Czas czytania: około min.
Fundusze norweskie dla Polski: jak wspiera nas Norwegia?
24.05.2022 godz. 17:33
Wypowiedź
fot. Adrian Grycuk / Wikimedia / https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/deed.en / modyfikacje demagog.org.pl
Norwegia od lat dzieli się swoimi pieniędzmi. Jej pomocą objętych jest 15 krajów Unii Europejskiej. W latach 2014-2021 norweskie finansowanie wyniosło prawie 3 mld euro. Z tej puli najwięcej otrzymała Polska – 810 mln euro.
Prawda
Analiza w pigułce
- Norweski Mechanizm Finansowy (NMF) i Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG) to instrumenty finansowe zwane potocznie funduszami norweskimi. Na ich podstawie rozdysponowywane są Granty Norweskie (finansowane przez Norwegię) oraz Granty EEA (finansowane przez Norwegię, Islandię i Liechtenstein).
- Kwota przeznaczona na fundusze EOG i fundusze norweskie przez Norwegię, Liechtenstein i Islandię w latach 2014–2021 wyniosła 2,8 mld euro.
- Sama Norwegia zobowiązała się do przeznaczenia kwoty 2,7 mld euro.
- Polska jest największym beneficjentem obu funduszy. Dla naszego kraju zagwarantowano 809,3 mln euro, z czego 791,4 mln euro z Norwegii.
- Leszek Miller podał dane zbliżone do tych, które znajdziemy na stronie funduszy norweskich, w związku z czym oceniamy wypowiedź jako prawdziwą.
- W dyskusji o dokładnej kwocie grantów otrzymanych przez Polskę (ok. 810 mln euro) warto pamiętać także o wkładzie Liechtensteinu i Islandii.
Koniec z rosyjskim gazem
Pod koniec kwietnia Gazprom jednostronną decyzją zakręcił kurek z gazem płynącym do Polski. Oficjalna przyczyna? Niewywiązanie się z płatności w rublach. Można jednak domniemywać, że była to decyzja czysto polityczna.
Odpowiedź ze strony Polski przyszła miesiąc później. 23 maja rząd poinformował o wypowiedzeniu kontraktu jamalskiego. Polska zamierza dywersyfikować źródła dostaw błękitnego paliwa. Jednym z nich będzie gazociąg Baltic Pipe, którym popłynie gaz z Norwegii. Więcej na temat historii gazociągu dowiesz się z naszej analizy.
Premier apeluje do Norwegów
Według Mateusza Morawieckiego zakup gazu z kierunku norweskiego będzie droższy niż ten po dotychczasowych stawkach. Premier rządu stwierdził wręcz, że Norwegia pośrednio „żeruje” na wojnie w Ukrainie.
Szef rządu wyszedł również z zaskakującą propozycją. Norwegia powinna przekazać „nadprogramowe” zyski, które zarobi na sprzedaży ropy i gazu. – Oni powinni się tym błyskawicznie podzielić – stwierdził Morawiecki.
To właśnie do tych słów nawiązał Leszek Miller, podkreślając istotę funduszy norweskich.
Fundusze EOG i fundusze norweskie, czyli bezzwrotna pomoc
Norweski Mechanizm Finansowy (NMF) i Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG), zwane potocznie funduszami EOG i norweskimi, są instrumentami finansowymi założonymi przez Norwegię, Islandię i Liechtenstein.
Państwa-darczyńcy w zamian za udzielaną pomoc finansową korzystają z dostępu do rynku wewnętrznego UE, mimo że nie są członkami Wspólnoty. Aktualnie bezzwrotne wsparcie jest kierowane do 15 państw.
Celem obu funduszy jest zmniejszanie różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie EOG oraz wzmacnianie stosunków dwustronnych pomiędzy państwami-darczyńcami a państwem-beneficjentem. Z inicjatyw mogą korzystać m.in.:
- uczelnie wyższe,
- instytuty naukowe i badawcze,
- naukowcy,
- przedsiębiorcy.
Polska największym beneficjentem
Największym beneficjentem została Polska. Łącznie dla naszego kraju zarezerwowano kwotę 809,3 mln euro. Nieznacznie więcej, niż otrzymaliśmy w ramach funduszy EEG (397,8 mln euro), przekazała Norwegia w ramach funduszu norweskiego (410,4 mln euro).
Źródło: EEA Grants
To o ponad 250 mln euro więcej niż w poprzedniej edycji (2009–2014), gdy do Polski trafiło 578,1 mln euro.
Oba fundusze finansuje w większości Norwegia
Środki finansowe są rozdysponowywane w ramach dwóch projektów grantowych: Norway Grants oraz EEA Grants. Pierwszy z projektów finansuje sama Norwegia, a drugi wspólnie Norwegia, Liechtenstein i Islandia.
Większość funduszy w ramach EEA pochodzi jednak z Norwegii, która (w ramach edycji 2014–2021) odpowiadała za 95,8 proc. wydatków. Tym samym, w ostatniej edycji programu, Norwegia przekazała 1,482 mld euro w ramach grantów EEA oraz 1,251 mld euro w ramach grantów norweskich.
Podsumowując, Norwegia rozdysponowała łącznie ok. 2,7 mld euro na 15 krajów EOG. Na Polskę przypadło 791,4 mld euro (381 mld euro z EEA oraz 410,4 mld euro z funduszy norweskich).
Środki w ramach edycji 2014–2021 zostały rozdysponowywane w trzech obszarach:
- Zielona Europa – ok. 146 mln euro,
- Konkurencyjna Europa – ok. 256 mln euro,
- Inkluzywna Europa – ok. 317,1 mln euro.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
Podobał Ci się artykuł? Pomóż nam dzielić się prawdą!
Możesz śmiało rozpowszechniać ten artykuł na swojej stronie internetowej. Pamiętaj o podaniu źródła. Sprawdź jak możesz udostępniać.
Wpłać darowiznę i działaj z nami!
Zostań PatronemPrzeczytaj również
