DANAE sp. z o.o. przeprowadziła dla Ministerstwa Środowiska jednotematyczne badania świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców Polski dotyczące gospodarki odpadami oraz jakości powietrza. W listopadzie 2019 r. opublikowano raporty z badań, z których wynika m.in., że co trzeci Polak próbuje ograniczyć emisję zanieczyszczeń powietrza, a 40 proc. ogranicza picie butelkowanej wody. Wypowiedź oceniamy zatem jako prawdę.

Poniżej przedstawiamy najciekawsze wnioski z badania dotyczącego jakości powietrza.

Zgodnie z raportem z badania dotyczącego jakości powietrza, według Polaków głównymi zagrożeniami dla jakości powietrza są przede wszystkim emisje zanieczyszczeń z produkcji energii elektrycznej i ciepła (78,0%), działalność przemysłu (76,6%) oraz emisje zanieczyszczeń z samochodów osobowych i ciężarowych (73,7%). Prawie dwie trzecie badanych wskazało na emisje zanieczyszczeń z innych krajów/regionów oraz emisje zanieczyszczeń z gospodarstw domowych. Co więcej, w opinii połowy respondentów zagrożeniami dla jakości powietrza są także emisje zanieczyszczeń z gospodarstw rolnych oraz naturalne zanieczyszczenia.

www.gov.pl

W przekonaniu badanych największym źródłem zanieczyszczeń powietrza jest ogrzewanie domów. Ponad połowa badanych uznała ten czynnik za najbardziej zanieczyszczający powietrze. Na drugim miejscu najczęściej pojawiały się emisje z pojazdów (61,2%), zaś na trzecim, jako czynnik w najmniejszym stopniu zanieczyszczający powietrze – przemysł (59,4%). Blisko połowa respondentów (47,2%) prawidłowo wskazała źródła zanieczyszczeń według skali ich oddziaływania na jakość powietrza. 

W opinii Polaków zjawisko smogu jest związane przede wszystkim z zanieczyszczeniem powietrza przez samochody oraz gospodarstwa domowe w sezonie zimowym (odpowiednio 89,5% i 89,1%). Zdaniem co drugiego respondenta do powstawania smogu przyczyniają się samochody w sezonie letnim. Najmniej, bo blisko 1 na 10 Polaków, jako źródło zanieczyszczenia wskazało gospodarstwa domowe w sezonie letnim.

Blisko 3 na 10 Polaków podejmuje działania na rzecz ochrony własnego zdrowia związane z jakością powietrza. Najczęściej podejmowanym działaniem na rzecz ochrony własnego zdrowia związanym z jakością powietrza jest śledzenie komunikatów dotyczących jego stanu (70,4%).

Co trzeci Polak podjął osobiście działania mające na celu zmniejszenie emisji zanieczyszczeń. Okazuje się, że działania tego typu znacznie częściej podejmują mieszkańcy aglomeracji niż mniejszych miejscowości (wieś 23,7% vs miasto pow. 500 tys. mieszkańców 50,9%) oraz osoby w średnim wieku niż młodsze (15-25 lat 25,8% vs 45-59 lat 50,9%). Różnice zaobserwowano także ze względu na wykształcenie – najczęściej takie działania podejmują osoby z wyższym, a następnie średnim wykształceniem.

www.gov.pl

W celu zmniejszenia emisji zanieczyszczeń Polacy przede wszystkim starają się korzystać z komunikacji publicznej, chodzić pieszo lub jeździć rowerem (71,7%). Dość często praktykowanymi działaniami są także: ograniczenie używania samochodu podczas poruszania się po mieście (57,2%), zmiana systemu ogrzewania domu/mieszkania (54,1%) oraz wymiana domowego sprzętu AGD/RTV na energooszczędny. Warto zaznaczyć, że 4 na 10 osób zdecydowało się na ocieplenie budynku, a co 4 osoba – na kupno samochodu niskoemisyjnego.

www.gov.pl

Rozwiązania, które badani byliby skłonni zrealizować bądź zaakceptować w celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń powietrza to w szczególności częstsze korzystanie z transportu publicznego, jazda na rowerze lub poruszanie się pieszo po mieście (63,7%), ograniczenie ruchu samochodów w centrum miasta (57,5%) oraz zmiana systemu ogrzewania własnego domu/mieszkania (54,9%). Spośród wybranych rozwiązań, najmniej osób byłoby skłonnych zaakceptować wzrost cen energii elektrycznej spowodowany produkowaniem jej z odnawialnych źródeł.

