Wypowiedź Pawła Krutula oceniamy jako fałszywą, ponieważ zgodnie z danymi Naczelnej Izby Lekarskiej w Polsce jest obecnie 502 geriatrów, z czego 488 wykonuje zawód.

Polska kadra medyczna w dziedzinie geriatrii

Geriatria to dziedzina medycyny zajmująca się schorzeniami wieku podeszłego (powyżej 60–65 roku życia.). Kształcenie w specjalizacji geriatrycznej jest dwuetapowe: najpierw należy ukończyć moduł podstawowy w zakresie chorób wewnętrznych, który trwa 3 lata, a następnie moduł specjalistyczny (2 lata). Po uzyskaniu specjalizacji I stopnia w dziedzinie chorób wewnętrznych lekarz może odbyć 2-letnie szkolenie specjalizacyjne. Specjalizację w dziedzinie geriatrii mogą uzyskać lekarze posiadający specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych, medycyny ogólnej, medycyny rodzinnej lub neurologii.

Specjalizację z geriatrii wybierają najczęściej lekarze posiadający już tytuł specjalisty w innej dziedzinie medycyny – realizują w trybie pozarezydenckim krótszy program szkolenia. W 2018 roku w szkoleniach specjalizacyjnych z geriatrii uczestniczyły 173 osoby, z czego 125 osób realizowało szkolenie w trybie pozarezydenckim, a 48 – w trybie rezydentury.

Naczelna Izba Lekarska udostępnia najnowsze dane (z sierpnia 2020 roku) dotyczące liczby pracujących geriatrów. Liczba specjalistów w dziedzinie geriatrii wynosi aktualnie 502, z czego 488 lekarzy jest czynnych zawodowo.

Paweł Krutul prawdopodobnie powtórzył informację zawartą w publikacji Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z listopada 2019 roku, zatytułowanej „Informacja o sytuacji osób starszych w Polsce za 2018 r.” Z dokumentu dowiadujemy się, że na 31 grudnia 2018 roku liczba lekarzy specjalistów w dziedzinie geriatrii wynosiła właśnie 436. Jak czytamy, między 2016 a 2018 rokiem przybyło ich 56.

Geriatria w 2003 roku za sprawą rozporządzenia ministra zdrowia została wpisana na listę priorytetowych dziedzin medycyny (obecnie obowiązuje rozporządzenie z czerwca 2020 roku). Oznacza to, że lekarze, którzy wybierają tę specjalizację w trybie szkolenia rezydenckiego, otrzymują większe wynagrodzenie.

Ministerstwo zapewnia też, że stara się zwiększać zarówno liczbę jednostek uprawnionych do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego w zakresie geriatrii, jak i liczbę posiadanych miejsc szkoleniowych. W 2018 roku uprawnienia do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie miało 47 jednostek dysponujących 283 miejscami szkoleniowymi. Jeszcze na początku 2016 roku uprawnienia te posiadały 34 jednostki z 252 miejscami szkoleniowymi. W 2015 roku rozpoczął się unijny Program Operacyjny Wiedza Edukacja, w ramach którego kilka instytucji otrzymało środki na kształcenie specjalizacyjne lekarzy w dziedzinach istotnych z punktu widzenia epidemiologiczno-demograficznego kraju. Jednym z beneficjentów jest Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, które m.in. uzyskało wsparcie na kształcenie lekarzy geriatrii (geriatria, reumatologia, ortopedia i traumatologia narządu ruchu, rehabilitacja medyczna).

Jak zapewnia ministerstwo: „Dzięki zapewnieniu odpowiedniej liczby kursów specjalizacyjnych oraz innych form wsparcia dla specjalizujących się lekarzy, powinno nastąpić zwiększenie liczby specjalistów w wyżej wymienionych dziedzinach, co przełoży się bezpośrednio na dostępność świadczeń dla pacjentów”. Wartość projektu to prawie 99 mln zł. Jego realizacja ma potrwać do drugiego kwartału 2023 roku.

