W listopadzie 2017 roku Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie koncepcji i realizacji projektu Centralnego Punktu Komunikacyjnego. W jego ramach 37 km na zachód od Warszawy ma zostać wybudowany port lotniczy. Planuje się także stworzenie węzła przesiadkowego pomiędzy Warszawą i Łodzią, łączącego transport lotniczy, kolejowy i drogowy.

Inwestycję uzasadniano w uchwale m.in. tym, że Lotnisko Chopina nie jest w stanie sprostać wymaganiom rosnącego rynku lotniczego w RP (s. 7). Przekonywano również, że funkcjonowanie CPK może przyczynić się do wzrostu gospodarczego państwa (s. 7). Zgodnie z założeniami uchwały do 2027 roku nowy port lotniczy powinien już działać, choć w ostatnim komunikacie mówiono już o 2028 roku.

Centralny Port Lotniczy. Co zrobiono od 2017 roku?

Rok później, w maju 2018 roku, przyjęto ustawę o Centralnym Punkcie Komunikacyjnym, na mocy której powołano spółkę celową do budowy CPK. Jej kapitał zakładowy wyniósł ostatecznie 11,5 mld zł. W 2020 roku Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie programu wieloletniego dotyczącego inwestycji. Etap I obejmował lata 2020–2023 i zakładał prace przygotowawcze pod budowę CPK.

Co udało się zrobić w tym czasie? CPK to nie tylko lotnisko – jak już wiemy – ale także kolej. W latach 2020–2023 udało się podjąć szereg działań związanych z budową nowych linii, takich jak opracowanie projektów, przeprowadzenie konsultacji i podpisywanie umów na studium wykonalności (1, 2, 3, 4). 

W październiku 2023 roku informowano, że trasa CPK między Warszawą a Łodzią jest na etapie zaawansowanych prac projektowych. Pod koniec grudnia udało się uzyskać pozytywną decyzję środowiskową dotyczącą jednego z odcinków tej trasy. Co więcej, pozyskano także fundusze unijne, w tym najwyższą dotychczas dotację na CPK w wysokości 108 mln zł.

Co z nowym lotniskiem? 

W sprawie samego lotniska również podjęto już szereg decyzji, a także działań. W lipcu 2023 roku udało się uzyskać pozytywną decyzję środowiskową dotyczącą budowy lotniska i węzła kolejowego Centralnego Portu Komunikacyjnego. We wrześniu spółka informowała, że zakupiła już ponad 1 tys. ha gruntów pod inwestycję.

W 2023 roku rozpoczęły się prace na terenie, na którym ma zostać wybudowany port lotniczy. Obejmowały one m.in. odwierty i sondowania geologiczne na potrzeby projektowe i budowlane. Następnie informowano o rozpoczęciu rozbiórek budynków na terenie przyszłego lotniska (1, 2, 3).

Mimo licznych działań w styczniu 2022 roku Najwyższa Izba Kontroli opublikowała raport, z którego wynika, że budowa lotniska do 2027 roku jest zagrożona. Wskazano w nim, że opóźnienia odnotowano już na starcie. W 2024 roku zarząd CPK opublikował raport z podsumowaniem ostatnich 6 lat projektu, a już w poprzednim komunikacie informował, że docelowym terminem będzie 2028 rok.

W odpowiedzi na krytyczne głosy we wrześniu 2023 roku w ramach kampanii „Ruszaj z nami” Andrzej Duda zapewniał, że „wbito już wiele łopat”, a „prace trwają”. – Wbrew niektórym krytycznym opiniom i powtarzanym nieprawdom, przeszliśmy od słów do czynów: z fazy planowania do projektowania i realizacji – mówił prezydent. 

Tusk ostro o CPK. Mija się z faktami

W wyniku zmiany władzy dalsze losy CPK stanęły pod znakiem zapytania (1, 2, 3). Jego przyszłość ma być jednym z tematów zwołanej przez Andrzeja Dudę Rady Gabinetowej. Zaplanowano ją na 13 lutego. Ostatnio temat wrócił też za sprawą komentarza Donalda Tuska.

We wpisie na platformie X premier stwierdził, że debata o przerwaniu budowy CPK nie ma sensu, ponieważ PiS nawet jej nie zaczął. Komentarz ten wzbudził kontrowersje, a błąd w stwierdzeniu wskazywali Tuskowi pod wpisem użytkownicy portalu. Krytycznie komentowali go również politycy PiS.