FAKE NEWS W PIGUŁCE

Na początku listopada na TikToku i Facebooku opublikowano nagrania (1, 2, 3) dotyczące norm cholesterolu. Podano w nich informacje wprowadzające w błąd (1, 2, 3, 4), np. że normy cholesterolu „w USA plasują się od 300 mg/dl i w górę” [czas nagrania 0:05].

fot. TikTok

Nagrania (1, 2, 3) zyskały dużą popularność. Na TikToku polubiono je ponad 12 tys. razy, skomentowano ponad 850 razy i udostępniono ponad 7,6 tys. razy. Liczba reakcji na Facebooku przekroczyła 5 tys., liczba udostępnień: 2,5 tys. Rolkę skomentowano tu ponad 300 razy.

Niektórzy użytkownicy TikToka i Facebooka popierali publikowane treści (1, 2, 3). „Ostatnio wyrzuciłam do śmieci wszystkie leki na obniżenie ciśnienia” – pisała jedna z odbiorczyń. „Jak będziemy zdrowi, to lekarze nie zarobią na chleb” – dodał inny internauta. Pojawiały się też głosy krytyczne, np.: „Nie prawda , mieszkam w stanach Zjednoczonych i norma jest taka sama jak w Polsce proszę nie gadać bzdur. To że cholesterol może być wyzszy i jest ok to prawda . Proszę nie wprowadzać ludzi w błąd skoro nie mieszka pani w danym kraju i nie ma pojęcia jakie są normy”.

W nagraniu podano nieprawidłowe amerykańskie normy cholesterolu 

W nagraniu padają słowa: „Laboratoryjne normy cholesterolu to 190–200 mg/dl. […] Normy cholesterolu w Niemczech, Anglii i we Francji plasują się od 250 do 300 mg/dl. Zaś w USA plasują się od 300 mg/dl i w górę” [czas nagrania 0:05].

Zacznijmy od tego, że rekomendacje dotyczące norm cholesterolu mogą się nieznacznie różnić w zależności od tego, w jakim kraju są publikowane, jaki podmiot je przygotowuje oraz jakiej grupy populacyjnej dotyczą (np. ogólnej, zdrowej populacji, czy osób obciążonych podwyższonym ryzykiem chorób krążeniowych). Jednak w nagraniu przedstawiono zakres wartości bardzo odbiegający od faktycznego [czas nagrania 0:19]. Na przykład w odniesieniu do USA podano, że norma cholesterolu wynosi „od 300 mg/dl i w górę” [czas nagrania 0:19], a w źródłach przytoczonych przez nas poniżej (1, 2, 3, 4) podano diametralnie odmienną normę: poniżej 200 mg/dl.

Analogiczne wartości przytacza amerykański Johns Hopkins Medicine, który podaje, że prawidłowy poziom cholesterolu wynosi do 200 mg/dl. Zgadza się to również z danymi podawanymi przez Cleveland Clinic. Centrum to wskazuje, że zdrowe stężenie całkowitego cholesterolu powinno wynosić poniżej 200 mg/dl. Podkreśla jednocześnie, że poziom powyżej 240 mg/dl jest niebezpieczny. Jest to zbieżne z rekomendacjami publikowanymi przez Mayo Clinic, które podaje, że norma cholesterolu całkowitego dla populacji amerykańskiej wynosi poniżej 200 mg/dl.

Poszczególne normy mogą się nieznacznie różnić, ale nie tak bardzo, jak podano w nagraniu

Jeśli chodzi o kraje europejskie, to zasadniczo bazują one na analogicznych, bo ogólnoeuropejskich danych. Mogą oczywiście pojawiać się niewielkie różnice, ale wynikają one przede wszystkim z tego, że organizacje zajmujące się zdrowiem publicznym kalibrują wartości, dostosowując je do lokalnych zmiennych (na s. 124 podano dane skalibrowane dla polskiej populacji). Zmienne te dotyczą np. ryzyka zachorowania na poszczególne choroby krążeniowe oraz stosowanych algorytmów terapeutycznych.

Jak widać, powyższe rekomendacje są generalnie spójne i nie różnią się tak drastycznie, jak to przedstawiono w nagraniu [czas nagrania 0:05].

Organizacje zajmujące się zdrowiem publicznym zalecają zmianę stylu życia, a nie tylko podawanie leków

W nagraniu padają również słowa: „komu zależy na tym, abyśmy sztucznie obniżali poziom cholesterolu?” [czas nagrania 0:25].