Nadawanie publikacjom tytułów, które nie są zgodne z dalszą zawartością bądź składają się z fragmentów większej całości wyrwanych z kontekstu, to forma dezinformacji. Clickbaitowe nagłówki często dotyczą treści kontrowersyjnych, dlatego też cechują się wyjątkowo emocjonalnym językiem. Mają za zadanie zachęcić użytkownika do „kliknięcia” i wejścia w artykuł.

11 stycznia w grupie Komisja śledcza COVD-1984 pojawił się post zawierający artykuł portalu Korwin24.pl pod tytułem: „Maski opadły. Premier Morawiecki bez ogródek! »Szczepienie obowiązkiem«”.

Źródło: www.facebook.com

Na Facebooku publikacja zebrała ponad 4 tys. interakcji. W komentarzach użytkownicy, którzy najprawdopodbniej nie zapoznali się z całością artykułu, pisali: „Trybunał stanu za eksperymenty na ludziach co jest przestępstwem karalnym”, „W dupę sobie wsadźcie te szczepienia testy na ludziach będą sobie robić” czy „Sam się szczep experymentalna szczepionką! Za KTÓRA ANI RODUCENT ANI WY NIE BIERZECIE ŻADNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI”.

Jak było w rzeczywistości?

W lidzie artykułu możemy przeczytać: „I oto prysnął mit rządzących o »dobrowolności« szczepień w Polsce!”. Następnie autor przytacza słowa premiera, zaczerpnięte z zapowiedzi wywiadu udzielonego przez szefa rządu „Gazecie Polskiej”:

Z przytoczonego fragmentu wcale nie wynika jednak, że Morawieckiemu chodzi o ustanowienie prawnego obowiązku szczepień. Premier wyraził jedynie opinię, dotyczącą tego, jaką postawę wobec szczepień powinno według niego przyjąć społeczeństwo.

Wypowiedź opublikowana na stronie Korwin24 została ponadto okrojona względem cytatu dostępnego na stronie „Gazety Polskiej”, który brzmi:

Jak brzmiała faktyczna wypowiedź premiera?

Po zweryfikowaniu cytatu w drukowanym wydaniu „Gazety Polskiej” (nr 52/2020) możemy zauważyć, że premier nie wypowiedział dosłownie tych słów, które zostały zacytowane najpierw na stronie samego magazynu, a następnie na stronie Korwin24.

Mateusz Morawiecki został zapytany o to, czy szczepienie jest patriotycznym obowiązkiem. Odpowiedział, że tak uważa, i dodał, że jest to wyraz troski o Polskę i jej przyszłość. Według premiera ważną kwestią jest zdrowie naszych najbliższych i innych obywateli. Inne redakcje mogły się sugerować zapowiedzią ze strony „Gazety Polskiej”, gdzie wypowiedź przedstawiono jako dokładny cytat Morawieckiego.

Premier słusznie zauważył, że akcja szczepień ma na celu uchronienie służb medycznych przed kolejną falą osób chorych na COVID-19. Ograniczenia przemieszczania się czy funkcjonowania niektórych branż mają na celu wypłaszczyć krzywą zachorowań, aby nie doprowadzić do przeciążenia służby zdrowia.

Temat obowiązkowych szczepień dla osób dorosłych poruszaliśmy w naszej analizie „Czy szczepienia dla dorosłych i dzieci były i są obowiązkowe?”.

Podsumowanie

Należy rozróżniać opinie od faktów. Pamiętajmy, że faktem stałby się projekt obowiązkowego szczepienia, którego rząd Mateusza Morawieckiego aktualnie nie zapowiada. Natomiast to, czym jest lub nie jest postawa patriotyczna, należy do sfery prywatnych przekonań premiera. Wykorzystanie części cytatu w celu przyciągnięcia większej liczby odwiedzających na swoją stronę jest manipulacją, a co za tym idzie – dezinformacją.