Skąd ten fenomen? Czym w ogóle jest morsowanie? Jakie są jego zalety i wady? I kto może morsować? Postaramy się odpowiedzieć na wszystkie te pytania.

Źródło: Czeluści Internetu

Morsowanie to kąpiel, zanurzanie lub pływanie w zimnej wodzie jeziora, rzeki lub morza. Międzynarodowe Stowarzyszenie Zimowego Pływania określa trzy kategorie morsowania związane z temperaturą wody i dystansem do przepłynięcia. Jeśli nie planujemy przebyć więcej niż 200 m, temperatura wody może wynieść od -2^oC do +2^oC. Im większy dystans, tym woda powinna być jednak „cieplejsza”. Jeśli zdecydujemy się przepłynąć nie więcej niż 450 m, minimalna temperatura wody powinna mieścić się w zakresie od 2,1^oC do 5^oC. Przy dystansie dochodzącym do 1000 m dolna wartość temperatury wody to minimum 5,1^oC, a górna 9^oC.

Oprócz bycia dyscypliną sportową morsowanie jest także jedną z metod medycyny naturalnej z dziedziny zimnolecznictwa (leczenie zimnem). Tradycja kąpieli w zimnej wodzie w celach zdrowotnych ma kilkusetletnią tradycję. Już w XVI wieku nadworni lekarze polskich królów zalecali różnego rodzaju zimne kąpiele.

Jak twierdzi dr hab. Ewa Ziemann z Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu, morsowanie z punktu widzenia zdrowotnego faktycznie ma sens. Okazuje się bowiem, że zimno

Choć Polacy morsują już od wielu lat, a pierwsza oficjalna instytucja zrzeszająca fanów tej formy aktywności, czyli Gdański Klub Morsów, powstała w 1975 roku, to dopiero na przełomie 2020 i 2021 można zaobserwować prawdziwy wybuch popularności morsowania. Fani zimnych kąpieli są zresztą aktywni nie tylko na plażach, ale i w mediach społecznościowych. Skąd ta moda?

Google Trends – hasło „morsowanie”

Oprócz wymienionych korzyści dla zdrowia morsowanie może wpływać pozytywnie również na naszą psychikę i relacje społeczne. W dobie epidemii koronawirusa każda forma aktywności ma szczególne znaczenie. Małgorzata Osowiecka, psycholog z Uniwersytetu SWPS w Sopocie, w rozmowie z Wirtualną Polską przekonuje, że:

Osowiecka twierdzi również, morsowanie może być też sposobem na radzenie sobie z negatywnym wpływem, jaki pandemia wywiera na naszą psychikę:

www.kwejk.pl

Nie znamy oficjalnej liczby osób uprawiających obecnie morsowanie. Na stronie DlaMorsa.pl możemy za to znaleźć listę klubów morsów, do której każdy może dopisać swoją grupę. Obecnie lista obejmuje 201 klubów. O tym, jak spora jest to liczba, świadczy wizualizacja z zaznaczonymi na mapie Polski poszczególnymi klubami. W artykule „Oddziaływanie zimna na organizm człowieka – morsowanie jako forma rekreacji ruchowej” czytamy, że w dniach 4-6 stycznia 2013 roku na I Światowy Zlot Morsów w Kołobrzegu przybyło 700 osób, a w dniach 7-10 lutego 2013 w Mielnie na dziesiątym Międzynarodowym Zlocie Morsów zarejestrowano 1725 osób z 151 miejsc w Europie.

Kluby morsa

Morsować może praktycznie każda osoba. Niektórzy mówią, że przygodę z zimnymi kąpielami mogą zacząć nawet 3-letnie dzieci. Oczywiście każda aktywność fizyczna ma swoje przeciwwskazania. Dla morsowania wymienia się następujące:

• padaczka,
• nadciśnienie tętnicze,
• problemy z sercem,
• problemy z krążeniem,
• choroby mózgu,
• borelioza.

Co z górną granicą wieku? Według prof. dr hab. Ewy Ziemann wszystko zależy od ogólnej kondycji, w jakiej znajduje się dana osoba.

