiedzi
Dyskutowana w programie zmiana w Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych została ujęta w ustawie z 20 grudnia 2019. Jak możemy przeczytać na stronie rządowej:
„Zarówno niepełnosprawni, jak i emeryci i renciści wymagają zapewnienia przez Państwo dodatkowego wsparcia w różnych obszarach życia. Analizując potrzeby tych dwóch grup społecznych uznano, iż aby poprawić jakość życia osób niepełnosprawnych, należy przede wszystkim uruchomić programy zapewniające korzystanie na zasadzie równości z innymi z różnorodnych obszarów życia, dotyczących m.in. informacji i komunikacji, urządzeń i technologii oraz różnego rodzaju usług. (…)
Funkcjonowanie Funduszu Solidarnościowego zgodnie z ideą jego utworzenia ma służyć zapewnieniu kompleksowego wsparcia osobom niepełnosprawnym oraz emerytom i rencistom, wpływając jednocześnie na większy komfortu życia wskazanych grup społecznych. Jest także wyrazem konsekwentnie realizowanej polityki społecznej Państwa”.
Podsumowanie
Facebookowy profil Gazeta RDK i publikowane przez niego grafiki nie mogą być uznane za rzetelne źródło informacji. Kontrowersyjne wypowiedzi powinny stanowić dla nas sygnał ostrzegawczy, że możemy mieć do czynienia z manipulacją. Warto w takich przypadkach sprawdzić, czy cytat pojawia się także w innych mediach, aby potwierdzić, że dana osoba powiedziała lub nie powiedziała przypisywanych jej słów.
Nie musisz działać jak automat i udostępniać informacji bez sprawdzenia. Najwyższy czas wyłączyć automatyczny tryb i przełączyć się na myślenie.
Zobacz, co przygotowali dla Ciebie nasi ambasadorzy: Kasia Gandor, Martin Stankiewicz, Ola i Piotr Stanisławscy (Crazy Nauka), Marcin Napiórkowski oraz Joanna Gutral.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter