FAKE NEWS W PIGUŁCE

Co jakiś czas w mediach społecznościowych pojawiają się doniesienia, że pandemia COVID-19 jest medialną ustawką. Przykładem tego mają być manekiny w szpitalach, albo nagrania nieprzedstawiające prawdziwej walki z pandemią. Nagrania te są wyrwane z kontekstu. Podobny przekaz zawiera wideo opublikowane na Facebooku z opisem: „Wszyscy gotowi Akcja”. Widzimy w nim ekipę filmową nagrywającą pracę medyków w sali szpitalnej. Z postu na Facebooku nie dowiemy się o oryginalnym kontekście nagrania. Tymczasem nie przedstawia ono pracy szpitala, lecz kręcenie materiału promocyjnego dla izraelskiego szpitala.

Źródło: www.facebook.com

Film promocyjny był jedną ze składowych podsumowania walki z pandemią w szpitalu

Nagranie zamieszczone na Facebooku sugeruje, że film stanowi element rzekomych „materiałów propagandowych”, których celem ma być straszenie wariantem Omikron. Materiał powraca w nowym, zmanipulowanym kontekście. Film był kręcony dużo wcześniej i wcale nie dowodzi prawdziwości przedstawionych sugestii. O nagraniu opublikowanym w poście mogłeś przeczytać już w marcu, w jednej z naszych analiz. Redakcje fact-checkingowe DPA i France Info skontaktowały się z kilkoma szpitalami w Izraelu w celu ustalenia, gdzie dokładnie mogło powstać nagranie. Jak się okazało, materiał został nakręcony w parkingu podziemnym, przerobionym na oddział szpitala Shamir Medical Center w Be’er Ya’akov.

Rzecznik prasowy szpitala Shamir Medical Center wskazał redakcjom DPA i France Info, że wideo jest demonstracją tego, jak podziemny parking został przekształcony w szpitalny oddział, oraz przedstawieniem możliwości służby zdrowia w razie nagłych przypadków związanych ze wzrostem zachorowań pacjentów na COVID-19. W nagraniach nie brali udziału żadni zakażeni, lecz pracownicy szpitala. Trudno, by chore osoby miały angażować się w przedsięwzięcie takie, jak materiał promocyjny. Fragmenty z tego nagrania znalazły się w wideo podsumowującym rok walki z koronawirusem w placówce zdrowia. Materiał promocyjny został opublikowany 26 marca (czas nagrania 1:32 – 1:45). 

Władze szpitala zareagowały na próby wykorzystania nagrania w celu szerzenia nieprawdziwych informacji. Jak powiedziała w rozmowie z France Info rzeczniczka placówki Liad Aviel:

Pandemia COVID-19 nie jest niczyim wymysłem ani owocem spisku. To realne zagrożenie, wskutek którego ponad 270 mln osób na całym świecie zostało zakażonych, a ponad 5,3 mln zmarło.

Podsumowanie

Publikowanie wideo bez odpowiedniego kontekstu jest jednym ze sposobów na manipulację przekazem, czego przykład daje analizowane nagranie. Osoby negujące pandemię wielokrotnie sugerowały, że różne materiały wideo stanowią – rzekomy – dowód na zaplanowanie kryzysu zdrowotnego, jednak w praktyce były wyrywane z kontekstu i przedstawiane w zmanipulowanym świetle. Przykładem tego jest fake news, który powstał na bazie wyrywanego z kontekstu nagrania do teledysku, który pewne osoby skojarzyły mylnie z bliżej nieokreślonym „materiałem propagandowym”. Bez wiedzy na temat okoliczności powstania danego nagrania trudno może być nam stwierdzić, czy dany materiał rzeczywiście przedstawia to, co głosi opis.

Nie musisz działać jak automat i udostępniać informacji bez sprawdzenia. Najwyższy czas wyłączyć automatyczny tryb i przełączyć się na myślenie.

Zobacz, co przygotowali dla Ciebie nasi ambasadorzy: Kasia Gandor, Martin Stankiewicz, Ola i Piotr Stanisławscy (Crazy Nauka), Marcin Napiórkowski oraz Joanna Gutral.