12 grudnia Marianna Schreiber napadła Centrum Aktywizmu Klimatycznego Gniazdo (CAK) na Kruczej 17 w Warszawie. Fundacja Aktywizmu Klimatycznego, która prowadzi lokal, poinformowała w uruchomionej po ataku zbiórce, że celebrytka próbowała zakleić zamki do drzwi, a później zaatakowała osoby znajdujące się w środku gaśnicą. 

Efektem był lokal pokryty pyłem, drzwi do wymiany oraz wykładziny do prania. Ucierpiała też osoba, na którą Schreiber skierowała gaśnicę. 

Błędna informacja skierowała ją pod ten adres

Celebrytka uważała, że w lokalu na Kruczej atakuje aktywistów Ostatniego Pokolenia (OP). Do konfrontacji między nią a działaczami doszło już wcześniej, gdy organizowali blokadę drogową w Warszawie. 

W swoich wpisach w mediach społecznościowych (1, 2, 3) kilkakrotnie podkreślała, że to przeciwko „ekoterrorystom” z Ostatniego Pokolenia skierowane były jej działania, a w jednym napisała, że to im został wynajęty lokal na Kruczej.

W momencie ataku w Centrum nie działo się nic związanego z Ostatnim Pokoleniem. Na ten dzień zaplanowano wydarzenie otwarte polegające na wymianie ubrań, zorganizowane przez Młodzieżowy Strajk Klimatyczny i Rodziców dla Klimatu.

Nie tylko Schreiber tak sądzi

Na miejsce incydentu została wezwana policja, chociaż według działaczy Gniazda, dyspozytor 112 nie chciał przyjąć zgłoszenia. Dzień później zawiadomienie w sprawie tych wydarzeń wpłynęło do Prokuratury Rejonowej Śródmieście. Sama prokuratura w swoim wpisie również powieliła informację jakoby CAK było siedzibą Ostatniego Pokolenia. 

Jak dowiedzieliśmy się od przedstawicieli Centrum, rzecznik prasowy warszawskiej prokuratury Piotr Skiba odmówił im sprostowania tej informacji.

Wcześniej, 3 września, informację, że to ul. Krucza 17 jest siedzibą ruchu, przekazał publicznie kandydat na prezydenta z ramienia Konfederacji, Sławomir Mentzen. Po incydencie z 12 września powtarzały ją media (1, 2, 3). 

Miasto wynajęło lokal Fundacji Aktywizmu Klimatycznego, a nie Ostatniemu Pokoleniu

Centrum Gniazdo funkcjonuje pod adresem na ulicy Kruczej od nieco ponad dwóch lat. Na początku 2022 roku Zarząd Gospodarowania Nieruchomościami Dzielnicy Śródmieście ogłosił, że w ramach postępowania „Lokal na kulturę” ma do wynajęcia siedem lokali na „prowadzenie działalności kulturalnej – artystycznej, twórczej, promocji kultury lub edukacji kulturalnej”.

W marcu Zarząd dzielnicy Śródmieście przyjął uchwałę wskazującą, które podmioty zaproszono do dalszych negocjacji w sprawie najmu. Znalazło się wśród nich wspomniane już Centrum Aktywizmu Klimatycznego, które rozpoczęło działalność w październiku.

Fundacja informuje, że płaci za wynajęty lokal czynsz oraz dodatkowe opłaty jak woda, śmieci czy ogrzewanie. W sumie sam czynsz wynosi ok. 3,2 tys. zł przy stawce 16,50 zł za metr plus VAT. Stawkę czynszu potwierdziła też zastępczyni prezydenta Warszawy. Z komunikatu Fundacji wynika, że w listopadzie zsumowane opłaty wynosiły ok. 7,8 tys. zł. 

Łatwiejszy najem dla NGO

Zgodnie z zasadą przyjętą przez władze Warszawy wspomniane wyżej stawki są preferencyjne, ale nie jest to równoznaczne z finansowaniem. Najem i udostępnianie lokali organizacjom non-profit to elementy polityki wspierania NGO, jaką stosuje ratusz. 

W Warszawie organizacje pozarządowe są uprawnione do pozyskiwania lokali z pominięciem procedury konkursowej lub przetargowej. Mogą dostawać lokale na okres do 3 lub do 10 lat, z możliwością przedłużenia najmu. Warunkiem jest przekazywanie całego dochodu na cele statutowe.

W 2023 roku urząd miasta wynajął w ten sposób 927 lokali organizacjom pozarządowym w Warszawie. Ponad połowa z nich znajdowała się w Śródmieściu. Średnie stawki z 2021 roku podane przez ratusz jako obowiązujące przy najmie dla NGO to 13,08 zł za metr kwadratowy w całej stolicy. W przypadku samego Śródmieścia było to 18,07 zł za metr. Stawki za wynajem są waloryzowane co roku.

