FAKE NEWS W PIGUŁCE

Winnetou, dzielny wódz Apaczów, bohater książek Karola Maya i licznych filmów, stał się również bohaterem niesprawdzonych doniesień w mediach społecznościowych.

Na facebookowym fanpage’u o nazwie Polska Racja Stanu pojawił się post, którego treść przekonuje, że „Niemcy wycofują filmy i książki” o Winnetou. Z wpisu wynika sugestia, że za wycofanie utworów odpowiedzialni są „niemieccy lewacy” oraz polityka unijna. Wspomniani „lewacy” zza zachodniej granicy mają również „grzmieć”, by nie używać słowa „Indianin”.

Źródło: www.facebook.com

Informację o tym, jakoby Niemcy mieli wycofywać utwory o Winnetou, przekazał na Twitterze były poseł Marek Jakubiak. „To już szaleństwo” – skomentował sytuację mężczyzna, a jego wpis zdobył niemal 1600 polubień.

Niemcy wycofują książki i filmy o Winnetu. To już szaleństwo 🙂

— Marek Jakubiak 🇵🇱 (@jakubiak_marek) August 27, 2022

Podobnego zdania co Marek Jakubiak są również użytkownicy, którzy skomentowali post na ten temat na Facebooku. „Nieograniczona głupota i podłość ludzka” – napisał jeden z internautów. „Lewacka narracja sięga wyżyn absurdu” – stwierdził inny użytkownik. Wpis zdobył ponad 420 reakcji i ponad 120 komentarzy. Sprawą zajmował się Konkret24.

Niemcy i Unia Europejska zdecydowały o wycofaniu książek o słynnym wodzu Apaczów? Sorry, Winnetou, ale to nieprawda

W poście sytuacja została przedstawiona w taki sposób, jakby to odgórnie przyjęta polityka Niemiec, w porozumieniu z Unią Europejską, była odpowiedzialna za wycofanie wszelkich utworów z udziałem Winnetou. To nie władze niemieckie, a jedno z tamtejszych wydawnictw zrezygnowało z dalszego wydawania dwóch książek powstałych w ramach promocji filmu pt. „Młody wódz Winnetou”.

Rezygnacja z dalszego wydawania i sprzedaży pozycji nastąpiła na skutek krytyki odbiorców i mediów. Odpowiedzialne za książkę wydawnictwo Ravensburger wydało oświadczenie:

Filmy o Winnetou nie zostały całkiem wycofane. W Niemczech nadal można śledzić przygody bohatera

W analizowanym poście pojawia się również informacja, zgodnie z którą Niemcy wskutek „unijno lewackiego szaleństwa” wycofali także filmy o legendarnym wodzu Apaczów. 

ZDF, nie zamierza wycofywać się z emisji filmów o Winnetou. Jeden z nich stacja pokaże 3 października 2022 roku. „ZDF ma prawa do emisji różnych filmów Karla Maya, które będą emitowane w ciągu najbliższych kilku lat” – przekazała rzeczniczka Niemieckiej Agencji Prasowej (DPA), o czym informowały m.in. „Freie Presse” oraz „Die Zeit”. Na stronie stacji możemy przeczytać, że wyświetlała ona filmy o przygodach Winnetou w czerwcu 2022 roku.

ARD nie wycofało się z emisji filmów o Winnetou w wyniku krytyki. Decyzja zapadła w 2020 roku z powodów ekonomicznych

Sprawa odbiła się szerokim echem również w polskich mediach, a wiadomość o wycofaniu filmów o Winnetou z niemieckiej telewizji przekazała „Gazeta Wyborcza”. W jej artykule na ten temat pojawia się informacja, że najpierw Ravensburger wycofał książki o Winnetou, a „teraz na podobny ruch zdecydował się niemiecki nadawca publiczny, czyli telewizja ARD – i usunęła filmy o wodzu Apaczów”.

Zakaz używania określenia „Indianin”? Nie ma żadnych odgórnych regulacji

W świetle narracji przedstawionej w poście „niemieccy lewacy” chcą, byśmy nie używali słowa „Indianin”. Nikt nie zakazuje wykorzystywania tego słowa w swoich wypowiedziach, jego użycie świadczy jednak o braku językowej wrażliwości nadawcy takiego komunikatu.

Na temat rzekomego zakazu nie ma mowy w artykule „Gazety Wyborczej” ani innych publikacjach medialnych poświęconych temu tematowi.

W innych komentarzach na Facebooku ZDF zaproponowała, by – zamiast „Indianin” – używać określeń takich jak „rdzenni mieszkańcy” lub „rdzenni Amerykanie”.

Zrezygnowanie z używania wyrazu „Indianin” nie ma związku z „lewactwem”. To kwestia językowego taktu

Jak czytamy na stronie Polskiej Akcji Humanitarnej (PAH) w artykule Alexisa Anguli, polonisty i Meksykanina z pochodzenia, mimo pozornej neutralności określenia „Indianin” bliższe przyjrzenie się etymologii tego słowa prowadzi do wniosku, że w istocie wcale nie jest ono neutralne. Wyraz ten zaczęto używać w kontekście rdzennych mieszkańców Ameryki wraz z początkiem europejskiego panowania na tamtych terenach, a w wielu krajach jest on powszechnie uznawany za obraźliwy.

Co zamiast „Indianina” – jak uniknąć językowego lekceważenia w polszczyźnie?

Jak podkreśla na stronie PWN językoznawczyni dr hab. Katarzyna Kłosińska, „sprawa nazw własnych niosących dziedzictwo kolonializmu jest bardzo złożona i delikatna”, a wyraz „Indianin” właśnie do takich nazw należy.

Proponowane przez niektórych naukowców określenie „Indigena”, nie jest – zdaniem ekspertki – rozpowszechnione w polszczyźnie ogólnej.

Podsumowanie

Informacja, jakoby za wycofaniem książek o Winnetou w Niemczech stały odgórna polityka państwowa czy też unijna, jest niezgodna z prawdą. Decyzję o zaprzestaniu wydawania tych pozycji podjęło jedno niemieckie wydawnictwo. Film pt. „Młody wódz Winnetou” nadal jest emitowany w niemieckich kinach, a tamtejsza stacja ZDF pokazuje starsze produkcje o przygodach wodza Apaczów.

W artykule „Gazety Wyborczej” na ten temat pojawia się wiadomość, że niemiecki nadawca publiczny ARD zdecydował się wycofać z emisji filmów o przygodach Winnetou „teraz”, a więc po zaprzestaniu wydawania książek przez Ravensburger. W rzeczywistości stacja nie wyświetla tych filmów od 2020 roku, kiedy to straciła na nie licencję i nie przedłużyła jej z powodów ekonomicznych.