FAKE NEWS W PIGUŁCE

12 października 2023 roku na Facebooku opublikowano fragment programu opatrzonego logiem Mediów Narodowych. Mowa w nim o tym, że narządy do przeszczepów pobierane są „żywcem”: wideo opatrzono napisem: „NARZĄDY POBIERANE SĄ ŻYWCEM”, który wyświetla się przez cały czas trwania nagrania. 

Fot. www.facebook.com

Film odtworzono 203 tys. razy, zareagowano na niego 2,7 tys. razy, udostępniono go ponad 1,8 tys. razy. Opublikowano pod nim ponad 580 komentarzy, wśród których znajdziemy głosy osób dających wiarę publikowanej treści: „I tak jest od samego początku mordują kogoś by ratować kogos”, „To nie są ludzie, to gady.”, „Dlatego araby porywają dzieci i na żywca wycinają części od nich”.

Jednak znaleźli się też użytkownicy mający inne zdanie: „Większych głupot i uproszczeń nie słyszałem, upowszechniacie bzdury niezgodne z wiedzą naukową i procedurami medycznyni. A gawiedź łyka wszystko …”.

Do pobrania narządów konieczne jest stwierdzenie zgonu

W materiale padają takie słowa: „w przypadku dzieci nienarodzonych nie stosuje się żadnego sztucznego wentylowania ani jakiegoś podtrzymywania pracy serca, tylko po prostu bierze się to dziecko, zanim to serce przestanie bić i w tym momencie otwiera się na przykład jamę brzuszną i pobiera się narządy […]. [Prowadząca program odpowiada – przyp. Demagog] Czyli tkanki po prostu pobierane są żywcem” [czas nagrania 0:36].

Jak już pisaliśmy w naszych poprzednich analizach, narządów do przeszczepu nie pobiera się od żywego dawcy, lecz robi się to po jego zgonie (wyjątek to np. pobranie szpiku, jednej nerki czy płata wątroby od żyjącej osoby, która wyraziła na to zgodę i ma pełną zdolność do czynności prawnych) (s. 16). Kryterium śmierci jest w tym przypadku zwykle śmierć mózgowa.

Zgon musi być stwierdzony nawet u noworodków urodzonych przedwcześnie

Dla potrzeb diagnostyki śmierci mózgu prawodawca dzieli dzieci na dwie kategorie wiekowe (s. 10):

• pierwsza z nich to noworodki, czyli osoby od urodzenia do 28. doby życia włącznie,
• druga to dzieci w wieku od 29. doby życia do 18. roku życia (s. 10).

Jeżeli chodzi o noworodki, to i tutaj dokonano precyzyjnego rozdziału na dwie kategorie (s. 10):

• pierwsza z nich to noworodki donoszone, czyli takie, których wiek postkoncepcyjny wynosi ponad 37 tygodni (które urodziły się z ciąży trwającej ponad 37 tygodni),
• druga kategoria to noworodki urodzone przedwcześnie (przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży; s. 10).

Narządów nie pobiera się od razu po ustaniu odruchów pniowych

W przypadku dzieci od 29. doby życia do 18. roku życia obserwacja ta trwa co najmniej 24 godziny (s. 10). Jeśli chodzi o noworodki donoszone, to czas ten jest jeszcze dłuższy. W tej grupie wiekowej procedurę rozpoznawania śmierci mózgu można rozpocząć nie wcześniej niż 48 godzin od urodzenia. Obserwacja trwa następnie nie krócej niż 48 godzin (s. 10).

W przypadku noworodków urodzonych przedwcześnie ramy czasowe są jeszcze szersze. W tym wypadku konieczne jest w pierwszej kolejności ukończenie przez noworodka wieku postkoncepcyjnego wynoszącego 37 tygodni, a następnie odczekanie co najmniej 48 godzin (s. 10). Dopiero po tym czasie można rozpocząć obserwację wstępną zmierzającą do rozpoznania śmierci mózgu. Trwa ona ponownie przynajmniej 48 godzin (s. 10).

Pobranie narządów od żywego dawcy nie może zagrażać istotnie jego zdrowiu

Jeśli chodzi o pobieranie narządów czy tkanek od płodu, to na obecnym etapie polskie prawo nie reguluje tej kwestii. Ustawa transplantacyjna nie określa, od jakiego wieku (w tym wieku postkoncepcyjnego) możliwe jest dawstwo.