Zmiany dotyczące wystawiania recept

Od 3 lipca obowiązują dzienne limity przyjętych pacjentów i liczby wystawionych recept na nierefundowane leki. Lekarz w ciągu 10 godz. pracy może przyjąć do 80 pacjentów i wystawić nie więcej niż 300 recept nierefundowanych.

Z kolei 2 sierpnia weszły w życie przepisy ograniczające zdalne wystawianie recept na leki odurzające i psychotropowe. Ich przepisaniu musi towarzyszyć badanie i ocena wpływu leku na pacjenta. Może to być wizyta stacjonarna lub konsultacja zdalna. 

Ta zasada nie obowiązuje w przypadku, gdy leki są przepisywane w ramach kontynuacji leczenia, a od ostatniego badania nie minęło więcej niż 3 miesiące.

Ministerstwo Zdrowia ogranicza e-recepty

Powyższe zmiany resort zdrowia tłumaczy koniecznością dbania o bezpieczeństwo pacjentów. „Możliwość uzyskania recepty bez wcześniejszego badania lub choćby wywiadu lekarskiego, stanowi poważne ryzyko dla zdrowia i życia pacjenta” – powiedział Adam Niedzielski. „Nie ograniczamy nikomu dostępu do lekarza i leków. Ograniczamy dostęp do silnie działających leków bez konsultacji z lekarzem. Mamy już niestety przypadki poważnych powikłań, a nawet zgonu, po zażyciu leków przepisanych w internecie bez wskazań” – dodał.

Lekarze zgłaszają problemy z wystawianiem recept

Po wejściu zmian w życie lekarze zaczęli zgłaszać problemy z wypisywaniem recept, pomimo spełnienia wszystkich zasad wyszczególnionych w rozporządzeniu. Utrudniony dostęp do leków mieli m.in. pacjenci onkologiczni. W imieniu medyków takie przypadki nagłośniła Naczelna Izba Lekarska (NIL). Niektórzy lekarze indywidualnie zwracali uwagę na problem w mediach. Wśród nich był lekarz Piotr Pisula, pracujący w jednym z poznańskich szpitali, który wypowiedział się w materiale TVN24 (czas nagrania 18:58).

Pisula praktycznie powiedział jedno zdanie – potwierdził, że żadnemu pacjentowi po operacji kręgosłupa przez cały dzień nie dało się wystawić recepty na leki przeciwbólowe. Jego wypowiedź spotkała się z odpowiedzią ministra zdrowia.

Adam Niedzielski reaguje i wywołuje burzę

Niedzielski na Twitterze odniósł się do tego, że lekarz nie mógł wystawić recept pacjentom. „Sprawdziliśmy. Lekarz wystawił wczoraj na siebie receptę na lek z grupy psychotropowych i przeciwbólowych. Takie to FAKTY. Jakie kłamstwa czekają nas dziś” – napisał minister.

Do tej pory wpis ministra wyświetlono 4,5 mln razy, posypały się również negatywne komentarze. Główne zarzuty? Minister ujawnił wrażliwe dane i złamał tajemnicę lekarską. Środowisko lekarskie zareagowało stanowczo. 

Oświadczenie ministra zdrowia

W związku z licznymi głosami krytyki minister Adam Niedzielski wydał oświadczenie. Zaznaczył w nim, że działał w obronie dobrego imienia Ministerstwa Zdrowia, ale przede wszystkim w obronie interesów pacjenta.

Tajemnica lekarska. Na czym polega?

Obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem nakłada na lekarza art. 40 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Przepisu nie stosuje się tylko w kilku przypadkach, m.in. gdy zachowanie tajemnicy zagraża życiu lub zdrowiu pacjenta oraz gdy on sam wyraził zgodę na jej ujawnienie.

Lekarz może poinformować o pacjencie innego uprawnionego do tego lekarza, w tym lekarza sądowego. Tajemnica obowiązuje lekarza również po śmierci pacjenta.

Czy minister zdrowia ujawnił tajemnicę lekarską?

Minister zdrowia lekarzem nie jest, a więc czy obowiązuje go zachowanie tajemnicy lekarskiej? Prawnik prof. Jacek Sobczak w swoim artykule (s. 57) naukowym wskazuje, że tajemnica lekarska obowiązuje nie tylko lekarzy, lecz także personel medyczny współpracujący z nim. 

To nie koniec listy. Jak wymienia prof. Sobczak, tajemnica obejmuje także podmioty prowadzące działalność leczniczą i udzielające świadczeń zdrowotnych. Ministerstwo Zdrowia prowadzi nad nimi nadzór, a więc powinno być gwarantem przestrzegania tych przepisów. Naczelna Izba Lekarska wprost stwierdziła, że Adam Niedzielski tajemnicę naruszył.

Lekarz opowiada w mediach jakie problemy z wystawianiem recept na leki przeciwbólowe mają lekarze na jego oddziale. Minister Zdrowia niebędący lekarzem w odwecie sprawdza jakie leki i komu wystawia ten lekarz i oznajmia to na twitterze, łamiąc tajemnice lekarską!

Jak się Państwo… https://t.co/Hsz0AP1gqU

— Naczelna Izba Lekarska (@NaczelnaL) August 4, 2023

Prywatność obywatela. Chroni ją konstytucja

Co więcej, Fundacja Panoptykon w swojej opinii wskazała inne przepisy, które mógł naruszyć Adam Niedzielski. Chodzi o ustawę o ochronie danych osobowych, a konkretnie art. 107: 

Prywatność każdego obywatela chroni także ustawa zasadnicza. Art. 47 konstytucji mówi, że każdy ma prawo do ochrony życia prywatnego, a art. 51 głosi, że władze publiczne nie mogą udostępniać innych informacji o obywatelach niż te niezbędne. 

Lekarze zawiadomią prokuraturę

Naczelna Izba Lekarska zapowiedziała skierowanie wniosku do prokuratury w sprawie wpisów Adama Niedzielskiego. Chodzi o podejrzenie popełnienia przestępstwa z art. 231 Kodeksu karnego, czyli naruszenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków przez funkcjonariusza publicznego.

NIL ponadto oświadczył premierowi, że dalsza współpraca z Adamem Niedzielskim jest niemożliwa z uwagi na utratę zaufania. 

Adam Niedzielski nie jest już ministrem

8 sierpnia na konferencji prasowej premier Mateusz Morawiecki poinformował, że Adam Niedzielski złożył rezygnację z funkcji ministra zdrowia, która została przyjęta. Na stanowisku wkrótce ma go zastąpić posłanka Katarzyna Sójka, z zawodu lekarka.