Strona główna Analizy Cyberbezpieczeństwo dla najmłodszych. Co to znaczy?

Cyberbezpieczeństwo dla najmłodszych. Co to znaczy?

Cyberzagrożenia dotyczą każdego z nas, niezależnie od wieku. Szczególnie narażoną grupą są najmłodsi użytkownicy sieci, którzy od pierwszych chwil życia są otoczeni technologią. Uzależnienia od smartfonów lub komputerów już nikogo nie zaskakują, zarówno wśród najmłodszych, jak i dorosłych.

fot. PxHere / Modyfikacje: Demagog

Cyberbezpieczeństwo dla najmłodszych. Co to znaczy?

Cyberzagrożenia dotyczą każdego z nas, niezależnie od wieku. Szczególnie narażoną grupą są najmłodsi użytkownicy sieci, którzy od pierwszych chwil życia są otoczeni technologią. Uzależnienia od smartfonów lub komputerów już nikogo nie zaskakują, zarówno wśród najmłodszych, jak i dorosłych.

Dzieci nie powinny być samotne w sieci. Według raportu Krajowego Instytutu Mediów z 2022 roku, 42,7 proc. dzieci w wieku 4-9 korzysta ze smartfona. Niestety wielu najmłodszych użytkowników sieci robi to w niekontrolowany sposób, który może powodować nieodwracalne zmiany w ich rozwoju.

Nie należy udawać, że „internetu nie ma”. Kluczem w jakichkolwiek działaniach powinna być rozmowa z dzieckiem, ponieważ najmłodszym należy mówić o cyfrowym świecie – zarówno o wymiernych korzyściach, jak i poważnych zagrożeniach, które na nie czyhają.

Cyberhigiena najmłodszych

Codzienne życie stopniowo przenoszi się do cyberprzestrzeni. Dużym bodźcem ku temu była pandemia COVID-19. W tamtym okresie dla wielu osób kontakt ze światem zewnętrznym odbywał się prawie w całości za pomocą ekranów. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na osoby, które dopiero stawiają swoje pierwsze kroki (dosłownie) – ich pojmowanie rzeczywistości będzie takie, na jakie pozwolą im rodzice.

Praktycznie niemożliwym jest odcięcie dziecka od sieci. Celem powinno być to, aby najmłodsi rozsądnie korzystali z internetu. Nie należy ukrywać przed nimi „ciemnej strony sieci”, lecz edukować o możliwych zagrożeniach.

Dobre praktyki

Podstawą w uświadamianiu najmłodszych o cyberzagrożeniach powinno być zaufanie. Wprowadzanie „reżimu” w korzystaniu z internetu niekoniecznie jest dobrym pomysłem. O wiele lepsze jest działanie w oparciu o wspólnie spędzony czas.

Dzieci narażone są na liczne zagrożenia w cyberprzestrzeni. Niestety hejt czy inne rodzaje cyberprzemocy to realne problemy, z którymi mogą zetknąć się najmłodsi, a ich konsekwencje będą widoczne w prawdziwej rzeczywistości – cyberprzestrzeń to integralna część życia każdego z nas, również dzieci.

Poważnym zagrożeniem dla dzieci jest pedofilia. Nie można udawać, że taki problem nie występuje. Rodzice powinni mieć na uwadze sygnały o tym, że ktoś dużo starszy próbuje nawiązać kontakt z dzieckiem. Należy jednak o nich uprzednio wiedzieć, co z pewnością jest rolą rodzica.

Kontrola rodzicielska

Nadzorowanie poczynań najmłodszych powinno być przede wszystkim rozsądne. Rodzic nie może stawiać się w roli tzw. złego policjanta, lecz… powinien wspierać i czuwać, a nie karcić.

W walce z cyberzagrożeniami dużą pomocą będzie dedykowane do tego oprogramowanie. W tym przypadku mowa o tzw. kontroli rodzicielskiej, czyli programach służących m.in. do obserwowania poczynań najmłodszych w sieci i blokady nieprzyzwoitych treści.

Samo stosowanie takiej kontroli może być dla niektórych dyskusyjne, lecz warto odpowiedzieć na pytanie: Czym różni się brak wsparcia w cyberprzestrzeni od braku wsparcia w realnej rzeczywistości?

Wybrane rozwiązania kontroli rodzicielskiej:

Dużym problemem w kontekście cyberzagrożeń jest ich widoczność. Działania takie jak hejt czy ośmieszanie mogą być zauważone przez wiele osób, co będzie miało duży wpływ na samoocenę danej osoby w przyszłości. Z drugiej strony – wszystko, co dzieje się w prywatnych wiadomościach dziecka może łatwo umknąć uwadze rodziców, a niestety również tam mogą czyhać zagrożenia.

Skuteczność rozwiązań

Jeżeli chodzi o cyberbezpieczeństwo – nigdy nie można powiedzieć, że jest się „w pełni bezpiecznym”. Niestety, to samo zjawisko dotyczy troski o najmłodszych. Nie należy jednak z tego powodu porzucać starań o bezpieczeństwo dzieci.

Wiele zabezpieczeń stosunkowo trudno obejść. Oczywiście, zależy to w dużej mierze od wieku dziecka, lecz stosowna kontrola rodzicielska jest w stanie zapanować nad wieloma zagrożeniami. Nawet jeżeli nie uda się pokonać 100 proc. zagrożeń, to warto spróbować walczyć z pozostałymi, które w dużej mierze zostaną wyłapane przez stosowne reguły, bądź filtry.

Fundamentem zachowania najmłodszych w cyberprzestrzeni powinna być przede wszystkim rozsądna edukacja. Takim projektem jest m.in. Cyfrowy Skaut.

Cyfrowy Skaut, czyli wsparcie rodziców i dzieci

Cyfrowy Skaut to inicjatywa, której celem jest wsparcie dzieci i rodziców w zwiększaniu poziomu bezpieczeństwa najmłodszych w cyberprzestrzeni. Celem projektu jest m.in. ochrona najmłodszych poprzez naukę i edukacja nauczycieli w celu dzielenia się wiedzą o cyberzagrożeniach.

Zespół Cyfrowego Skauta stworzył wiele materiałów, które pozwalają na wdrożenie zaleceń w życie. Na przestrzeni ostatnich dwóch lat opublikował sporo webinarów na żywo, których archiwum dostępne jest na YouTube.

Źródło: YouTube

Cyfrowy Skaut prowadzi również wydarzenia stacjonarne, które przeznaczone są dla rodzin z dziećmi. Spotkania #ULedukacja są darmowe i odbywają się w wielu miastach Polski. Podczas nich odbywają się m.in. warsztaty dla dzieci w różnych grupach wiekowych. Cyfrowy Skaut jest laureatem nagrody Filaru Cyberbezpieczeństwa w kategorii NGO/Inicjatywa roku redakcji CyberDefence24.

Podsumowanie

Bezpieczne korzystanie z internetu jest ważne przede wszystkim dla najmłodszych, którzy dopiero uczą się stawiać pierwsze kroki w naszym świecie. Rola rodzica jest w tym aspekcie kluczowa, ponieważ to właśnie oni odpowiadają za rozwój dziecka – również ten „cyfrowy”.

Przede wszystkim – dziecko powinno czuć, że rodzic jest osobą do której zawsze może się zwrócić z prośbą o pomoc. Dotyczy to również cyberprzestrzeni, gdzie z wielu miejsc na najmłodszych czyhają różne zagrożenia – nawet w miejscach takich jak Roblox, które wydają się pozornie bezpieczne.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Masz prawo do prawdy!

Przekaż 1,5% dla Demagoga

Wspieram

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!