W obliczu chaosu informacyjnego związanego z rozpoczęciem rosyjskiej inwazji w Ukrainie w sieci pojawia się wiele materiałów, które mają obrazować obecną sytuację. Niektóre z nich są fałszywe – bazują na nieaktualnych doniesieniach sprzed paru lat. Jednym z takich materiałów jest film opublikowany 24 lutego na facebookowej grupie Wojna na Ukrainie. Opisy wskazują na to, jakoby przedstawiało ono rosyjskie samoloty szturmowe.

Źródło: www.facebook.com

W zaledwie dwie godziny materiał opublikowany na Facebooku uzyskał ponad 500 reakcji z perspektywą dalszego wzrostu, a ponad 6 tys. użytkowników rozpowszechniało nagranie na swoich tablicach.

To nie Charków ani nawet Ukraina. Ten konkretny film powstał w 2020 roku przed rosyjskim świętem

Film nie ma związku z obecną rosyjską inwazją. Oryginalne nagranie powstało 4 maja 2020 roku podczas przygotowań do parady lotniczej z okazji Dnia Zwycięstwa – święta upamiętniającego zakończenie II wojny światowej w Rosji. Na ten fakt uwagę zwrócili internauci na Twitterze, a także jedna z arabskich organizacji fact-checkingowych verify-sy.com.

This is also an old video that was posted by TRTArabic, yet it got removed quickly.
Original video was uploaded on 2020,
Youtube: rR8R4epmS3Q https://t.co/Cj47od4hxF pic.twitter.com/WS8CGRvxSs

— Aleph א (@no_itsmyturn) February 24, 2022

W sieci nie brak innych, lepszej jakości materiałów z tamtego dnia. Na filmie dostępnym na YouTubie widoczne są te same ujęcia (czas nagrania 01:15). Z opisu dowiemy się, że powstało ono dokładnie 4 maja 2020 roku podczas prób przeprowadzonych nad jedną z moskiewskich dzielnic. Zauważmy, że na oryginalnym nagraniu nie słychać syren, co oznacza, że dodano je do obecnie publikowanych materiałów, by nadać im więcej grozy.

Podsumowanie

W czasie chaosu informacyjnego związanego z sytuacją w Ukrainie ważne jest, by bardzo ostrożnie podchodzić do interpretacji napływających doniesień. W niektórych sytuacjach zwykły film wykorzystany w zmanipulowanym kontekście może poważnie rzutować na nastroje społeczne i odbiór sytuacji, a tym samym wpływać na ludzkie zachowania, które nie będą miały właściwego podłoża.