Fake news w pigułce

28 maja 2023 roku Justyna Socha opublikowała na swoim profilu na Facebooku post o treści: „Przymus nie ma żadnych podstaw merytorycznych i medycznych – jest sprawą wyłącznie polityczną, opartą na fundamencie korupcyjnym. Bądź z nami #17czerwca”. Twierdzenie z posta jest fałszywe. Pojęcie „przymusu” szczepień nie powinno być utożsamiane z obowiązkiem zaszczepienia. Szczepienia pozwalają uzyskać odporność zbiorowiskową, która chroni też osoby niemogące się zaszczepić.

Źródło: www.facebook.com

Pod postem pojawiło się ponad 700 reakcji. Udostępniono go prawie 90 razy. Użytkownicy zgadzali się z treścią wpisu w komentarzach: „zgadzam się z tym całkowicie”, a także „niech się sami zaszprycują😤😤😤”.

Obowiązek szczepień nie równa się przymusowi – na czym polega dezinformacja w poście?

Obowiązek szczepień jest czymś innym niż przymus. Szczepienia obowiązkowe są realizowane według Programu Szczepień Ochronnych u osób do 19 roku życia oraz u dorosłych szczególnie narażonych (np. studentów medycyny). Opiekunowie są zapraszani z dziećmi do przychodni zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień.

Dlaczego istnieje obowiązek szczepień?

Osoby przebywające na terenie Polski są zobowiązane do poddania się szczepieniom ochronnym (art. 5 ust. 1 lit. b), których zakres reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 2011 roku (§ 2). Z obowiązku są zwolnione osoby przebywające w Polsce krócej niż 3 miesiące (art. 17 ust. 1a).

Wysoka wyszczepialność społeczeństwa – zwykle powyżej 90 proc. – uruchamia działanie odporności zbiorowiskowej. Pozwala ona na zahamowanie krążenia patogenu oraz chroni te osoby, które nie mogą się zaszczepić – np. chorujące przewlekle. Niektóre szczepienia nie mogą zostać zastosowane w zbyt młodym wieku – zaszczepienie pozostałej części społeczeństwa służy więc także ochronie najmłodszych.

Czy można nałożyć dodatkowy obowiązek szczepień?

Zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Minister Zdrowia ma prawo na drodze rozporządzenia określić grupy osób, dla których dane szczepienia staną się obowiązkowe (art. 17 ust. 10 pkt 2). Stało się tak w przypadku szczepień na COVID-19. 22 grudnia 2021 roku weszło w życie rozporządzenie, które nałożyło obowiązek szczepień dla lekarzy, pracowników medycznych, farmaceutów i studentów medycyny. Nie był to przymus szczepień, a obowiązek dla konkretnych grup osób. Pisaliśmy na ten temat w jednej z naszych wcześniejszych analiz.

Podsumowanie

W Polsce nie ma przymusu szczepień, a jedynie obowiązek. Dotyczy on konkretnych chorób i określonych grup osób. Szczepienia chronią przed infekcją i powikłaniami po chorobie. Przy odpowiednio wysokiej wyszczepialności społeczeństwa uruchamia się odporność zbiorowiskowa chroniąca tych, którzy z różnych powodów nie mogą zostać zaszczepieni.