Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
80 proc. Polaków wierzy, że Jezus był naszym rodakiem? Zmyślone dane!
Fałszywa grafika skierowana do środowisk antyklerykalnych.
80 proc. Polaków wierzy, że Jezus był naszym rodakiem? Zmyślone dane!
Fałszywa grafika skierowana do środowisk antyklerykalnych.
FAKE NEWS W PIGUŁCE
- W sieci krąży grafika, z której wynika, że w badaniach rzekomo przeprowadzonych przez Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) na pytanie: „Czy Jezus był Polakiem?” 80 proc. ankietowanych dało odpowiedź twierdzącą, co miałoby ośmieszać wiedzę przeciętnego i wierzącego Polaka.
- CBOS nie przeprowadził takich badań.
- W 2018 roku autorzy grafiki wydali oficjalne oświadczenie w tej sprawie, przepraszając instytucję za użycie jej logo. Mimo to na grupach antyklerykalnych wciąż wiele osób wierzy w podany przekaz.
Fałszywe informacje, które uderzają w Kościół katolicki i osoby wierzące, są popularne w środowiskach antyklerykalnych. Wzbudzają one wiele negatywnych emocji i kontrowersji. Nie inaczej było z prezentującą wykres grafiką, która pojawiła się na facebookowej grupie Polska Antyklerykalna.
Wynikało z niej, że 80 proc. badanych uważa, że Jezus był Polakiem. Na grafice umieszczono logo Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS), sugerując, że to właśnie ta instytucja przeprowadziła te badania. Nad wykresem możemy przeczytać dopisek: „TYSIĄC LAT WIARY W CUD. BIEDNY KRAJ, TĘPY LUD”. W konsekwencji osoby niechętne kościołowi uwierzyły, że takie przekonania są bardzo powszechne w Polsce.
Użytkownicy grupy, jak można przekonać się po treści komentarzy, uwierzyli, że dane przedstawione na grafice są autentyczne i wypowiadali się na ten temat w sposób pogardliwy i ośmieszający. „Pleban na lekcji religi w szkole ,wbija dzieciom do głowy wszelakie bzdury byle by zainfekowone dziecko przez całe życie nosiło dary darmozjadom !”, „Przecież jego mama była z częstochowy” – pisali internauci.
Grafika tylko imituje sondaż, a Racjonalna Polska przeprosiła za użycie logo CBOS
Grafika imitująca sondaż została opublikowana kilka lat temu przez autorów profilu facebookowego Racjonalna Polska. Znajdziemy na nim treści dotyczące polskiej polityki, które nierzadko w sposób sarkastyczny komentują wydarzenia na polskiej scenie politycznej przy użyciu np. memów, rysunków czy komentarzy użytkowników mediów społecznościowych.
Kilka lat temu na profilu pojawiła się również wspomniana grafika z logo CBOS. Administratorzy Racjonalnej Polska na początku 2018 roku złożyli w tej sprawie oficjalne wyjaśnienia, w których czytamy, że informacje zamieszczone na niej nie są prawdziwe, a CBOS nie przeprowadził takiego badania. Jak czytamy dalej:
„Grafika miała służyć zobrazowaniu polskiej rzeczywistości i w pewien sposób uświadomić społeczeństwu kierunek, w którym aktualnie ono zmierza”.
Grafika nie została zatem stworzona, aby celowo wprowadzić odbiorców w błąd, ale by pobudzić odbiorców do refleksji.
Administratorzy przeprosili również CBOS za „nieprawne wykorzystanie na grafice logotypu CBOS oraz za rozpowszechnianie nieprawdziwych danych, jakoby CBOS był autorem tegoż sondażu”.
Podsumowanie
Przeprosiny administratorów profilu Racjonalna Polska opublikowano już cztery lata temu, jednak grafika imitująca sondaż nadal pojawia się w sieci jako rzekomo wiarygodna informacja. Podobnych przykładów dezinformacji jest w sieci wiele. Na tym przykładzie można zauważyć, że warto wyrobić w sobie nawyk sprawdzania treści, które wydają się podejrzane czy kontrowersyjne – nawet jeśli są opatrzone logiem prestiżowej organizacji.
Nie musisz działać jak automat i udostępniać informacji bez sprawdzenia. Najwyższy czas wyłączyć automatyczny tryb i przełączyć się na myślenie.
Zobacz, co przygotowali dla Ciebie nasi ambasadorzy: Kasia Gandor, Martin Stankiewicz, Ola i Piotr Stanisławscy (Crazy Nauka), Marcin Napiórkowski oraz Joanna Gutral.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter