Czego dotyczyła Konferencja Bezpieczeństwa w Monachium?

W dniach 16–18 lutego 2024 roku w Monachium odbyła się Konferencja Bezpieczeństwa, której głównym celem było omówienie najpilniejszych wyzwań związanych z bezpieczeństwem na świecie.

Podczas Konferencji firmy takie jak Adobe, Amazon, Anthropic, ARM, ElevenLabs, Google, IBM, Inflection AI, LinkedIn, McAfee, Meta, Microsoft, Nota, OpenAI, Snap, Stability AI, TikTok, TrendMicro, TruePic i X zobowiązały się podjąć działania w celu rozpoznawania i usuwania dezinformujących treści w internecie generowanych przez sztuczną inteligencję. Na stronie jednego z sygnatariuszy – Microsoftu – czytamy: „Cel jest prosty, ale kluczowy – zwalczanie materiałów wideo i audio oraz obrazów fałszujących lub zmieniających wygląd, głos lub działania kandydatów politycznych, urzędników wyborczych i innych kluczowych interesariuszy”. 

Osiem zobowiązań głównych firm technologicznych 

Porozumienie technologiczne zawarte przez dwadzieścia przewodnich firm przedstawia osiem najważniejszych zasad, których te przedsiębiorstwa zobowiązały się przestrzegać w celu eliminowania dezinformujących treści w kontekście wyborów 2024.

Te osiem zasad to:

• Tworzenie i wprowadzanie technologii, a także narzędzi typu open source, w celu „ograniczenia ryzyka związanego z treściami wyborczymi zawierającymi zwodniczą sztuczną inteligencję”.
• Analizowanie obecnych modeli AI pod kątem potencjalnego ryzyka oszustwa, które mogą powodować, uwzględniając fałszywe treści wyborcze tworzone przez sztuczną inteligencję. 
• Identyfikowanie rozpowszechniania nieprawdziwych i manipulujących przekazów na platformach.
• Odpowiednie reagowanie na niebezpieczne treści znalezione na platformach.
• Budowanie odporności międzybranżowej na dezinformację wyborczą wykorzystującą sztuczną inteligencję.
• Informowanie społeczeństwa, w jaki sposób dana firma będzie postępować z fałszywymi treściami.
• Dalsza współpraca ze światowymi organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i ze środowiskiem akademickim.
• Uświadamianie społeczeństw na temat zagrożeń związanych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji do tworzenia manipulujących treści. Zwiększanie „odporności całego społeczeństwa” i umiejętności korzystania z mediów.

Kent Walker, prezes ds. spraw globalnych w Google, podczas Konferencji powiedział: 

Wpływ sztucznej inteligencji na przebieg wyborów

Głównym przykładem dezinformacji wyborczej, zawartym w porozumieniu technologicznym, są tzw. deepfake’i. To fałszywe obrazy, filmy i dźwięki tworzone za pomocą sztucznej inteligencji. Zazwyczaj pokazują sytuacje z udziałem celebrytów i polityków, które w rzeczywistości się nie wydarzyły.

Zmanipulowane nagrania błędnie przedstawiają takie osoby. Jak czytamy na stronie Konferencji Bezpieczeństwa, porozumienie obejmuje przede wszystkim treści powstałe dzięki sztucznej inteligencji, takie jak: „materiały audio i wideo oraz obrazy, które fałszują lub zmieniają wygląd, głos lub działania kandydatów politycznych, urzędników wyborczych i innych kluczowych interesariuszy w demokratycznych wyborach”.

Jak najważniejsze platformy planują przeciwdziałać fałszywym treściom, które powstają dzięki sztucznej inteligencji?

• Meta

Media społecznościowe sprzyjają szybkiemu rozpowszechnianiu się fałszywych przekazów. Zgodnie z zawartym porozumieniem właściciele tych platform powinni szczególnie przeciwdziałać deepfake’om i nieprawdziwym komunikatom na temat wyborów, które pojawiają się na ich portalach. W treści wspomnianego porozumienia czytamy, że firmy mają współpracować w celu: „wykrywania i reagowania na dystrybucję online takich treści AI, prowadzenia kampanii edukacyjnych i zapewniania przejrzystości”.

W okresie przed wyborami do Parlamentu Europejskiego firma Meta planuje także otworzyć Centrum Operacji Wyborczych. Eksperci będą rozpoznawać niebezpieczne treści wygenerowane przy użyciu sztucznej inteligencji i wprowadzać „określone środki zaradcze w aplikacjach i w technologiach w czasie rzeczywistym”. 

• TikTok

w marcu 2024 roku TikTok planuje otworzyć w swojej aplikacji „Centrum Wyborcze w języku lokalnym dla każdego z 27 państw członkowskich UE, aby umożliwić obywatelom łatwe oddzielenie faktów od fikcji”. Użytkownicy internetu będą mogli znaleźć tam wiarygodne informacje na temat wyborów. Firma przedstawiła także inne działania podejmowane w celu zapobiegania dezinformacji wyborczej. Są to m.in.: 

• praca wyspecjalizowanych moderatorów, którzy wykrywają i usuwają takie treści,
• współpraca z organizacjami weryfikującymi fakty,
• kampanie edukacyjne na temat tego, jak korzystać z mediów,
• wymóg oznaczania przez twórców treści wygenerowanych przez sztuczną inteligencję,
• wykrywanie przez ekspertów zwodniczych treści i zachowań, zanim się one pojawią.

