Strona główna Analizy EDMO: cztery nowe narracje dezinformacyjne

EDMO: cztery nowe narracje dezinformacyjne

Dezinformacja w państwach Unii Europejskiej nie skupia się już wyłącznie na wątkach wojennych i pandemicznych. Fake newsy wojenne i pandemiczne stanowią już jedynie ok. co czwartą zweryfikowaną wiadomość. Popularność zyskują natomiast treści dotyczące zmiany klimatu czy inflacji.

EDMO: cztery nowe narracje dezinformacyjne

Fot. Pixabay / Modyfikacje: Demagog

EDMO: cztery nowe narracje dezinformacyjne

Dezinformacja w państwach Unii Europejskiej nie skupia się już wyłącznie na wątkach wojennych i pandemicznych. Fake newsy wojenne i pandemiczne stanowią już jedynie ok. co czwartą zweryfikowaną wiadomość. Popularność zyskują natomiast treści dotyczące zmiany klimatu czy inflacji.

Klimatyczne fake newsy na pierwszym miejscu

European Digital Media Observatory (EDMO) to inicjatywa zrzeszająca organizacje factcheckingowe działające w państwach Unii Europejskiej. W jej skład wchodzi również Stowarzyszenie Demagog.

W ramach comiesięcznych publikacji EDMO analizuje popularność poszczególnych tematów, w obrębie których można natknąć się na dezinformację. Z najnowszej, sierpniowej edycji raportu dowiadujemy się, że organizacje zrzeszone w EDMO zweryfikowały w ubiegłym miesiącu 1 187 fałszywych informacji. 

Niemal co piąty fake news dotyczył zmiany klimatu (19 proc. zweryfikowanych treści). Oprócz tego wciąż powraca dezinformacja dotycząca wojny w Ukrainie (12 proc.) i pandemii COVID-19 (10 proc.)

Dezinformacja okołowojenna traci na popularności

Wciąż zauważalny jest trend, o którym pisaliśmy przy analizie raportu z ubiegłego miesiąca. Fake newsy dotyczące pandemii COVID-19 od kilku miesięcy utrzymują się na podobnym poziomie (ok. 10 proc.).

Z kolei fałszywe informacje na temat wojny w Ukrainie stanowią coraz mniejszy odsetek dezinformacji wykrywanej przez EDMO. W rekordowym momencie 60 proc. obalonych fake newsów dotyczyło Ukrainy. Obecnie mowa o pięciokrotnie mniejszym wyniku (12 proc.).

Inflacja zawitała wśród wątków dezinformacyjnych

Oprócz powracającego regularnie tematu wojny w Ukrainie, a także denializmu klimatycznego oraz sceptycyzmu wobec szczepionek przeciwko COVID-19 i pandemii, dużą popularność zyskały narracje dotyczące wzrostu cen w państwach UE.

Fałszywe informacje sugerują, że inflacja nie jest powiązana z trwającą na wschodzie wojną. W innych źródłach padają nawet sugestie, że inflacja to kłamstwo i rządowy spisek. Obywatele UE są mylnie przekonywani, że poza ich państwem ceny gazu i żywności są znacznie tańsze.

Dywersyfikacja fałszywych informacji i nowe tematy

Uwagę przykuwa fakt, że dezinformacja pojawiająca się w państwach UE przestaje być jednorodna, a zakres tematyczny fake newsów uległ znacznej dywersyfikacji. 

W przeszłości wśród fake newsów dominowały pojedyncze, nośne tematy, takie jak pandemia COVID-19 czy wojna w Ukrainie. Obecnie stanowią one łącznie tylko ok. ¼  wszystkich zweryfikowanych treści. Pozostałe 19 proc. fake newsów dotyczyło zmiany klimatu, co oznacza, że połowa obalonych treści dotyczyła innych tematów.

Nowe nurty fałszywych treści stanowią zagrożenie, ponieważ mogą trafić do większej liczby osób, które przedtem nie były narażone na dezinformację.

Cztery narracje, które szczególnie zyskały na popularności

W podsumowaniu przytoczono cztery fałszywe wątki, które cieszyły się największą popularnością. Wśród nich znalazły się:

  • wyjęte z kontekstu nagrania i zdjęcia łączące protesty rolników w Piemoncie z antyrządowymi protestami rolników w Holandii,
  • treści sugerujące, że pożary lasów są wywoływane celowo przez helikoptery,
  • wpisy utrzymujące, że Światowe Forum Ekonomiczne wzywa do skończenia z „rozrzutnością”, jaką jest posiadanie prywatnego samochodu,
  • zmanipulowane mapy pogodowe w celu wyolbrzymienia skutków zmiany klimatu.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Pomóż nam sprawdzać, czy politycy mówią prawdę.

Nie moglibyśmy kontrolować polityków, gdyby nie Twoje wsparcie.

Wpłać

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!