Ze środków Unii Europejskiej realizowane są też liczne projekty konkursowe dotyczące kształcenia podyplomowego lekarzy w ramach kursów doskonalących dla lekarzy w zakresie chorób związanych z układem krążenia, chorób nowotworowych, chorób i zaburzeń psychicznych, chorób układu kostno- stawowo-mięśniowego oraz chorób układu oddechowego. W drugim kwartale 2017 roku rozpoczęła się realizacja 19 takich projektów. Wartość ogółem podpisanych umów o dofinansowanie wynosiła pierwotnie ponad 18,5 mln zł.

Stan zdrowia osób starszych

Zgodnie z wynikami Europejskiego Badania Warunków Życia Ludności (EU-SILC) z 2018 roku w grupie wiekowej 60–74 lata 31,3 proc. Polaków uważało swój stan zdrowia za „dobry” lub „bardzo dobry”. Z kolei 21 proc. uznało, że ich zdrowie jest „złe” lub nawet „bardzo złe”. Jednocześnie prawie połowa wszystkich osób w wieku od 60 do 74 lat nie określiła swojego zdrowia w sposób jednoznaczny: 47,7 proc. z nich stwierdziło, że ogólnie ocenia swoje zdrowie jako „takie sobie, ani dobre, ani złe”. Ponadto w tej grupie 60,4 proc. ankietowanych wykazuje długotrwałe problemy zdrowotne.

Wśród osób powyżej 75. roku życia 11,8 proc. ankietowanych uznało, że ich stan zdrowia jest „dobry” lub „bardzo dobry”, a 42 proc. – że „zły” bądź „bardzo zły”. Neutralnie swoje zdrowie oceniło tym razem 46,2 proc. seniorów. Długotrwałe problemy zdrowotne deklaruje 82,9 proc. badanych po 75. roku życia. W celu poprawy sytuacji osób starszych w zakresie dostępności i zwiększenia jakości opieki lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) w 2018 roku weszło w życie nowe zarządzenie prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej. Zwiększono w nim współczynnik korygujący bazową stawkę kapitacyjną lekarza POZ dla grupy wiekowej 66–75 lat z 2,4 do 2,7. W praktyce oznacza to, że lekarz POZ za leczenie pacjenta powyżej 66. roku życia otrzymuje niemal 3-krotnie wyższe wynagrodzenie.

Zgodnie z danymi Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji pacjenci w grupach wiekowych 60–64 lata oraz 65–69 lat najczęściej korzystają też ze świadczeń fizjoterapii ambulatoryjnej. W 2018 roku instytucja pracowała nad stworzeniem nowego podejścia do rehabilitacji leczniczej. Elementem tych starań była propozycja zwiększenia dostępności do świadczeń fizjoterapeuty rosnącej populacji zarówno pacjentów starszych, jak i pacjentów z chorobami przewlekłymi poprzez wprowadzenie modelu podstawowej opieki fizjoterapeutycznej (POF).

Jak czytamy w publikacji „Informacja o sytuacji osób starszych w Polsce za 2018 r.”, w NFZ mają trwać prace nad programem pilotażowym dotyczącym podstawowej opieki fizjoterapeutycznej. Na stronie internetowej Funduszu nie ma jednak informacji na ten temat.

Zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych osobom starszym o ograniczonej samodzielności przysługuje m.in. świadczenie pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej – zarówno w warunkach stacjonarnych, jak i domowych.

Od 1 września 2016 roku wszyscy seniorzy, którzy ukończyli 75 lat, mają także dostęp do bezpłatnych leków refundowanych (ich lista znajduje się w części D obwieszczenia refundacyjnego). Receptę na te leki mogą przepisać: lekarz POZ, pielęgniarka POZ bądź też lekarz wypisujący receptę dla siebie lub dla rodziny.

Podsumowanie

Wypowiedź Pawła Krutula uznajemy za fałszywą, ponieważ przytoczona przez niego liczba lekarzy geriatrów jest nieaktualna. Zgodnie z najnowszymi danymi Naczelnej Izby Lekarskiej specjalistów w dziedzinie geriatrii jest obecnie 502, z czego 488 wykonuje zawód.