Na facebookowym profilu GlosGminny.pl pojawił się wpis, w którym napisano, że Norwegia i Szwecja zniosły wszystkie obostrzenia związane z pandemią COVID-19, w tym tzw. paszporty covidowe, po czym poziomy zakażeń zaczęły spadać. Jak było naprawdę? Mimo że wymienione kraje skandynawskie zniosły dużą część obostrzeń, to nie obejmuje to paszportów covidowych. Nie można również sugerować, że wycofanie obostrzeń spowodowało spadek zakażeń. Pomimo wprowadzającej w błąd informacji, post cieszył się sporą popularnością w mediach społecznościowych. 

Źródło: www.facebook.com

Zniesiono dużą część obostrzeń, ale nie wszystkie. Dalej obowiązują certyfikaty sanitarne, które potwierdzają zaszczepienie lub przechorowanie

Informacje o zniesieniu większości obostrzeń w Szwecji i Norwegii zaczęły pojawiać się w mediach pod koniec września. Decyzję o tym podjęto m.in. ze względu na pełne wyszczepienie większej części populacji (zwłaszcza grup ryzyka) w tych krajach (Szwecja: ok. 68 proc., Norwegia: ok. 69 proc.).

W opublikowanym na profilu GlosGminny.pl wpisie mogliśmy przeczytać, że w krajach tych nie obowiązują tzw. paszporty szczepionkowe – czyli certyfikaty poświadczające szczepienie przeciw COVID-19 lub przechorowanie COVID-19. Informacja ta nie jest prawdą, co można sprawdzić, zapoznając się z treściami na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych i właściwych skandynawskich instytucji przynależących do wymienionych państw (Szwecja, Norwegia). 

Szwecja. The Public Health Agency of Sweden wskazuje, że obecnie każdy powinien robić, co w jego mocy, by samodzielnie chronić się przed COVID-19, przy czym zaleca się szczepienie przeciw COVID-19. Obecnie w kraju tym środki, które mają na celu ograniczenie zakażeń, przybierają formy luźnych zaleceń dotyczących tego, jak utrzymywać podwyższony poziom higieny osobistej i sposoby dystansowania (nie było tak na przestrzeni całej pandemii).

W związku z występowaniem COVID-19 w Szwecji wciąż są regulowane kwestie przekraczania granicy. Jeżeli nie jest się obywatelem kraju lub nie pochodzi się z regionu skandynawskiego, przy wjeździe należy okazać negatywny wynik testu, który wykonano nie później niż 72 godziny od chwili przekraczania granicy. Innym rozwiązaniem jest okazanie Unijnego Certyfikatu COVID poświadczającego, że konkretna osoba została zaszczepiona lub przebyła zakażenie. 

Norwegia. Norwegian Institute of Public Health podkreśla, że sytuacja w Norwegii uległa polepszeniu i podjęto decyzję o zniesieniu wielu ograniczeń, ale kraj wciąż pozostaje w podwyższonej gotowości na wypadek sytuacji kryzysowej. Gdyby do niej doszło, rozwiązania będą wdrażane na szczeblu lokalnym lub krajowym. Cały czas obowiązują zalecenia dotyczące dystansowania społecznego (nie są z góry narzucone) oraz obowiązek poddania się izolacji w razie zachorowania na COVID-19.

W przypadku Norwegii osoby z Unijnym Certyfikatem COVID mogą wjechać do kraju bez obowiązku rejestracji podróży, testowania na przejściu granicznym oraz kwarantanny. Osoby powyżej 18. roku życia bez certyfikatu co do zasady muszą zarejestrować swoją podróż i przetestować się w kierunku COVID-19 po przybyciu do kraju oraz przejść kwarantannę do momentu uzyskania negatywnego wyniku, jeżeli wracają z obszarów podwyższonego ryzyka (wyjątkiem są osoby wjeżdżające z obszarów o odpowiednio niskim poziomie ryzyka).

Czy liczba zakażeń spadła dzięki temu, że zniesiono obostrzenia? Nie ma takiej prawidłowości

Na końcu analizowanego wpisu wskazano, że po zniesieniu rzekomo wszystkich obostrzeń liczba zakażeń zaczęła spadać zarówno w Szwecji, jak i Norwegii. Dowodzić miały temu wykresy siedmiodniowej średniej zakażeń, uwzględniające dane od 27 sierpnia do 17 października z serwisu Our World in Data. Nie można mówić jednak o tym, by istniała jakaś korelacja między zniesieniem obostrzeń a spadkiem liczby zakażeń. We wpisie wskazano okres, który pasował pod założenie o „spadających zakażeniach od zniesienia obostrzeń”.

Pełny obraz dadzą statystyki z okresu całej pandemii. W przypadku Szwecji w październiku liczba zakażeń utrzymywała się na względnie stałym poziomie, ale na przełomie października i listopada doszło do pewnego wzrostu liczby zakażeń (która w najbliższym czasie potencjalnie może dalej wzrastać).

Źródło: www.who.int

Liczba zakażeń w Norwegii po 17 października gwałtownie wzrosła (post GlosGminny.pl został opublikowany 30 października i pomijał ten fakt). Warto podkreślić, że pomimo tego wzrostu zdołano – dzięki szczepieniom – ograniczyć liczbę zgonów z powodu COVID-19.

Źródło: www.who.int

Podsumowanie

To nieprawda, że Szwecja i Norwegia zniosły wszystkie ograniczenia związane z COVID-19, w tym te związane z podróżowaniem. Z wiarygodnymi informacjami na temat pandemii COVID-19 i szczepionek przeciw COVID-19 można zapoznać się na stronach Światowej Organizacji Zdrowia, Amerykańskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Europejskiej Agencji Leków, a także w białej księdze pt. „Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektywność”, opracowanej przez inicjatywę Nauka przeciw pandemii.

Nie musisz działać jak automat i udostępniać informacji bez sprawdzenia. Najwyższy czas wyłączyć automatyczny tryb i przełączyć się na myślenie.

Zobacz, co przygotowali dla Ciebie nasi ambasadorzy: Kasia Gandor, Martin Stankiewicz, Ola i Piotr Stanisławscy (Crazy Nauka), Marcin Napiórkowski oraz Joanna Gutral.