• Google

Google również podejmuje działania mające zapobiegać dezinformacji opartej na sztucznej inteligencji w kontekście wyborów. W artykule opublikowanym przez firmę czytamy, że algorytmy YouTube’a wyświetlą na stronie głównej tylko te treści dotyczące wyborów, które pochodzą z wiarygodnych źródeł. Dodatkowo reklamy wyborcze będą podlegać weryfikacji. Ma znaleźć się w nich informacja, kto jest sponsorem danego spotu.

Firma wprowadziła również narzędzie SynthID, które identyfikuje treści tworzone przez sztuczną inteligencję i osadza na nich cyfrowy znak wodny. Jak czytamy:

Czy prawo reguluje tworzenie i rozpowszechnianie deepfake’ów w trakcie kampanii wyborczych?

Deepfake’i są dużym zagrożeniem, ponieważ trudno je odróżnić od prawdziwych obrazów. Nierozpoznane fałszywe treści mogą wpłynąć na ostateczną decyzję wyborców.

• Unia Europejska

W celu zapobiegania powstawaniu i rozprzestrzenianiu deepfake’ów podczas wyborów Unia Europejska wprowadziła ustawę o usługach cyfrowych (Digital Services Act), która określa działanie „pośredników i platform internetowych, takich jak platformy handlowe, sieci społecznościowe, platformy udostępniania treści, sklepy z aplikacjami oraz internetowe platformy turystyczne i noclegowe”. 

Jej zadaniem jest przeciwdziałanie powstawaniu nielegalnych i niebezpiecznych zachowań w internecie oraz powielaniu dezinformacji. Firmy będą musiały skuteczniej kontrolować zmanipulowane treści pojawiające się na ich platformach – zgodnie ze wskazaną ustawą. 

• Polska

W Polsce także nie ma ogólnego prawa regulującego kwestię deepfake’ów. Jednak zgodnie z Kodeksem cywilnym ochronie podlegają dobra osobiste człowieka, w których zakres wchodzi m.in. wizerunek danej osoby. Oznacza to, że używanie czyjegoś wizerunku w celu tworzenia deepfake’ów jest naruszeniem jego dóbr osobistych.

Jak czytamy na stronie Rzecznika Praw Obywatelskich: „Zgodnie z prawem ten, kogo dobra osobiste naruszono, ma prawo żądać zaprzestania naruszenia, usunięcia jego skutków, w tym np. przedstawienia publicznie określonego oświadczenia, a także do zadośćuczynienia i naprawienia wyrządzonej w ten sposób szkody” (art. 24 Kodeksu cywilnego).

• Stany Zjednoczone 

W Stanach Zjednoczonych nie ma prawa federalnego, które zakazywałoby tworzenia deepfake’ów. W artykule „USA Today” czytamy, że Federalna Komisja Łączności (FCC) w lutym 2024 roku wydała zakaz „używania głosów generowanych przez sztuczną inteligencję w automatycznych połączeniach telefonicznych”. Federalna Komisja Handlu (FTC) określiła z kolei nowe „Zasady regulacji handlu dotyczące podszywania się pod rząd i firmy”. Wprowadzenie tych reguł ma na celu eliminowanie zmanipulowanych treści stworzonych przez sztuczną inteligencję, które podszywają się pod inne osoby czy instytucje rządowe. 

Niektóre stany, np.: Kalifornia, Minnesota czy Teksas, wdrożyły przepisy dotyczące deepfake’ów, w tym nieprawdziwych treści pornograficznych.

Deepfake i sztuczna inteligencja a wybory w 2024 roku. Podsumowanie

Szybki rozwój sztucznej inteligencji jest zagrożeniem dla informacji w związku z wyborami, które w 2024 roku odbywają się w wielu państwach na świecie. Pomimo że może być ona wykorzystywana w słusznych celach, często służy też do tworzenia fałszywych treści, obrazów, filmów czy dźwięków. 

Takie treści przedstawiają różne osoby w sytuacjach, które się nie wydarzyły w prawdziwym życiu. Jest to szczególnie niebezpieczne w przypadku polityków prowadzących kampanie wyborcze. Deepfake’i, czyli zmanipulowane obrazy, filmy i nagrania stworzone przy użyciu sztucznej inteligencji, trudno jest odróżnić od prawdziwych. Mogą one znacząco wpływać na decyzje wyborców i zakłócać przebieg wyborów. 

Od września 2019 roku jesteśmy członkiem Programu niezależnej weryfikacji treści firmy Meta. Od października 2023 roku – członkiem Programu factcheckingowego TikToka. Jesteśmy w pełni niezależni. Wyłączna odpowiedzialność merytoryczna za publikowane przez nas analizy spoczywa na zespole redakcji portalu demagog.org.pl.