Strona główna Wypowiedzi Subwencja oświatowa. Jak zmieniała się w kolejnych latach?

Subwencja oświatowa. Jak zmieniała się w kolejnych latach?

Subwencja oświatowa. Jak zmieniała się w kolejnych latach?

Dariusz Piontkowski

Poseł
Prawo i Sprawiedliwość

Raz tylko w historii III Rzeczypospolitej zdarzyło się, że subwencja oświatowa na kolejny rok była niższa niż w roku poprzednim, i to było za rządów Platformy Obywatelskiej.

Posiedzenie Sejmu, 03.11.2022

Nieweryfikowalne

Wypowiedź uznajemy za nieweryfikowalną, gdy: 

  •  jest niemożliwa do weryfikacji w żadnym dostępnym źródle,  
  • odnosi się do źródeł przestarzałych, na podstawie których nie można stawiać osądów dotyczących teraźniejszości,  
  • dotyczy danych szacunkowych, obarczonych dużą dozą niepewności, zawiera stwierdzenia nieprecyzyjne lub zbyt ogólnikowe,  
  • z innych obiektywnych przyczyn jest niemożliwa do weryfikacji.  

Sprawdź metodologię

Posiedzenie Sejmu, 03.11.2022

Nieweryfikowalne

Wypowiedź uznajemy za nieweryfikowalną, gdy: 

  •  jest niemożliwa do weryfikacji w żadnym dostępnym źródle,  
  • odnosi się do źródeł przestarzałych, na podstawie których nie można stawiać osądów dotyczących teraźniejszości,  
  • dotyczy danych szacunkowych, obarczonych dużą dozą niepewności, zawiera stwierdzenia nieprecyzyjne lub zbyt ogólnikowe,  
  • z innych obiektywnych przyczyn jest niemożliwa do weryfikacji.  

Sprawdź metodologię

  • Zgodnie z dostępnymi danymi sięgającymi 1995 roku odnośnie do sytuacji, w której część oświatowa subwencji ogólnej była niższa niż w roku poprzednim, doszło do tej pory raz. Miało to miejsce w 2014 roku, za czasów rządów koalicji PO-PSL.
  • 2014 roku subwencja oświatowa wyniosła ok. 39,500 mld zł, a w 2013 roku39,509 mld zł.
  • Dane NIK i Ministerstwa Finansów sięgają jedynie 1995 roku. W sprawie uzyskania pełnego zakresu danych zwróciliśmy się z prośbą do Ministerstwa Finansów, jednak odpowiedź nie zawierała informacji potrzebnych do zweryfikowania wypowiedzi.
  • Wypowiedź uznajemy za nieweryfikowalną, ponieważ nie wiadomo, jak kształtowała się wysokość subwencji oświatowej w latach 1991–1994.

Oświata w słabym stanie? Piontkowski odbija piłeczkę

W związku z niedawno procedowanym projektem ustawy o zmianie ustawy o prawie oświatowym w Sejmie ponownie debatowano nad polskim szkolnictwem. Pojawiły się nawet głosy mówiące o tym, że obecny stan oświaty jest pewnego rodzaju „czarnogrodem oświatowym”.

Dariusz Piontkowski, stając w obronie działań rządu, zwrócił uwagę na obecną kwotę przeznaczoną na oświatę z subwencji oraz wskazał, że w 2023 roku wyniesie ona 64,4 mld zł. Wytknął również Platformie Obywatelskiej, że za ich rządów doszło do jedynej tego typu sytuacji za czasów III RP, że subwencja oświatowa w danym roku była niższa niż w roku poprzednim.

Jak jest ustalana subwencja oświatowa?

Zgodnie z ustawą o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 roku część oświatowa subwencji ogólnej jest ustalana w celu finansowania zadań oświatowych realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego (jst). Subwencja oświatowa jest najistotniejszym źródłem finansowania wydatków na oświatę, a z roku na rok te nakłady są coraz większe.

To, ile wynosi część oświatowa subwencji ogólnej, jest ustalane każdego roku w ustawie budżetowej. Środki te są rozdzielane pomiędzy gminy, powiaty oraz województwa według algorytmu publikowanego co roku przez ministra edukacji.

Ile wynosiła subwencja oświatowa w poszczególnych latach?

Według analizy wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej z 2021 roku część oświatowa subwencji ogólnej była najwyższa w historii i liczyła aż 52 222,8 mln zł. Zgodnie z naszymi obliczeniami subwencja ta zwiększyła się za rządów Prawa i Sprawiedliwości o prawie 26 proc. (w stosunku do 2016 roku).

Rekord wartości subwencji oświatowej za rządów PO-PSL padł w 2015 roku. Wynosiła ona wówczas 40 376 935 tys. zł. W latach 2010–2015 subwencja wzrosła o 15 proc.

Na rok przed oddaniem władzy przez koalicję PO-PSL doszło do pierwszej (według dostępnych danych sięgających 1995 roku) sytuacji, w której subwencja była niższa niż w roku poprzednim (39 499,6 mln zł2014 roku i 39 509,2 mln zł w 2013 roku).

Wysokość subwencji oświatowej od 1999 roku przedstawia poniższy wykres.

Subwencje oświatowe przed 1999 rokiem

Od 1 stycznia 1999 roku w Polsce obowiązuje 3-stopniowy podział administracyjny, obejmujący gminy, powiaty i województwa. Zgodnie z Prawem oświatowym (art. 11) do zadań gminy należą przede wszystkim sprawy dotyczące przedszkoli i szkół podstawowych. Powiaty zajmują się szkołami ponadpodstawowymi, specjalnymi i sportowymi. Samorządy województw są natomiast odpowiedzialne m.in. za publiczne placówki doskonalenia nauczycieli i biblioteki pedagogiczne.

Przed 1999 rokiem subwencję oświatową otrzymywały wyłącznie gminy. W późniejszych latach kwoty te były ustalane przez ministra edukacji narodowej w formie rozporządzenia. 

raportach NIK dostępne są dane za lata 1995–1998. W tych latach subwencja oświatowa dla gmin kształtowała się w sposób następujący: 

W sprawie pozyskania danych od 1991 roku zwróciliśmy się do Ministerstwa Finansów, jednak otrzymana odpowiedź nie zawierała informacji koniecznych do weryfikacji wypowiedzi. 

Szczegółowe wyliczenia dotyczące wysokości subwencji oświatowej w latach 1995–2021, wraz ze źródłami, znajdziesz tutaj.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Pomóż nam sprawdzać, czy politycy mówią prawdę.

Nie moglibyśmy kontrolować polityków, gdyby nie Twoje wsparcie.

Wpłać

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!