FAKE NEWS W PIGUŁCE

„Uwaga, zszyli karty conajmniej 3 zszywkami !!! Zdjęcie z głosowania w Meksyku” – czytamy w wiadomości opublikowanej 14 października w serwisie X (dawniej Twitter). Na fotografii dołączonej do wpisu widać zdjęcie urny wyborczej, w której znajdują się żółte i białe karty do głosowania.

Źródło: www.twitter.com

Wpis cieszy się sporym zainteresowaniem internautów – dotychczas obejrzano go ponad 6 tys. razy i polubiono 115 razy. Dodatkowo podało go dalej 68 użytkowników.

Spór o referendum

W niedzielę 15 października 2023 roku w Polsce odbyły się wybory do Sejmu i Senatu, którym towarzyszyło ogólnokrajowe referendum. W głosowaniu mogli wziąć udział także Polacy przebywający za granicą. W państwach, w których z uwagi na różnicę czasu głosowanie zakończyłoby się w dniu następnym po dniu głosowania w kraju, wybory przeprowadzono w dniu poprzedzającym, czyli 14 października 2023 roku (między 7.00 a 21.00 czasu miejscowego).

Jak pisaliśmy w naszej analizie, w debacie publicznej pojawiały się głosy zachęcające do bojkotu referendum. Wynik referendum ogólnokrajowego jest wiążący, gdy weźmie w nim udział co najmniej połowa osób uprawnionych do głosowania.

Do odmowy przyjęcia karty referendalnej zachęcali m.in. partia Razem, Szymon Hołownia oraz 40 organizacji społecznych (m.in. Amnesty International, Sieć Obywatelska Watchdog i wiele innych), które wydały wspólne oświadczenie w tej sprawie. Do wzięcia udziału w referendum namawiał m.in. premier Mateusz Morawiecki.

Techniczny aspekt nieprzyjmowania kart referendalnych zaniepokoił PKW, która w dniu głosowania wydała komunikat. Napisano w nim, że: „wyborca ma prawo odmówić przyjęcia którejś z kart do głosowania, natomiast komisja obwodowa nie może pytać, które karty wydać”.

Brak wiarygodnych informacji o nieprawidłowościach podczas głosowania w Meksyku

Zszycie kart do głosowania, o którym czytamy we wpisie opublikowanym w serwisie X, sprawiłoby, że obywatel nie mógłby oddać głosu w wyborach do Sejmu i Senatu bez wzięcia udziału w referendum.

Warto jednak zaznaczyć, że autor wpisu nie przedstawił wiarygodnych dowodów, które potwierdziłyby fakt zszycia kart. Nie ma pewności, że zdjęcie rzeczywiście przedstawia urnę wyborczą z głosowania w Meksyku. Zdjęcie jest na tyle niewyraźne, że trudno jednoznacznie stwierdzić, czy karty zostały zszyte, oraz jakich wyborów dotyczą. Jednocześnie żadne media nie informują, by podczas głosowania w Meksyku miał miejsce taki proceder. 

Także internauci komentujący tę wiadomość wyrażają sceptycyzm. „Nie jest tak! W komisjach w USA nie są zszyte” – czytamy w jednej z odpowiedzi. W innej napisano: „U nas wszystko było OK! Na szczęście!”.

Konsul RP w Meksyku: „Nie było żadnego przypadku zszycia dwóch różnych kart do głosowania”

Polacy przebywający w Meksyku głosowali w Obwodowej Komisji Wyborczej numer 161, która znajdowała się w Ambasadzie RP w Meksyku.

W celu zweryfikowania informacji ze wpisu zwróciliśmy się o komentarz do Ambasady RP w Meksyku.

W dalszej części wyjaśnień czytamy:

„Dlatego też stanowczo i jednoznacznie pragnę podkreślić, że głosowanie pod każdym względem było prawidłowe i nie było żadnego przypadku zszycia dwóch różnych kart do głosowania” – czytamy w odpowiedzi konsula RP w Meksyku Tomasza Myśliwca.

Komisja w Meksyku sztucznie zawyżała frekwencję referendalną? Dane temu przeczą

Także dane z przebiegu wyborów w Obwodowej Komisji Wyborczej numer 161 w Ambasadzie RP w Meksyku przeczą, by karty z głosowania do Sejmu i Senatu oraz karty referendalne były ze sobą połączone.

Dowodzą tego liczby. W Ambasadzie w Meksyku wyjęto z urny 255 kart głosowania do Sejmu, 253 karty głosowania do Senatu i 56 kart referendalnych. To pokazuje, że informacja o zszyciu wszystkich trzech kart jest nieprawdopodobna, ponieważ w innym wypadku liczba kart każdego rodzaju musiałaby być taka sama. 

Warto też dodać, że frekwencja w referendum w Meksyku wynosiła 16,18 proc. i była znacząco niższa od całkowitej frekwencji w referendum (40,91 proc.). Trudno zatem uznać za wiarygodne informacje, że tamtejsza komisja niezgodnie z prawem tę frekwencję próbowała zawyżyć.