Popularna teoria spiskowa głosi, że pandemia COVID-19 została zaplanowana wcześniej, przez ukryte lobby, aby czerpać z niej korzyści kosztem zwykłych ludzi. Wśród argumentów, które mają poświadczać tę tezę, jest to, że szczepionki miały zostać opracowane bardzo szybko. Część zwolenników tej teorii spiskowej twierdzi, że zostały one przygotowane na długo przed pandemią, do czego odwołuje się jeden z wpisów udostępnionych na prywatnym profilu facebookowym.

Post pojawił się w mediach społecznościowych 31 lipca 2021 roku. Udostępniono w nim zrzut ekranu ze zdjęciem pudełka po szczepionce wyprodukowanej przez koncern AstraZeneca, którą miał kupić rząd grecki. Na pudełku widać rzekomą datę produkcji: 2018.07.15, czyli niecałe dwa lata przed początkiem pandemii. W treści posta napisano: „OBUDZ SIĘ,ZANIM ZASZCZEPIA CIE 3,4,5……ENTA DAWKA CZEGOS CO WYORODUKOWAKI NA KILKA LAT PRZED OGLOSZENIEM SRANDENI”.

Wiadomo jednak, że zdjęcie zostało sfabrykowane, o czym pisała już redakcja Agencji Reutera.

Źródło: www.facebook.com

Oryginalne zdjęcie pochodzi z Twittera. Nie ma tam daty, która wskazywałaby na to, że szczepionkę wyprodukowano w 2018 roku

Oryginał zdjęcia można znaleźć na Twitterze Citizen Journalist Network (IRE), gdzie zostało ono opublikowane 15 listopada 2020 roku. Na opakowaniu nie widać daty, która jest obecna na przerobionej fotografii. To pierwsza wskazówka, która powinna wzbudzić czujność internautów podczas weryfikacji zdjęcia.

Źródło: www.twitter.com

Data „2018.07.15”, sugerująca, że preparat został wyprodukowany przed pandemią koronawirusa, pojawiła się na późniejszych wersjach tego samego zdjęcia. Pod koniec lipca zdjęcie udostępniono na wielu grupach oraz prywatnych profilach na Facebooku (m.in. Stand Up For Australia- Melbourne, Existing to Living), a także w innych mediach społecznościowych. Dziwi też miejsce nadruku daty, gdyż zazwyczaj umiejscowiona jest ona na zewnętrznej stronie pudełka tak, by była widoczna bez potrzeby otwierania opakowania.

Agencja Reutera poprosiła o komentarz w tej sprawie eksperta od edycji zdjęć, dr. Thorstena Becka z Humboldt-Elsevier Advanced Data and Text Centre (HEADT Centre) w Berlinie, który potwierdził, że fotografia została sfabrykowana:

Rzecznik prasowy koncernu AstraZeneca potwierdził agencji Reuters, że opakowanie szczepionki nie zostało wyprodukowane w 2018 roku. Z kolei pierwsze zachorowania na COVID-19 odnotowano  w grudniu 2019 roku. Falę zachorowań na świecie określono pandemią w marcu 2020 roku. Szczepionka AstraZeneca została zatwierdzona przez brytyjską Agencję ds. Leków i Zdrowia (MHRA) w grudniu 2020 roku. Nie ma więc wiarygodnych dowodów na to, że pandemia została zaplanowana wcześniej. Na pewno takim dowodem nie jest przerobione zdjęcie, które zyskało popularność w mediach społecznościowych w lipcu 2021 roku.

Podsumowanie

Przerobione zdjęcia są częstym elementem dezinformacji w mediach społecznościowych. Służą ośmieszeniu osoby publicznej albo grupy społecznej lub, jak w tym przypadku, fabrykowaniu dowodów pod konkretną tezę. To, czy zdjęcie jest oryginalne, w wielu przypadkach można sprawdzić przy wykorzystaniu funkcji „szukaj obrazu” w wyszukiwarkach internetowych, które naprowadzają nas na pierwotne źródło zdjęcia.