Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Europejczycy popierają wspólną polityką obronną? Sprawdzamy
Europejczycy popierają wspólną polityką obronną? Sprawdzamy
Ja chciałam przytoczyć pewne badania, ponieważ 81 proc. Europejczyków chce wspólnej polityki obrony i bezpieczeństwa.
- W traktacie lizbońskim ustanowiono Wspólną Politykę Bezpieczeństwa i Obrony (WPBiO). Zadaniem WPBiO jest zapewnienie UE militarnych i cywilnych zdolności operacyjnych. Ponadto kraje UE są zobowiązane pomóc państwu członkowskiemu, jeżeli te padnie ofiarą napaści (klauzula wzajemnej obrony).
- WPBiO przejawia się w kooperacji państw. Przykładem jest Stała Współpraca Strukturalna (PESCO), która zrzesza 26 z 27 państw członkowskich. W ostatnich latach uruchomiony został również Europejski Fundusz Obronny.
- W Eurobarometrze z 2022 roku 81 proc. Europejczyków przychylnie patrzy na WPBiO. Według najnowszej edycji barometru (z jesieni 2023 roku) odsetek ten wynosi 77 proc.
- Wypowiedź Katarzyna Piekarskiej zawiera drobną nieścisłość. Nie wpływa to jednak na wydźwięk wypowiedzi. Wspólną Politykę Bezpieczeństwa i Obrony popiera zdecydowana większość obywateli UE. Na tej podstawie oceniamy wypowiedź jako prawdę.
Premier z wizytą w Niemczech i we Francji
Donald Tusk zapowiedział ożywienie Trójkąta Weimarskiego. Premier udał się 12 lutego z wizytą najpierw do Berlina, a następnie do Paryża.
Spotkał się z kanclerzem Olafem Scholzem i prezydentem Emmanuelem Macronem. Tusk rozmawiał o kluczowych kwestiach dla przyszłości Europy, zwłaszcza o bezpieczeństwie militarnym.
🇵🇱 Podczas wczorajszej wizyty w Republice Francuskiej oraz w Republice Federalnej Niemiec premier @DonaldTusk spotkał się z prezydentem @EmmanuelMacron oraz kanclerzem @Bundeskanzler Olafem Scholzem.
↪️ Wybrane tematy spotkań to m. in.:
✔️ współpraca w obronie 🇺🇦 przed rosyjską… pic.twitter.com/WWBmpGwgFZ— Kancelaria Premiera (@PremierRP) February 13, 2024
Zagraniczne wizyty Tuska były jednym z tematów podczas „Debaty Dnia” na antenie Polsatu News. Katarzyna Piekarska przekonywała, że współpraca militarna na poziomie unijnym to dobry kierunek. Zwróciła uwagę na fakt, że już ⅘ Europejczyków popiera wspólną politykę obronną [czas nagrania: 13:45].
WPBiO powstała na mocy traktatu lizbońskiego
W traktacie lizbońskim, który wszedł w życie w 2009 roku, ustanowiono Wspólną Politykę Bezpieczeństwa i Obrony (WPBiO). Stała się ona integralną częścią Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.
Skupia się ona na współpracy wojskowej m.in. w zakresie weryfikowania zdolności obronnych, uzupełniania luk technologicznych oraz wyposażenia, współfinansowania wspólnych projektów oraz w perspektywie długoterminowej harmonizacji standardów wyposażenia sił zbrojnych państw członkowskich.
Ponadto w ramach WPBiO Unia może prowadzić misje oraz operacje cywilne i wojskowe za granicą, takie jak zapobieganie konfliktom, utrzymywanie pokoju czy pomoc humanitarna.
W traktacie z Lizbony znalazła się również klauzula wzajemnej obrony. Stanowi ona, że jeżeli państwo członkowskie „stanie się ofiarą napaści zbrojnej na swoim terytorium, pozostałe państwa członkowskie mają obowiązek udzielenia pomocy i wsparcia przy zastosowaniu wszelkich dostępnych im środków”.
WPBIO, czyli współpraca
Oprócz tego, jak czytamy na stronie UE, państwa członkowskie na szczeblu unijnym prowadzą Stałą Współpracę Strukturalną (PESCO) przy takich zadaniach jak inwestycje w wyposażenie, harmonizacja zasobów szkolenia, rozwój Europejskiej Agencji Obrony i przemysłu obronnego, rozwijanie zdolności i gotowości operacyjnej. PESCO zrzesza 26 z 27 państw UE, w tym Polskę.
Poza tym w 2017 roku uruchomiono Europejski Fundusz Obronny. Był to pierwszy raz, gdy z budżetu UE współfinansowano współpracę w dziedzinie obronności. W 2021 roku na program przekazano kolejne środki w wysokości 7,9 mld euro.
Eurobarometr 2022: mieszkańcy Unii oczekują współpracy obronnej
Statystyka zacytowana przez Katarzynę Piekarską pochodzi z Eurobarometru opublikowanego w połowie 2022 roku. Mieszkańców Unii zapytano wówczas o opinię na temat WPBiO. Ponad ⅘ respondentów (81 proc.) przyznało, że ją popiera, a 13 proc. było przeciwnych.
Powyższy odsetek to średnia z sondaży przeprowadzonych we wszystkich państwach UE. Badanie przeprowadzono na reprezentatywnej próbie ponad 26,5 tys. osób. W większości państw o zdanie zapytano minimum 1 tys. osób. Z wyjątkiem mniejszych krajów, takich jak Malta i Luksemburg, gdzie wywiadu udzieliło ok. 500 obywateli.
W Polsce Wspólną Politykę Obrony i Bezpieczeństwa poparło 88 proc. osób (s. 76). Najbardziej pozytywnie nastawieni byli obywatele Litwy (90 proc.głosów „za”), a najmniej Bułgarzy (67 proc. głosów „za”).
¾ Europejczyków popiera WPBiO
Dane przedstawione powyżej pochodzą z barometru przeprowadzonego dwa lata temu. Pytanie dotyczące opinii Europejczyków na temat wspólnej polityk obronnej regularnie pojawia się w tych badaniach sondażowych. Z ostatniej edycji barometru, przeprowadzonej jesienią 2023 roku, dowiadujemy się, że Wspólna Polityka Obrony i Bezpieczeństwa cieszy się poparciem 77 proc. mieszkańców UE (s. 18).
W przypadku Polski sytuacja wygląda podobnie: ¾ Polaków popiera prowadzenie takiej wspólnej polityki państw członkowskich (76 proc.).
Gdy sięgniemy do poprzednich edycji Eurobarometrów, to zobaczymy, że od 2004 roku średni poziom poparcia dla WPBiO utrzymuje się stale na poziomie powyżej 70 proc. Co więcej, podczas edycji barometru z wiosny 2023 roku 80 proc. Europejczyków przyznało, że popiera zacieśnienie tej współpracy, a 77 proc. uznało, że państwa powinny lepiej koordynować swoje zakupy sprzętu wojskowego.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter