Dużą popularność w grupach facebookowych zdobywa ostrzeżenie przed komarami, które rzekomo zdolne są do przenoszenia koronawirusa SARS-CoV 2.

Część internautów poddawała w wątpliwość prezentowane informacje:

„Nie zarażamy się poprzez ukąszenie owadów”,

„Skąd ta pewność?”,

„Komary nie przenoszą wirusa. Pamietam tę panikę, kiedy odkryto HIV, że komary będą zarażały”.

Czy komary mogą przenosić koronawirusa SARS CoV-2?

Nie. Fałszywe informacje na ten temat zdementowała już Światowa Organizacja Zdrowia.

Źródło: WHO

Wirus SARS-CoV-2 przenosi się drogą kropelkową (przykładowo poprzez kichanie, kaszel, wydech). Może być on również transmitowany przez bezpośredni kontakt fizyczny lub kontakt pośredni (m.in. poprzez dotknięcie zanieczyszczonych powierzchni, gdzie wirus mógł przetrwać przez krótki czas). Czas jego przetrwania, w zależności od rodzaju powierzchni, może sięgać od kilku godzin do kilku dni. Zakażone powierzchnie można wyczyścić zwykłym środkiem dezynfekującym. Zaraz potem konieczne jest umycie rąk mydłem i wodą.

WHO podkreśla, że nie ma obecnie żadnych dowodów na to, że SARS-CoV-2 może przenosić się za pośrednictwem komarów.

Komary a choroby zakaźne

Polska jest krajem, w którym występuje klimat umiarkowany przejściowy. Charakterystyczne dla niego amplituda temperatur oraz wilgotność są niewystarczające do rozwoju innych gatunków tych owadów. Występują one natomiast w innych rejonach świata (np. w Afryce, Azji, Ameryce) i tam są przyczyną wielu groźnych dla człowieka chorób zakaźnych (np. malarii, żółtej gorączki, gorączki Denga itp.).

Wśród ponad 3 tys. znanych przedstawicieli tego gatunków za przenoszenie chorób występujących u człowieka odpowiedzialne są komary z rodzaju Anopheles, Culex i Aedes spp.

Zgodnie z informacjami Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego dotychczas udało się opracować szczepionki przeciw trzem chorobom wirusowym, którymi możemy zakazić się po ukąszeniu komara: żółtej gorączce, japońskiemu zapaleniu mózgu i dendze. Wszystkie są wywoływane przez wirusy z rodziny Flaviviridae. 

Są to:

Żółta gorączka (inaczej żółta febra) – szczególnie niebezpieczna choroba przenoszona poprzez ukąszenie zakażonego wirusami komara z rodzaju Aedes, Haemagogus lub Sabethes. Choroba może przebiegać bezobjawowo, w ciężkich przypadkach prowadzi jednak do śmierci. Typowymi objawami są: gorączka, bóle głowy, dreszcze, nudności, osłabienie, zażółcenie skóry i zaczerwienienie spojówek. Wśród jej ciężkich powikłań wymienia się: uszkodzenie wątroby i nerek oraz krwawienia z przewodu pokarmowego (gorączka krwotoczna). Żółta gorączka występuje w strefie tropiku i subtropiku Afryki Subsaharyjskiej oraz Ameryki Środkowej i Południowej. Nie ma na nią skutecznego leku. Posiadamy za to skuteczną szczepionkę, która zawiera żywego osłabionego wirusa. Podanie jednej dawki zapewnia odporność długotrwałą.

Denga – choroba zakaźna wywoływana przez wirusa dengi, należącego do rodziny Flaviviridae. Występują cztery typy serologiczne wirusa, co ma znaczenie dla przebiegu choroby. Wektorem zakażenia jest komar Aedes aegypti, rzadziej inne komary z rodzaju Aedes. Nie ma możliwości przeniesienia zakażenia bezpośrednio z człowieka na człowieka. Denga jest wiodącą przyczyną ciężkich zachorowań i zgonów wśród dzieci w gorącej strefie klimatycznej Azji Południowo-Wschodniej, Afryki Subsaharyjskiej, Ameryki Środkowej i Południowej oraz na wyspach Oceanii. Co roku rejestruje się ponad 400 mln zachorowań, z czego ponad 500 tys. przechodzi w formę krwotoczną, a 25 tys. prowadzi do zgonu. Nie jest dostępne skuteczne leczenie przeciwwirusowe. W typowych przypadkach denga przebiega bezobjawowo (80 proc.) lub łagodnie (10-15 proc.). Dorośli przechodzą chorobę nieco ciężej od dzieci, z silniej zaznaczonymi objawami ogólnymi, powiększeniem węzłów chłonnych i wątroby. Wyróżnia się trzy główne postaci kliniczne choroby: ostry stan gorączkowy, gorączka denga, gorączka krwotoczna denga. Od 2016 roku dostępna jest szczepionka przeciw dendze stosowana w krajach endemicznego występowania choroby. Szczepionka chroni przeciw czterem z pięciu znanych serotypów wirusa dengi. Zaleca się jej podawanie osobom zamieszkującym obszary wysokiego ryzyka zachorowania na gorączkę denga, w celu zapobiegania powtórnym zakażeniom.

Japońskie zapalenie mózgu – choroba zakaźna wywoływana przez wirusa, którego rezerwuarem są brodzące ptaki na terenach podmokłych i trzoda chlewna w rejonach wiejskich. Wektorem zakażenia są komary z rodzaju Culex i Aedes. Japońskie zapalenie mózgu występuje: na Dalekim Wschodzie, w Azji Południowo-Wschodniej, w Indiach, na Sri Lance, w Pakistanie, Nepalu i Papui Nowej Gwinei. Większość przypadków choroby (99 proc.) przebiega bezobjawowo lub w formie łagodnych objawów grypopodobnych (gorączka, bóle głowy, zaburzenia żołądkowo-jelitowe). U około 1 proc. zakażonych obserwuje się ciężką postać choroby z objawami ze strony ośrodkowego układu nerwowego (zapalenie mózgu, objawy oponowe, zaburzenia świadomości, niedowłady), ze śmiertelnością sięgającą 30 proc. Wśród powikłań po przebytej chorobie wyróżniamy: ataksję, parkinsonizm, osłabienie siły mięśniowej czy zaburzenia psychiczne. Mamy skuteczną inaktywowaną szczepionkę, którą zaleca się: dorosłym, młodzieży, dzieciom i niemowlętom od drugiego miesiąca życia, a także osobom planujących wyjazd do krajów, gdzie występuje zwiększone ryzyko zachorowania.