Źródło: Czeluści Internetu

Praktyka pokazuje, że ile nie występują przeciwwskazania do morsowania, kąpanie się w zimnej wodzie może przynieść wiele korzyści. Co na ten temat mówi nauka?

Korzyści z morsowania, takie jak wzmocnienie układów odpornościowego i sercowo-naczyniowego, potwierdzają autorzy artykułu „Winter Swimming: Body Hardening and Cardiorespiratory Protection Via Sustainable Acclimation”. Regularne zimne kąpiele poprawiają wydolność układu krążeniowego i polepszają reakcje układu hormonalnego, zwłaszcza w produkcji insuliny. Autorzy wskazują również na pozytywny wpływ samego wysiłku na świeżym powietrzu – u osób regularnie uprawiających morsowanie o 40 proc. spadła zachorowalność na choroby górnych dróg oddechowych.

Zwolennicy morsowania mówią o poprawie samopoczucia dzięki zażywaniu zimnych kąpieli. Badania przeprowadzone w 2004 roku w Finlandii potwierdziły, że morsowanie ma także pozytywny wpływ na stan psychiczny¹ – w przypadku jednej osoby z Wielkiej Brytanii w roku 2018 zimne kąpiele wykazały nawet działanie antydepresyjne². Można znaleźć jeszcze wiele innych naukowych opracowań (niektóre napisane prostym językiem, a niektóre trudniejszyn), trzeba jednak pamiętać, że wszystkie badania były przeważnie przeprowadzane na małych grupach kontrolnych. Na razie brakuje dużych, rozłożonych w czasie badań skoncentrowanych na długoterminowych skutkach morsowania.

www.facebook.com

Warto jeszcze przytoczyć odpowiednie zasady „BHP morsowania”, czyli jak to robić, aby nie zrobić sobie krzywdy.

Sama kąpiel powinna trwać krótko, 3-5 minut. Przebywanie w zimnej wodzie dłużej niż 30 minut może doprowadzić do hipotermii. Początkującym zaleca się kąpanie w towarzystwie doświadczonego morsa. Przed wejściem do wody powinniśmy się odpowiednio przygotować:

• nie spożywamy przed morsowaniem alkoholu,
• nie smarujemy ciała żadnym kremem,
• rozgrzewka powinna trwać od 5 do 10 minut (lekki bieg, podskoki, pajacyki). Podczas rozgrzewki musimy wyzwolić ciepło wewnętrzne naszego ciała, bez potu na czole,
• ubiór: do rozgrzewki ubieramy się w polar, czapkę oraz obuwie neopranowe. Nogi powinny być odsłonięte. Będąc w wodzie, zostawiamy na sobie czapkę i rękawiczki,
• 2-3 godziny przed kąpielą nie spożywamy posiłków i ciepłych płynów. Osoby praktykujące zimowe kąpiele szczególną uwagę powinny zwrócić na wartość energetyczną i odżywczą codziennej diety. Przed kąpielą zjadamy posiłek lekkostrawny i nie pijemy kawy.

www.instagram.com

Podsumowując, choć morsowanie urosło ostatnio w mediach społecznościowych do rangi nowej mody i stało się obiektem internetowej szydery, to nadal jest ono bardzo atrakcyjną formą aktywności fizycznej, która łączy zajęcia ruchowe, techniki hartowania organizmu oraz naturalne metody lecznicze. Na zakończenie zachęcamy do obejrzenia filmu „Czy morsowanie coś daje?” na kanale Uwaga! Naukowy Bełkot Dawida Myśliwca, który zainspirował nas do dodania do tego tematu również czegoś od siebie!

<sub>1. P. Huttunen, L. Kokko, V., Ylijukuri, Winter swimming improves general well-being, „Int. J. Circumpolar Health” 2004, 63, 140-144.
2. C. van Tulleken, M. Tipton, H. Massey, C.M. Harper, Open water swimming as a treatment for major depressive disorder, „BMJ Case Rep.” 2018.</sub>