Strona główna Analizy Kroniki OSINT-u #9. Jak przez internet znaleźć miejsce egzekucji?

Kroniki OSINT-u #9. Jak przez internet znaleźć miejsce egzekucji?

Każdy może zostać detektywem lub szpiegiem. Chcesz wiedzieć jak? Odpowiedzią na to pytanie jest OSINT.

Kroniki OSINT-u #9. Jak przez internet znaleźć miejsce egzekucji?

fot. CNN i Google Maps / Modyfikacje: Demagog

Kroniki OSINT-u #9. Jak przez internet znaleźć miejsce egzekucji?

Każdy może zostać detektywem lub szpiegiem. Chcesz wiedzieć jak? Odpowiedzią na to pytanie jest OSINT.

OSINT (open source intelligence) lub biały wywiad – polega na wyszukiwaniu informacji przy użyciu publicznie dostępnych i legalnych źródeł. W serii „Kroniki OSINT-u” przyglądamy się najciekawszym przypadkom internetowych śledztw, które prowadzili internauci, dziennikarze, służby lub inne osoby z użyciem otwartych źródeł. Dowiesz się o dochodzeniach, które poruszyły świat lub były szczególnie niebezpieczne. W dzisiejszym wydaniu (#9) przeczytasz o tym, jak znaleźć miejsce egzekucji i przetrzymywania zakładników.

Piach i kilka skał – czy gdybym pokazał ci zdjęcie takiego widoku, to udałoby ci się znaleźć jego lokalizację? W 2014 roku Eliot Higgins, z redakcji śledczej Bellingcat, pokazał, że dla chcącego nic trudnego. Właśnie na podstawie obrazu „piachu i skał” znalazł miejsce, w którym islamista ściął głowę jednemu z brytyjskich dziennikarzy.

Państwo Islamskie i egzekucje zakładników – kto, gdzie i jak?

Państwo Islamskie (IS) jest znane z propagandowych, antyzachodnich materiałów, ukazujących siłę organizacji terrorystycznej, których celem było zastraszenie przeciwników. Niektóre filmy przedstawiały egzekucje zakładników z krajów europejskich.

W sierpniu 2014 roku jeden z takich materiałów pokazywał egzekucję amerykańskiego dziennikarza Jamesa Foley’a, uprowadzonego dwa lata wcześniej. Z filmu można było się dowiedzieć, że to zemsta za amerykańskie naloty na dżihadystów w Iraku. 

Klatka z nagrania (kopii CNN), które przedstawiało ostatnie chwile życia brytyjskiego dziennikarza.

Fot. CNN

Nieznany wtedy islamista, mówiący z brytyjskim akcentem, zapowiedział kolejne egzekucje. Gdzie dokładnie nagrano ten film? Jak zidentyfikować sprawcę i go ukarać? W tle nie widać zbyt wiele: pustynię, kilka pagórków i niewyraźne krajobrazy w tle. Można było jedynie przypuszczać, że rzecz dzieje się w Iraku lub w Syrii.

Gdzie nagrano egzekucję i gdzie przetrzymywano innych zakładników?

Kilka dni po egzekucji Eliot Higgins opublikował analizę, w której wykazał prawdopodobne położenie przetrzymywania innych zakładników. Zastanawia cię: jak mu się to udało? Wiedząc, że do zdarzenia mogło dojść w Iraku lub w Syrii, warto było przyjrzeć się lokalizacjom w pobliżu ośrodków miejskich kontrolowanych wówczas przez Państwo Islamskie. 

Redakcja „The Guardian” przypuszczała, że do zdarzenia mogło dojść koło Rakki, miasta w północnej Syrii nad Eufratem. W tamtym czasie ten teren – tak jak kilka innych miast – znajdował się pod kontrolą islamistów.

Jak zauważył Eliot Higgins, na dostępnym nagraniu było widać zielone tereny rozpościerające się w tle. Na podstawie map można zauważyć, że rolnicy wykorzystują obszar nad Eufratem w pobliżu Rakki, a nieopodal znajdują się pustynne wzgórza. Zdaniem Higginsa materiał wideo powstał rano, o czym świadczyły cienie. Na podstawie tego przypuszczenia doszedł do wniosku, że kamera musiała być skierowana na północ, zatem nagranie mogło powstać na wzgórzach pod Rakką.

Zrzut ekranu z Google maps, który przedstawia okolice Rakki. Wokół miasta widać pola uprawne, a na południe od miejskiej zabudowy znajduje się pustynne wzniesienie.

Fot. Google Maps

nagraniu było widać dwie charakterystyczne wyrwy w skałach: po lewej i prawej stronie, po których ciągnęła się piaszczysta droga. Dziennikarz porównał je ze zdjęciami satelitarnymi w wysokiej jakości i doszedł do wniosku, że przybliżona lokalizacja znajduje się w pobliżu miejscowości Ratla pod Rakką.

Dwa charakterystyczne punkty w skałach, które pozwoliły na ustalenie przybliżonej lokalizacji.

Fot. Google Maps / modyfikacje Demagog

filmie było widać, że egzekucji dokonano na jednym ze wzniesień. Higgins porównał układ skał, dostęp drogowy do miejsca egzekucji z dwóch stron w niewielkiej odległości od siebie oraz tło i wykazał, że najbardziej prawdopodobna lokalizacja znajduje się na poniższym wzgórzu.

Prawdopodobne miejsce egzekucji brytyjskiego dziennikarza na wzniesieniu.

Fot. Google Maps / modyfikacje Demagog

Dzięki ustaleniom Eliota Higginsa potwierdziły się  hipotezy o lokalizacji zbrodni, stawiane wcześniej przez „The Guardian”. Nierozwiązaną zagadką była kwestia tożsamości islamisty, który dokonał tej i kolejnych brutalnych zbrodni, przez które został obwołany „Jihadi Johnem”.

Kim był zabójca dziennikarza i jak potoczyły się jego losy?

W związku z tym, że sprawca morderstw miał brytyjski akcent, pierwsze podejrzenia padły na zradykalizowanego rapera z Wielkiej Brytanii – Abdel-Madżida Abdell Barry’ego

Jak opisywało BBC, w toku brytyjskiego śledztwa ustalono, że najbardziej prawdopodobnym sprawcą był Mohammed Emwazi były mieszkaniec Wielkiej Brytanii. Miał on występować również w innych nagraniach z egzekucji zakładników.

12 listopada 2015 roku przeprowadzono naloty na Rakkę przy użyciu dronów, w których za cel obrano islamistę. W oświadczeniu dla prasy amerykańskie siły stwierdziły, że z dużym prawdopodobieństwem nalot był skuteczny, a w styczniu 2016 roku islamiści potwierdzili zgon Mohammeda Emwazi.

Chcesz dowiedzieć się więcej o znaczeniu lokalizacji w białym wywiadzie? Obserwuj serię „Kroniki OSINT-u”! W kolejnych tekstach dowiesz się więcej o narzędziach, o technikach ich wykorzystywania oraz o ochronie prywatności.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Pomóż nam sprawdzać, czy politycy mówią prawdę.

Nie moglibyśmy kontrolować polityków, gdyby nie Twoje wsparcie.

Wpłać

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!