Analiza przeprowadzona przez portal NewsGuard wykazała, że „zweryfikowane” konta na portalu X (dawniej Twitter) są motorem napędzającym rozprzestrzenianie fałszywych informacji. Problem polega na tym, że obecnie znaczek potwierdzający autentyczność konta może nabyć każdy. Wystarczy, że będzie płacić 44,28 zł miesięcznie, poda numer telefonu i ustawi jakiekolwiek zdjęcie profilowe.

Model subskrypcyjny działa od marca 2023 roku. Możliwość wykupienia „zweryfikowanego konta” rodzi wyzwania w kontekście zwalczania dezinformacji. Za stosunkowo niewielkie środki znaczek weryfikacji mogą nabyć podmioty chcące szerzyć nieprawdziwe informacje. W ten sposób zwiększają swoją wiarygodność i zasięgi, a co za tym idzie – skuteczność.

Zweryfikowane konta sieją fałszywe informacje

W pierwszym tygodniu konfliktu NewsGuard przeanalizował 250 najbardziej popularnych wpisów, które promowały jedną z 10 fałszywych lub bezpodstawnych informacji na temat wojny. Okazuje się, że 186 z 250 wpisów (74 proc.) pochodzi z kont posiadających niebieski znacznik weryfikacji.

Wśród 10 zanalizowanych fałszywych treści znalazły się:

1. Informacja, że Ukraina sprzedała broń Hamasowi.
2. Informacja, że od 2008 roku Izrael zabił 33 tys. palestyńskich dzieci.
3. Wideo ukazujące izraelskie lub palestyńskie dzieci w klatkach. 
4. Wideo przedstawiające izraelskich urzędników wysokiego szczebla schwytanych przez Hamas.
5. Informacja o zniszczeniu prawosławnego kościoła św. Porfiriusza w Gazie w wyniku izraelskiego bombardowania. 
6. Wideo pokazujące bojowników Hamasu świętujących uprowadzenie izraelskiego dziecka.
7. Informacja, że CNN zainscenizowało nagranie ataku na swój personel w Izraelu.
8. Informacja o notatce Białego Domu wskazującej, że USA zatwierdziły 8 mld dolarów pomocy dla Izraela.
9. Informacja, że Izrael zainscenizował nagranie, na którym pokazano śmierć dziecka w wyniku ataku Hamasu.
10. Informacja, że atak Hamasu to operacja typu „false flag”, którą przeprowadził Izrael lub Zachód.

Community Notes nie działa efektywnie

Zanalizowane wpisy zawierające nieprawdziwe informacje zebrały łącznie ponad 100 mln wyświetleń w ciągu 7 dni.

Niezbyt obiecująco prezentują się próby weryfikacji treści, które pojawiły się na X. Spośród 250 fałszywych wpisów 79 zawierało dodatkowe informacje w ramach Community Notes, funkcji na X pozwalającej użytkownikom na dodanie adnotacji, np. w celu sprostowania informacji lub nakreślenia kontekstu. 

Okazuje się, że w przypadkach analizowanych przez NewsGuard społeczność X nie działała zbyt efektywnie – ⅔ fałszywych treści nie poddano fact-checkingowi.

Co dalej z dezinformacją na X?

Przyszłość nie rysuje się w różowych barwach. X nie radzi sobie z moderacją treści, nie prowadzi niezależnego programu weryfikacji treści (na wzór np. Mety), a także jest na kursie kolizyjnym z Unią Europejską.

Zanim Twitter został przekształcony w X, Elon Musk zdecydował wycofać się z unijnego kodeksu zwalczania dezinformacji. Komisarz Věra Jourová nie ukrywa, że rozmowy z X w sprawie egzekucji zobowiązań wynikających z Aktu o usługach cyfrowych nie należą do łatwych.