Odpowiedź na inflację? Tarcza antyinflacyjna

Inflacja w Polsce w ostatnich miesiącach sięga rekordowych wartości – w październiku wyniosła już 6,8 proc. w porównaniu do analogicznego miesiąca roku ubiegłego. Natomiast najnowsze dane z listopada mówią o wzroście cen o 7,7 proc.

W celu przeciwdziałania wzrostowi cen rząd zapowiedział 25 listopada tzw. tarczę antyinflacyjną, na którą  składają się: 

• obniżka cen paliw silnikowych (akcyza spadnie do minimalnego poziomu, na który zezwalają przepisy UE), 
• obniżka cen gazu (styczeń–marzec) dzięki podatkowi VAT na poziomie 8 proc.,
• zerowa akcyza na energię elektryczną, 
• obniżka cen energii elektrycznej (styczeń–marzec) poprzez obniżkę podatku VAT do 3 proc.,
• dodatek osłonowy (dopłata dla obywateli, mająca zrekompensować koszty VAT energii elektrycznej oraz podstawowych produktów spożywczych).

Niepewna obietnica Morawieckiego

Mateusz Morawiecki podczas konferencji dotyczącej prezentacji tarczy antyinflacyjnej pochwalił rozwiązanie zakładające specjalne dodatki finansowe dla potrzebujących rodzin, mające na celu sprawić, aby wzrost cen żywności nie był dla nich tak dotkliwy.

Premier zapowiedział również, że jego rząd planował obniżkę VAT na żywność do zera, jednak nie pozwoliła na to Unia Europejska.

Anonimowa wypowiedź urzędnika Komisji Europejskiej

Polskie media  szybko obiegła wypowiedź anonimowego urzędnika KE, który w rozmowie z portalem 300gospodarka.pl zaznaczył, że:

Na wypowiedź urzędnika KE powołały się również inne portale informacyjne, m.in. money.pl, forsal.pl, Wprost, Rzeczpospolita czy Do rzeczy.

Odpowiedź Ministerstwa Finansów

Dwa dni po konferencji Mateusza Morawieckiego Ministerstwo Finansów wydało oświadczenie, w którym odniosło się do zarzutów pojawiających w przestrzeni medialnej.

MF podkreśliło, że niemożność obniżenia stawki VAT na żywność do 0 proc. wynika z dyrektywy unijnej dotyczącej tego podatku. Najniższa stawka, na jaką zezwala prawo UE w zakresie tych produktów to 5 proc.

Ministerstwo zaznaczyło, że już od pewnego czasu podejmuje próby wprowadzenia projektu reformy stawek VAT w UE, który pozwalałby pod pewnymi szczególnymi warunkami stosować próg 0 proc.

Jak podkreśla Ministerstwo Finansów, Komisja Europejska odpowiedziała, że możliwość wprowadzenia stawki 0 proc. na żywność „będzie możliwe dopiero po zakończeniu prac nad projektem dyrektywy VAT”.

W przeszłości KE negatywnie zaopiniowała polski wniosek o zerową stawkę VAT na książki i transport.

Dyrektywa unijna VAT

Przepisy unijne określają ramy i zasady, według których państwa członkowskie powinny nakładać na swoich obywateli podatek od towarów i usług (VAT).

Prawo unijne w swojej obecnej formie nie zezwala na stosowanie stawki podatku od towarów i usług na poziomie 0 proc. Próba wprowadzenia takiego rozwiązania byłaby niedopuszczalna i stanowiłaby naruszenie prawa UE.

„Dyrektywa 2006/112/WE – unijny wspólny system podatku od wartości dodanej” to dokument obowiązujący od 2007 roku. Państwa członkowskie zostały zobligowane do stosowania jego przepisów od 1 stycznia 2008 roku.

Do dyrektywy VAT regularnie wprowadzane są zmiany, chociażby poprzez nowe ulgi, stawki podatku lub środki tymczasowe. Przykładowo, 7 grudnia 2020 roku wprowadzona została nowelizacja w odniesieniu do środków tymczasowych dotyczących podatku od wartości dodanej, mających zastosowanie do szczepionek przeciwko COVID-19 i wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro w kierunku tej choroby w odpowiedzi na pandemię COVID-19.

Działanie w ramach projektu „Fakty w debacie publicznej” realizowanego z dotacji programu „Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy”, finansowanego z Funduszy EOG