Zakres obowiązywania Karty Praw Podstawowych

Karta praw podstawowych Unii Europejskiej obowiązuje i ma moc wiążącą zarówno w Polsce, jak i Wielkiej Brytanii w związku z przystąpieniem przez te państwa do traktatu z Lizbony 13 grudnia 2007. Zgodnie z art. 6 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej w brzemieniu nadanym przez traktat lizboński:

„Unia uznaje prawa, wolności i zasady określone w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej z 7 grudnia 2000 roku, w brzmieniu dostosowanym 12 grudnia 2007 roku w Strasburgu, która ma taką samą moc prawną jak Traktaty„.

Oznacza to, że KPP wchodzi w skład prawa pierwotnego UE i może służyć jako kryterium oceny ważności aktów prawa wtórnego UE oraz (zgodnie z zasadą pierwszeństwa prawa unijnego) przepisów krajowych.

Januszowi Korwin-Mikkemu prawdopodobnie chodziło o kwestię tzw. protokołu polsko-brytyjskiego (Protokół nr 7 w sprawie stosowania KPP do Polski i Zjednoczonego Królestwa). Niemniej jednak dokument ten, na mocy art. 1 ust. 2 ogranicza tylko stosowanie niektórych postanowień zawartych w tytule IV KPP („Solidarność” – dotyczy głównie praw pracowniczych). Nie zmienia to tym samym faktu obowiązywania KPP jako takiej na terytorium Polski i Zjednoczonego Królestwa.

Warto również dodać, iż na mocy Deklaracji nr 62 do KPP, Rzeczpospolita Polska jednostronnie częściowo odstąpiła od Protokołu nr 7:

„Rzeczpospolita Polska oświadcza, że ze względu na tradycję ruchu społecznego „Solidarność” i jego znaczący wkład w walkę o prawa społeczne i pracownicze, w pełni szanuje prawa społeczne i pracownicze ustanowione prawem Unii Europejskiej, w szczególności prawa potwierdzone w tytule IV Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.”

Natomiast w Deklaracji nr 61do KPP Polska podkreśliła, iż:

„Karta w żaden sposób nie narusza prawa Państw Członkowskich do stanowienia prawa w zakresie moralności publicznej, prawa rodzinnego, a także ochrony godności ludzkiej oraz poszanowania fizycznej i moralnej integralności człowieka.”

Powyższa deklaracja stanowi jednak wyłącznie potwierdzenie art. 6 ust. 1 zd. 2, zgodnie, z którym:

„Postanowienia Karty w żaden sposób nie rozszerzają kompetencji Unii określonych w Traktatach.”

Kwestie wskazane zaś w Deklaracji nr 61 pozostają w ramach kompetencji państw członkowskich UE.

Podsumowując, Karta Praw Podstawowych, jako część składowa prawa pierwotnego Unii Europejskiej, obowiązuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i Wielkiej Brytanii.