Ostatnie Pokolenie jest powracającym gościem w Gnieździe

Centrum Aktywizmu Klimatycznego Gniazdo to przestrzeń otwarta do korzystania dla kilkunastu różnych ruchów i organizacji na rzecz klimatu. Na stronie czytamy, że współtworzą je przede wszystkim trzy organizacje: Młodzieżowy Strajk Klimatyczny, Extinction Rebellion i Rodzice dla Klimatu, 

Z Centrum współpracują także m.in. Greenpeace Polska, Inicjatywa Dzikie Karpaty, Centrum Ochrony Mokradeł, Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot, Wschód, Mozaika Klimatyczna, Animal Rebellion, Green Rev Institute, Polska Zielona Sieć, Green European Foundation, Akcja Demokracja i Koalicja Klimatyczna. 

Jedną z takich organizacji współpracujących jest też Ostatnie Pokolenie.

Wspólna przestrzeń dla klimatu

Wszystkie te organizacje oraz inne, które zgłoszą chęć współpracy, mogą korzystać z Centrum w celu prowadzenia różnych działań związanych z ochroną środowiska i klimatu. Na takiej zasadzie organizowane są m.in. wykłady, warsztaty, wystawy, panele dyskusyjne czy spotkania autorskie. 

Dotychczas gośćmi takich imprez byli autorzy piszący o klimacie, np. dziennikarz Marcin Popkiewicz, oraz specjalizujący się w tej tematyce badacze, tacy jak prof. Szymon Malinowski, prof. Wiktor Kotowski i prof. Zbigniew Karaczun. W sumie w Gnieździe w samym 2024 roku odbyło się ok. 900 wydarzeń edukacyjnych i artystycznych. 

CAK wspiera współpracujące organizacje, „zapewniając im zaplecze do działań”, na przykład poprzez organizację zbiórek. W serwisie Zrzutka.pl można znaleźć zbiórki prowadzone przez Fundację na rzecz Ostatniego Pokolenia i dla Extinction Rebellion.

Oprócz tego członkowie współpracujących organizacji mają też prawo po prostu spotykać się i pracować w lokalu na Kruczej.

Ostatnie Pokolenie to ruch nieformalny

Wiemy, że Ostatnie Pokolenie współpracuje z Fundacją Aktywizmu Klimatycznego i korzysta z lokalu przy Kruczej. Ruch regularnie organizuje pod tym adresem spotkania (1, 2, 3). Nie jest on jednak najemcą tego lokalu, co zostało potwierdzone zarówno przez Fundację, jak i sam warszawski ratusz w oświadczeniu z 14 grudnia.

Ostatnie Pokolenie nie ma w Polsce osobowości prawnej. Jest niezarejestrowanym w żadnej formie, oddolnym ruchem, więc nie mogłoby w takiej formie korzystać z najmu od zarządu dzielnicy. 

OP i jego oficjalna flanka

W ostatnim czasie dwóch polityków związanych z Konfederacją (1, 2) zamieściło wpisy odnoszące się do powiązań między Ostatnim Pokoleniem a inną organizacją – Fundacją Razem dla Klimatu, zarejestrowaną w KRS 24 maja 2024 roku. Miałyby one wskazywać na to, że OP nie jest niezależne i jednak operuje ze wskazanej siedziby.

We wpisach politycy zwrócili uwagę na to, że Razem dla Klimatu było zarejestrowane pod adresem Gniazda na ulicy Kruczej 17, ale 10 grudnia zostało przerejestrowane pod nowy adres Szczęsna 26. Ponadto Fundacja Razem dla Klimatu jest administratorem danych osobowych na stronie Ostatniego Pokolenia, a na konto tej organizacji mają wpływać pieniądze ze zbiórek prowadzonych przez stronę ruchu.

O wyjaśnienie tych powiązań poprosiliśmy Wiktora Jędrzejewskiego, prezesa Fundacji Aktywizmu Klimatycznego. Poinformował nas, że Fundacja Razem dla Klimatu została założona przez dwóch członków Ostatniego Pokolenia, żeby między innymi pełnić funkcję zaplecza administracyjno-organizacyjnego dla ruchu do załatwiania spraw formalnych, takich jak wspomniana aktualizacja polityki prywatności na stronie OP. 

Tu dodajmy, że zgodnie ze słowami zastępczyni prezydenta Warszawy Aldony Machnowskiej-Góry z maja tego roku podnajem bez zgody właściciela jest niedozwolony w umowie, jaką Fundacja zawarła z miastem. 

Razem dla Klimatu zmieniło adres siedziby na Szczęsną na początku grudnia. Od Jędrzejewskiego dowiedzieliśmy się, że zmiana adresu Fundacji Razem Dla Klimatu nastąpiła 1 grudnia (decyzja organów przedstawiona do wpisu KRS – 3 grudnia), a zmiana znalazła odzwierciedlenie w rejestrze z 10 grudnia.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

Wpłacam