Wypowiedź Adama Bielana oceniamy jako fałsz, ponieważ wojska NATO i USA były obecne w Polsce przed i w chwili objęcia urzędu prezydenta przez Andrzeja Dudę. Pierwszy oddział NATO w naszym kraju został utworzony w 1999 roku, a pierwszy oddział wojsk amerykańskich w 2012 roku.

Wojsko i infrastruktura wojskowa sił NATO oraz Stanów Zjednoczonych w Polsce przed 2015 rokiem

Pierwszy stały obiekt Sojuszu Północnoatlantyckiego na terenie Polski został utworzony we wrześniu 1999 roku w Szczecinie na potrzeby Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego składającego się z formacji niemieckich, duńskich i polskich. Kilka lat później – w 2004 roku – podjęto decyzję o stworzeniu Centrum Szkolenia Sił Połączonych (JFTC) w Bydgoszczy w celu szkolenia taktycznego sił NATO. Centrum pełni rolę obiektu szkoleniowego dla bieżących operacji wojskowych oraz zachowania gotowości wojsk. Stany Zjednoczone, mimo członkostwa w NATO, rozmieszczają swoje siły w Polsce na podstawie umów dwustronnych. Pierwszy – choć niewielki – oddział wojsk Stanów Zjednoczonych w Polsce został ulokowany we wrześniu 2012 roku na terenie 32. Bazy Lotnictwa Taktycznego w Łasku.

Moment przełomowy w zakresie liczebności i intensywności kontaktów wojskowych sił NATO i USA na terenie Polski nastąpił w 2014 roku w wyniku wydarzeń związanych z kryzysem ukraińskim. Jedną z doraźnych decyzji z tym związanych było sprowadzenie 150 żołnierzy amerykańskiej 173. Brygady Powietrznodesantowej (ze stałą siedzibą we włoskim mieście Vicenza) na rotacyjne szkolenia do Polski. Z kolei podczas czerwcowej wizyty Baracka Obamy w 2014 roku w Polsce zapowiedziane zostało utworzenie Europejskiej Inicjatywy Wzmocnienia (ERI). Rozpoczęto pierwsze przygotowania i szkolenia, jednak pełen kształt inicjatywy został rozwinięty w kolejnych latach.

Istotne – lecz jeszcze nie wiążące – decyzje, które miały wpływ na późniejsze zacieśnienie współpracy wojskowej sił NATO na terenie Polski, zapadły w 2014 roku na szczycie NATO w Newport w Walii, gdzie zadecydowano o utworzeniu szpicy NATO, której zadaniem jest szybkie reagowanie na zagrożenia wojskowe, w tym na wschodniej flance NATO.

Wojsko i infrastruktura wojskowa sił NATO oraz Stanów Zjednoczonych w Polsce po 2015 roku

Wciąż utrzymujące się napięcie na wschodzie Ukrainy wymusiło na NATO podjęcie kolejnych kroków. W 2016 roku odbył się szczyt sojuszu w Warszawie, na którym podjęto decyzje poprzedzone wcześniejszymi ustaleniami ze szczytu w Newport w 2014 roku. Na tej podstawie zdecydowano o utworzeniu Wielonarodowej Dywizji Północny-Wschód (MD NE) w Elblągu, której zadaniem jest nadzorowanie i koordynowanie działań inicjatywy NATO Forward Presence (eFP). W jej skład wchodzą grupy batalionowe z Polski (Batalionowa Grupa Bojowa w Orzyszu), Estonii, Litwy i Łotwy.

Niezależnie od działalności NATO – choć z ukierunkowaniem na wsparcie sojuszu – zapadały decyzje związane z rozmowami odnoszącymi się do współpracy wojskowej na linii USA-Polska. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami Baracka Obamy o ERI z 2014 roku w Polsce w 2017 roku rozlokowano wojska amerykańskiej Pancernej Brygadowej Grupy Bojowej (ABCT). Inicjatywę kontynuowano jako European Deterrence Initiative (EDI), w ramach której trwa operacja Atlantic Resolve.

W kolejnych latach trwały rozważania nad utworzeniem stałej bazy wojskowej USA (powszechnie nazywanej Fort Trump) w Polsce, jednak pomysł wciąż nie został wdrożony. Tymczasem zrealizowano plan zwiększenia obecności wojsk amerykańskich w Polsce, co zostało osiągnięte dzięki podpisaniu wspólnej Deklaracji o Współpracy Obronnej w zakresie obecności sił Stanów Zjednoczonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w czerwcu 2019 roku, a w następstwie ustanowieniu umowy o pogłębieniu współpracy wojskowej we wrześniu 2019 roku w Nowym Jorku przez Andrzeja Dudę i Donalda Trumpa. Na podstawie umów wyznaczono i zaplanowano rozwój kolejnych obiektów infrastruktury wojskowej do użytku wojsk amerykańskich, m.in. w Poznaniu, Drawsku Pomorskim, Wrocławiu, Łasku, Powidzu i Lublińcu. Obecnie wciąż kontynuowane są wysiłki w celu jeszcze większego rozszerzania współpracy wojskowej.

Aktualne rozlokowanie sił NATO i Stanów Zjednoczonych w Polsce

Obecnie w Polsce istnieje 5 baz sił NATO oraz 9 baz sił amerykańskich. Rozlokowanie poszczególnych sił w naszym kraju przedstawia poniższa mapa, dostępna na stronie amerykańskiej ambasady w Warszawie:

www.pl.usembassy.gov

Podsumowanie

Wojska NATO i Stanów Zjednoczonych były obecne w Polsce przed objęciem prezydentury przez Andrzeja Dudę. Na podstawie powyższych danych uznać należy, że wypowiedź posła Adama Bielana jest fałszywa. Zacieśnianie współpracy wojskowej było procesem ciągłym na przestrzeni ostatnich dwóch dekad, a istotne i determinujące późniejszy obrót zdarzeń decyzje zapadały od 2014 roku w związku z kryzysem ukraińskim oraz w latach późniejszych. Obecny kształt obecności wojsk NATO i USA wynika z działań obecnych, jak i poprzednich rządów Rzeczypospolitej Polskiej.