Braun nawołuje: Stop ukrainizacji Polski

W poniedziałek Konfederacja Korony Polskiej przeprowadziła w Sejmie konferencję prasową dotyczącą „ukrainizacji Polski”. Zarówno Grzegorz Skalik, jak i Grzegorz Braun nazywali ucieczkę uchodźców przed wojną w Ukrainie „przesiedleniem”.

Pierwszy z posłów nawoływał do odpowiedzi ze strony państwa na napływ Ukraińców do Polski. – Ta akcja przesiedleńcza jest akcją zorganizowaną, prowadzoną metodami zorganizowanymi i metodycznymi, odpór należy również dać w sposób przemyślany, mądry i zorganizowany – stwierdził.

Z kolei poseł Braun przyznał, że jeszcze niedawno był piętnowany przez polską klasą polityczną za używanie terminu „przesiedleńcy”. Następnie stwierdził, że obecnie termin ten miał zostać uznany za powszedni, czego przykładem jest rzekomo ostatni szczyt NATO w Madrycie.

Jak się okazuje, twierdzenie Grzegorza Brauna jest nieprawdziwe i wpisuje się w jedną z narracji dezinformacyjnych wokół wojny w Ukrainie. Pytanie zatem, co stwierdzono podczas szczytu NATO?

NATO potępia działania Rosji

Podczas szczytu NATO w Madrycie przyjęto nie tylko strategię sojuszu, ale również – jak to jest w zwyczaju – wydano deklarację liderów państw członkowskich. Deklaracja stanowi podsumowanie ustaleń szczytu.

W oryginale w punkcie trzecim czytamy:

Liderzy państw NATO potępili rosyjską agresję na Ukrainę, podkreślając, że stanowi ona naruszenie prawa międzynarodowego. Ponadto podkreślono, że rosyjskie okrucieństwo spowodowało masowe przemieszczenia ludności (ang. massive displacements), nieproporcjonalnie uderzające w kobiety i dzieci.

Błędne tłumaczenie

Wszystko sprowadza się do błędnego tłumaczenie terminu massive displacements, który został utożsamiony z „przesiedleniami ludności”. W błąd wprowadziły m.in. polskie media (np. PAP, TVN24 i „Dziennik Gazeta Prawna”), które powyższy fragment przetłumaczyły następująco:

Okazuje się, że powyższe tłumaczenie jest dosłownym tłumaczeniem proponowanym przez tłumacza Google:

Źródło: translate.google.pl (zrzut ekranu z 08.07.2022)

Co zatem kryje się pod słowem displacement?

Zgodnie ze słownikiem Cambridge wyraz displacement oznacza sytuację, w której ludzie są zmuszeni do opuszczenia swojego miejsca zamieszkania. 

Jako przykład zastosowania słowa podano opis mówiący o tym, że ostatnia fala głodu zmusiła dziesiątki tysięcy ludzi do przemieszczenia („The recent famine in these parts has caused the displacement of tens of thousands of people”).

W przypadku „przesiedlenia” (w zależności od rozumienia tego sformułowania) w terminologii angielskiej można trafić na zwroty: resettlement oraz forcible transfer of population.

Terminologia ma znaczenie

Jak wyjaśnia Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka (UNHCR) przesiedlenie (ang. resettlement) obejmuje selekcję i transfer uchodźców z ich kraju azylu do państwa trzeciego, które zgodziło się ich przyjąć – jako uchodźców – z ochroną, pomocą i statusem stałego pobytu.

UNHCR podkreśla, że w 2020 roku na świecie było 20,7 mln uchodźców, z czego każdego roku przesiedlany jest mniej niż jeden procent. Każde takie przesiedlenie odbywa się z pomocą UNHCR.

W przypadku terminologii UNHCR mowa o przesiedleniu uzgodnionym z państwem trzecim. Warto jednak pamiętać, że w prawie międzynarodowym przymusowe przemieszczenie ludności (np. wskutek decyzji władz wbrew woli ludności) – czyli forcible transfer of population – jest zakazane. Art. 49 IV Konwencji genewskiej o ochronie osób cywilnych podczas wojny stanowi, że:

Z kolei Międzynarodowy Trybunał Karny uznaje przymusowe wysiedlenia za zbrodnię przeciwko ludzkości.