Ten tekst jest częścią serii poświęconej faktoidom, czyli anegdotkom, które lubimy przekazywać, zwłaszcza w charakterze „naukowych” ciekawostek. Raz powielone, stają się prawie nieśmiertelne. Dlaczego? Ponieważ mają fantastyczny potencjał społeczny: miło jest rzucić w towarzystwie jakąś mądrą, intrygującą tezą.

Dziś poświęcimy uwagę faktoidom związanym ze zjadaniem pestek i połykaniem gumy do żucia.

Ile jest prawdy w przestrogach, którymi nas straszono w dzieciństwie?

Czy zdarzyło ci się w dzieciństwie słyszeć „przezabawne” żarty dorosłych w stylu: „tylko nie połknij pestki, bo ci arbuz wyrośnie w brzuchu”? Takie groźby nie wydawały się szczególnie prawdopodobne, ale występowały (i nadal występują) również w bardziej niepokojących i robiących wiarygodne wrażenie wersjach.

Na przykład istnieje przeświadczenie, że jedzenie ziaren (np. słonecznika), pestek (np. dyni, arbuza) lub orzechów może skutkować zapaleniem wyrostka robaczkowego, czyli ślepo zakończonego zagłębienia jelita. Mgiełką niepewności owiane są również tajemnicze losy połkniętej gumy do żucia. Co się z nią stanie, gdy trafi do żołądka? Według niektórych faktoidów – pozostanie w nim przez kilka lat, zanim zostanie strawiona.

Ile jest w tym prawdy? Przekonajmy się. Najpierw na warsztat bierzemy nasiona, pestki i orzechy.

Pestki i nasiona nie wywołują zapalenia wyrostka robaczkowego. Są zdrowe dla jelit

Jaka logika stoi za tym, by wiązać spożycie nasion z zapaleniem wyrostka robaczkowego? Zwykle taka, że te drobne produkty spożywcze rzekomo osadzą się w wyrostku i utkną w nim, co doprowadzi do stanu zapalnego. Nie ma jednak dowodów na to, by takie niepokoje były uzasadnione. Istnieje natomiast wiele przesłanek sugerujących odwrotną zależność.

Podobne stanowisko przedstawia gastroenterolog dr Lawrence Friedman z Harvard Medical School:

Czy można połykać pestki arbuza?

Pozostaje jeszcze odpowiedzieć na fundamentalne pytanie: czy można połykać pestki arbuza? Z wielu źródeł wynika, że jak najbardziej. Na przykład Nothwestern Health Sciences University podaje, że pestki mogą być jedzone na surowo lub w formie suszonej. Zawierają wiele wartościowych składników.

Również Cleveland Clinic poleca spożywanie pestek arbuza jako zdrowej przekąski – jedzonej w całości na surowo lub obieranej po wysuszeniu na podobieństwo pestek dyni. Żadne z tych źródeł nie podaje jednak, jaka jest zalecana lub dozwolona ilość pestek, którą można jednorazowo spożyć.

W tej kwestii może więc warto zachować umiar, tym bardziej że np. Maciej Ołtarzewski, specjalista techniczno–badawczy z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH – Państwowego Instytutu Badawczego (NIZP PZH – PIB) przestrzega, że pestki arbuza „nie dla każdego mogą okazać się korzystne”.

Co się stanie, gdy połknie się gumę do żucia?

Wydaje się, że kwestię nasion, pestek i orzechów mamy już wyjaśnioną. A jak wygląda sprawa z połkniętą przypadkowo gumą do żucia? Z odpowiedzią spieszy lekarka i specjalistka endoskopii, Elizabeth Rajan z Mayo Clinic:

Specjalistka zaznacza jednocześnie, że w bardzo rzadkich przypadkach połknięcia przez dziecko wielu nierozpuszczalnych gum na raz dochodzi u niego do zaparcia i zaczopowania jelit. Nie są to jednak dolegliwości, które dotkną każdego, kto przez przypadek zjadł gumę do żucia.

Nie oznacza to oczywiście, że warto ten produkt połykać. Jest on wytworzony ze związków, które nie ulegają rozkładowi w przewodzie pokarmowym, więc mogą nie przynieść żadnej szkody, ale też nie wiążą się z żadną korzyścią.