24 listopada profil Wkurwieni Polacy opublikował post ze zdjęciem przedstawiającym wielotysięczny tłum z transparentami na placu w jakimś mieście. Na zdjęciu znajduje się napis sugerujący, że przedstawia ono niedawne zgromadzenie w Austrii: „Look at all of those conspiracy theorists in Austria yesterday” (tłum. z ang. „Spójrz na tych wszystkich teoretyków spiskowych w Austrii wczoraj”). Podobnie pisze autor posta, informując o postulatach protestujących: „Protesty w Austrii po ogłoszeniu obowiązkowej szczypawki w przyszłym roku! Pokaż to innym, bo w TV tego nie zobaczą!”.

www.facebook.com

Post został udostępniony 134 razy i zebrał 100 reakcji. Tylko w 6 komentarzach internauci uświadamiali, że przedstawiona we wpisie informacja jest fałszywa: „Nie Wiedeń tylko Rosja, a konkrenie Moskwa. 1991 rok. Ludzie domagają się ustąpienia Gorbaczowa. ? Pokazywali to w telewizji – w swoim czasie”, „Warto sprawdzać co się wrzuca … to fake …..”. Autor profilu skomentował to słowami: „Widzę, że „niezależni weryfikatorzy z Facebooka” się ujawnili ?”.

Niezależni weryfikatorzy Facebooka ujawniają: Moskwa nie jest Wiedniem, 1991 rok był 30 lat temu, a zdjęcie zostało przerobione

Być może dlatego też w telewizjach nie zobaczymy relacji ze wspomnianych protestów (chyba że na kanałach historycznych, w programach poświęconych upadkowi Związku Radzieckiego).

Zamieszczone we wpisie zdjęcie nie przedstawia współczesnych protestów przeciwników szczepień w Austrii. Zostało ono zrobione przez fotografa agencji Associated Press Dominique’a Mollarda 10 marca 1991 roku w Moskwie na Placu Maneżowym obok Kremla. Przedstawia demonstrację przeciwko rządom Michaiła Gorbaczowa. Przeczytasz o tym w naszym tweecie, który dotyczy tej samej fałszywej informacji opublikowanej na Twitterze 22 listopada br.

Co więcej, zdjęcie zostało przerobione.

O wykorzystywaniu tego zdjęcia w fałszywym kontekście i jego przerobieniu pisał już w 2012 roku serwis The Atlantic. Wówczas miało ono ilustrować antyputinowskie protesty Rosjan. 

Zwrócono wówczas uwagę, że wybrane sekcje tłumu na zdjęciu powtarzały się. Widać to też na grafice zamieszczonej w analizowanym poście, mimo zdecydowanie gorszej jakości zdjęcia:

W 2018 roku o sprawie fałszywej fotografii pisał portal fact-checkingowy Myth Detector. W jego analizie możemy znaleźć wysokiej jakości zdjęcie udowadniające obróbkę graficzną, której celem było sprawić, by tłum wyglądał na większy, niż był w rzeczywistości. Associated Press przyznało, że modyfikacja miała na celu usunięcie efektu optycznego flary i przywróciło w swoich archiwach oryginalną wersję zdjęcia.

Podsumowanie

Przedstawione zdjęcie nie przedstawia współczesnych protestów przeciwników szczepień w Austrii. Zostało ono wykonane ponad 30 lat temu, 10 marca 1991 roku, w trakcie demonstracji na Placu Maneżowym w Moskwie. Co więcej, zostało ono przerobione. Fotografia w swojej fałszywej wersji od lat krąży w Internecie i regularnie bywa wykorzystywana do dezinformacji na temat bieżących protestów.