Ciekawe wnioski płyną także z badania dotyczącego gospodarki odpadami.

Ponad połowa Polaków (55,9%) deklaruje, że podejmuje działania mające na celu zmniejszenie ilości generowanych przez siebie odpadów. Jednocześnie 42,1% jest przeciwnego zdania.

60% Polaków (suma wskazań „zdecydowanie tak” i „raczej tak”) podczas robienia zakupów, zwraca uwagę na oznaczenia związane z ekologią i środowiskiem, a niemalże połowa (49,9%) stara się nie kupować „pakowanych” towarów (np. warzyw i owoców). Zbliżony odsetek (48,2%) unika również produktów jednorazowych/nietrwałych oraz deklaruje korzystanie z toreb wielokrotnego użytku. Stosunkowo często podejmowanym działaniem jest także naprawianie zepsutych urządzeń, zamiast zastępowania ich nowymi oraz kupowanie wody i napoi w butelkach zwrotnych. Warto jednakże zwrócić uwagę, iż ok 40% Polaków wskazało, że wyrzuca ubrania, z których już nie korzysta do śmieci. Najrzadziej podejmowanym działaniem jest kompostowanie odpadów zielonych.

www.gov.pl

Niemal połowa Polaków (48,4%) wyrzuca niepotrzebne lub zepsute przedmioty. Okazuje się jednak, że nierzadko podejmują różne sposoby postępowania z nimi w swoim domu. Aż 52,6% deklaruje, że przekazuje sprawne/dobre rzeczy innym osobom lub instytucjom. 36,5% wskazuje natomiast, że naprawia rzeczy w punktach napraw, a 34,8% powtórnie wykorzystuje posiadane przedmioty. Zbliżony odsetek badanych wymienia lub sprzedaje używane rzeczy, podczas gdy 31,2% oddaje je do sklepu lub PSZOK. 

Polacy zapytani o wyrażenie opinii na temat wprowadzenia zakazu sprzedaży jednorazowych plastikowych produktów codziennego użytku (tj. kubki, talerze, sztućce, słomki itp.) najczęściej wskazują, że w sprzedaży powinny być tylko plastikowe produkty codziennego użytku, które poddawane mogą być bardziej skutecznemu recyklingowi (34,8%). 

Co ciekawe, co czwarty obywatel (25,1%) jest zwolennikiem całkowitego zakazu sprzedaży jakichkolwiek jednorazowych plastikowych produktów codziennego użytku. Dalszą dostępność tych produktów w sprzedaży, jednak przy znacznie zwiększonej ich cenie uważa za atrakcyjne 18,9% osób. Jedynie 17,0% Polaków jest zdania, że sprzedaż jednorazowych plastikowych produktów codziennego użytku powinna pozostać bez zmian.

www.gov.pl

52,7% obywateli na co dzień podejmuje działania zmniejszające ilość generowanych odpadów plastikowych. Polacy podejmują zróżnicowane działania w kierunku minimalizacji generowanych odpadów. Wśród nich dominuje jednakże dokładna segregacja śmieci (70,7%). Unikanie kupowania jednorazowych produktów z plastiku oraz zakup luzem owoców i warzyw deklaruje ponad połowa badanych (odpowiednio: 59,7% i 57,5%).

Ponad 40% ogranicza picie butelkowanej wody, a także stara się wybierać produkty: w zwrotnych opakowaniach, nadające się do recyklingu lub nienadmiernie opakowane. Nieco mniejszy odsetek wskazał na ograniczenie korzystania z jednorazowych reklamówek i chodzenie na zakupy z własnymi pojemnikami na żywność i torbami. 

www.gov.pl 

Bazując na raportach opracowanych przez DANAE sp. z o.o. na zlecenie Ministerstwa Środowiska wypowiedź Janusza Piechocińskiego oceniamy jako prawdę.