Nowicka: rozpoczynajmy zajęcia szkolne później

Zgodnie ze źródłami, na które powołuje się portal dziecisawazne.pl, rozpoczynanie zajęć o godzinach późniejszych niż 8:00 mogłoby wpłynąć pozytywnie na wysypianie się uczniów, co z kolei miałoby przełożenie na lepszą efektywność nauki oraz ogólną poprawę funkcjonowania w kontaktach z innymi ludźmi.

Wanda Nowicka opublikowała na swoim profilu tiktokowym filmik, w którym zwracała uwagę na potrzebę zmiany godzin rozpoczęcia zajęć na godz. 9:00. Należy jednak podkreślić, że optymalny czas snu potrzebny człowiekowi zmienia się wraz z wiekiem, dlatego odpowiednie godziny, w których człowiek powinien zaczynać pracę, również ulegają zmianom z biegiem lat.

Późniejsze godziny zajęć to lepsze samopoczucie i koncentracja

Na początku 2022 roku na łamach czasopisma naukowego „Nature” ukazał się artykuł Anny Biller i jej współpracowników z Uniwersytetu Bundeswehry w Monachium. Wynika z niego, że wczesny czas rozpoczynania nauki szkolnej koliduje z porami zasypiania nastolatków, co prowadzi do chronicznego niewysypiania się i do negatywnych skutków dla zdrowia oraz nauki.

Badanie prowadzono przez rok, a analizie poddano elastyczny system rozpoczynania lekcji. Uczniowie mieli możliwość wyboru godziny rozpoczęcia zajęć o 8:00 lub o 8:50 rano. Brakujący czas na naukę (8:00-8:50) był rekompensowany podczas przerw lub po lekcjach. W celu oceny ewentualnych korzyści psychologicznych wykorzystano dzienniki snu oraz ankietę przeprowadzoną wśród uczestników. Subiektywne oceny uczniów, dotyczące jakości ich snu, samopoczucia i zdolności poznawczych w dniach z zajęciami o godzinie 8:00 rano w porównaniu z dniami z późniejszym rozpoczęciem zajęć, wykazały statystycznie istotną poprawę we wszystkich ocenianych obszarach.

Pozytywne efekty przeprowadzonej interwencji utrzymały się w czasie całego badania, które trwało rok. Pomimo tego uczniowie nieczęsto korzystali z możliwości zaczynania zajęć później. Wśród przyczyn takiego stanu rzeczy można wymienić konieczność nadrabiania zaległego czasu nauki, preferowanie dodatkowego czasu na naukę oraz kwestie związane z transportem.

Wczesne godziny zajęć pogarszają jakość snu i mogą prowadzić do konsekwencji zdrowotnych

Według badań przeprowadzonych na University of Rochester Medical Center (URMC) w 2017 roku nastolatki, których zajęcia szkolne rozpoczynają się przed godz. 8:30, są bardziej narażone na depresję i niepokój z powodu złej jakości snu. Zgodnie z badaniami ok. 90 proc. amerykańskich licealistów nie ma wystarczającej ilości snu w dni szkolne. W badaniu wzięło udział 197 uczniów w wieku od 14 do 17 lat. Zostali oni podzieleni na dwie grupy – tych, którzy zaczynali szkołę przed godz. 8:30, i tych, którzy zaczynali po godz. 8:30.

Uczniowie z dobrą wyjściową higieną snu i z późniejszym czasem rozpoczęcia szkoły mieli niższe średnie dzienne objawy depresji/lęku. Pozwala to wywnioskować, że średnia jakość snu ma znaczący wpływ na dzienne funkcjonowanie nastolatków, a późniejsze zaczynanie zajęć ułatwia poprawę tego wskaźnika.

Amerykańska Akademia Pediatrii: zbyt mała ilość snu niesie negatywne skutki

Amerykańska Akademia Pediatrii uznaje brak odpowiedniej ilości snu u młodzieży za problem zdrowia publicznego, który ma negatywny wpływ na ich zdrowie, bezpieczeństwo i wyniki w nauce. Badania przytoczone przez tę instytucję wskazują, że rozpoczynanie zajęć szkolnych przed godz. 8:30 stanowi kluczowy czynnik zbyt małej ilości snu.

Amerykańska Akademia Pediatrii popiera inicjatywy szkół, które dążą do optymalizacji snu uczniów poprzez dostosowanie godzin rozpoczęcia zajęć, aby umożliwić im uzyskanie odpowiedniej ilości snu (8,5-9,5 godz.).

Zajęcia o 9:00, a nawet później

Do przesunięcia pierwszego dzwonka na jeszcze późniejszą godzinę przekonuje zespół badawczy Paula Kelleya z Uniwersytetu Oksfordzkiego. W artykule z 2017 roku, opublikowanym w czasopiśmie „Frontiers in Human Neuroscience”, przedstawili oni argumenty, według których rozpoczynanie zajęć o godz. 10:00 miało zauważalnie pozytywny wpływ na zdrowie i wyniki nastolatków. W ramach badania wzięto pod uwagę uczniów w grupie wiekowej 13-16 lat, a badanie trwało 4 lata. Najpierw rozpoczynali oni zajęcia o godz. 8:50, przez kolejne dwa lata o godz. 10:00, a w ostatnim roku – znów o godz. 8:50.

Uczniom regularnie mierzono wyniki dotyczące zdrowia, samopoczucia oraz wyników w nauce. Okazuje się, że późniejsze rozpoczynanie zajęć znacząco zredukowało problemy zdrowotne uczniów (czyli to, jak często chorowali) oraz zwiększyło ich osiągnięcia szkolne.