Na profilu Ukryte Terapie – Jerzy Zięba pojawił się wpis, w którym wskazano, że prof. Krzysztof Simon miał rzekomo publiczne ogłosić, że „ani na Deltę, ani w związku z tym na Lambdę preparatu genetycznego nie ma”. Nie ma jednak żadnego źródła, które potwierdzałoby, że takie słowa zostały wypowiedziane przez profesora. 

Wpis na profilu Ukryte Terapie – Jerzy Zięba został udostępniony 15 lipca 2021 roku i koncentrował się głównie wokół szczepień w kontekście nowych wariantów koronawirusa SARS-CoV-2. Bardzo szybko zdobył dużą popularność wśród internautów.

Źródło: www.facebook.com

Treść wpisu sugerowała, że w słowach prof. Krzysztofa Simona dochodzi do jakichś niespójności i tak też to zostało odebrane przez internautów, którzy pisali: „Oni to już nie wiedzą co jest prawdą a co kłamstwo”, „Oni się gubią w informowaniu społeczeństwa. zależy jak im wygodnie i jaką kasa z tego będzie”, „Oni się nie pogubili. Świetnie wiedzą co robią” – możemy przeczytać w sekcji komentarzy na Facebooku. Część osób zarzucała więc profesorowi nieświadome kłamstwo, a inni – intencjonalne. W przypadku obu scenariuszy było to bezpodstawne.

Prof. Krzysztof Simon nie powiedział, że szczepionki przeciw COVID-19 nie działają na Deltę i Lambdę

Wbrew informacjom zawartym w poście na profilu Ukryte Terapie – Jerzy Zięba nie znajdziemy wypowiedzi prof. Krzysztofa Simona, która wskazywałaby na to, że ten powiedział lub choćby zasugerował, że: „ani na Deltę, ani w związku z tym na Lambdę preparatu genetycznego nie ma”. Facebookowy wpis opiera się najpewniej na nadinterpretacji innej wypowiedzi zaczerpniętej z rozmowy z TVN24, w której w kontekście wariantu Delta prof. Krzysztof Simon mówił, że jest to: „kombinacja mutacji bardziej zaraźliwa niż ta wyjściowa”, dodając, że: „W ogóle mamy inny wirus niż ten, który wyszedł z Wuhanu. On się zmienia”, co było uproszczonym wytłumaczeniem, że sytuacja epidemiczna zmienia się wraz z pojawianiem się nowych wariantów wirusa, które cechują się innymi parametrami np. jeśli chodzi o ich zaraźliwość. Nie uprawnia to jednak do wyciągnięcia wniosku, że szczepionki nie działają na nowe warianty koronawirusa SARS-CoV-2. Nie jest to też w żaden sposób równoznaczne, by prof. Simon ogłosił to, co zasugerowano w mediach społecznościowych. 

Zwróciliśmy się z prośbą o komentarz w omawianej sprawie do prof. Krzysztofa Simona. W odpowiedzi zaznaczył nam, że analizowana wypowiedź ma charakter oczerniający: 

Skuteczność szczepionek przeciw COVID-19 w kontekście wariantów Delta i Lambda

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wskazuje, że wszystkie wirusy podlegają mutacjom, kiedy wirus replikuje. Te, które uległy jednej lub kilku mutacjom, nazywa się wariantem (nieoficjalnie używa się tych nazw zamiennie). Większość mutacji ma niewielki wpływ na właściwości, takie jak transmisja lub cięższy przebieg choroby, jednak niektóre z nich mogą sprawić, że wirus przerodzi się w bardziej niebezpieczną formę. Niektóre z mutacji mogą wpłynąć na skuteczność szczepionek przeciw COVID-19. Warto pamiętać: ograniczając transmisję i zachorowania poprzez szczepienia przeciw COVID-19 (ale i inne środki dystansowania) przyczyniamy się do ograniczania ryzyka powstania kolejnych mutacji koronawirusa SARS-CoV-2.

Zmiany w genomie koronawirusa SARS-CoV-2 są cały czas śledzone w bazie GISAID, dzięki czemu wychwytywane są warianty, które mogą stanowić większe zagrożenie. Badacze cały czas analizują, czy warianty koronawirusa SARS-CoV-2 są w stanie wymknąć się odpowiedzi wywoływanej przez szczepionki przeciw COVID-19. Gdyby pojawiły się warianty, przeciwko którym szczepionki przeciw COVID-19 przestaną być wystarczająco skuteczne, można przeprojektować preparaty w taki sposób, by wywoływały większą odporność organizmu. Obecnie nie stwierdzono, by istniał taki problem.

W przypadku zakażenia wariantem Delta (B.1.617.2 – określano jako „wariant wzbudzający obawy” w klasyfikacji WHO) koronawirusa SARS-CoV-2 Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-PZH podaje, że skuteczność w zapobieganiu objawom COVID-19 wynosi 87,9 proc. w przypadku pełnego zaszczepienia szczepionką od Pfizer/BioNTech oraz 59,8 proc. w przypadku pełnego zaszczepienia szczepionką od AstraZeneca. Jest to nieco niższa skuteczność niż w przypadku wyjściowego wariantu, ale wciąż wysoka. Zgodnie z informacjami udzielonymi przez Public Health England (PHE) skuteczność w zapobieganiu hospitalizacji dla preparatów od obu wskazanych koncernów wynosiła kolejno 96 proc. i 92 proc. – to wciąż wyniki gwarantujące wysoki poziom ochrony na wypadek zachorowania. 

Z kolei wariant Lambda (C.37 – określany jako „wariant monitorowany” w klasyfikacji WHO) jest względnie nowym wariantem koronawirusa SARS-CoV-2, który powiązano ze wskaźnikami zwiększonej transmisji w wielu krajach. Omawiany wariant w kontekście skuteczności szczepień wymaga przeprowadzenia dokładniejszych badań. Wstępne wyniki z badania „SARS-CoV-2 Lambda Variant Remains Susceptible to Neutralization by mRNA Vaccine-elicited Antibodies and Convalescent Serum” sugerują, że szczepionka jest wciąż skuteczna przeciw temu wariantowi, mimo żę – podobnie jak Delta – w nieco mniejszym stopniu.

Podsumowanie

Wypowiedzi osób publicznych mogą podlegać różnym manipulacjom w mediach społecznościowych, co często służy podkreślaniu przekazu, ośmieszaniu swoich przeciwników oraz wzmacnianiu reakcji, które zechce się osiągnąć. Z tego względu zawsze warto podchodzić sceptycznie do informacji bez podanych źródeł i w miarę możliwości należy zapoznać się z pierwotnym źródłem, np. sprawdzić brzmienie i kontekst oryginalnej wypowiedzi.

Z wiarygodnymi informacjami na temat szczepionek przeciw COVID-19 można zapoznać się na stronach Światowej Organizacji Zdrowia, Amerykańskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Europejskiej Agencji Leków, a także w białej księdze pt. „Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektywność”, opracowanej przez inicjatywę Nauka Przeciw Pandemii.