FAKE NEWS W PIGUŁCE

28 lutego 2024 roku na Facebooku opublikowano post z wizerunkiem Donalda Tuska informujący o przyjęciu nowej ustawy, zgodnie z którą każdy Polak miałby dostać od państwa gotówkę. „Ustawa zostala przyjeta! Kazdy otrzyma 12 tysiecy zlotych od rzadu!” [pisownia oryginalna] – czytamy na grafice. Do wpisu dołączono link, który prowadzi rzekomo do artykułu opisującego nowe prawo (link bezpieczny).

Źródło: www.facebook.com

Wpis spotkał się z zainteresowaniem użytkowników platformy. Zareagowano na niego ponad 300 razy i udostępniono 5 razy. Wśród ponad 90 komentarzy odnajdujemy liczne głosy osób, które uwierzyły w informacje przekazane w publikacji. „To ja poproszę tą kaskę” – czytamy. W innym miejscu napisano: „ja chcę te 12 tysięcy co mam zrobić jak dostanę 13tkę to zapłacę” [pisownia oryginalna]. 

12 tys. złotych dla każdego Polaka? To próba wyłudzenia danych

Do omawianego posta dołączono link, który prowadzi rzekomo do artykułu zawierającego informacje na temat nowej ustawy (link bezpieczny). Dzięki narzędziu do bezpiecznego podglądania stron internetowych Browserling wchodzimy pod adres dołączony do wpisu. 

Hiperłącze (link bezpieczny) prowadzi do strony logowania do witryny przypominającej katolicki portal Deon.pl. W rzeczywistości jest to jednak kolejny przykład oszustwa polegającego na próbie wyłudzenia danych. Chociaż strona przypomina katolicki portal informacyjny, nazwa jej domeny to nie „deon.pl”, lecz „ayurofy.org”, co jednoznacznie wskazuje, że witryna (link bezpieczny) podszywa się pod prawdziwą stronę. 

Dowodzi temu również fakt, że próba zalogowania się na stronie (link bezpieczny), do której odsyła post, kończy się przekierowaniem do prawdziwej witryny Deon.pl, a wprowadzone dane najprawdopodobniej trafiają w ręce oszustów. 

Źródło: www.archive.ph

Profil publikujący post nie ma nic wspólnego z serwisem informacyjnym

Omawiany wpis został opublikowany na Facebooku przez stronę Biuletyn informacyjny, która w opisie profilu określa się witryną informacyjną. W rzeczywistości jest to fałszywe konto założone w celu wyłudzania danych. 

Pierwszą rzeczą, na którą należy zwrócić uwagę, jest fakt, że fanpage ma jedynie 9 polubień i został założony 19 lutego 2024 roku, kilka dni przed publikacją omawianego wpisu. Tuż po założeniu strony w ciągu kilku minut pojawiły się na niej posty przypominające doniesienia publikowane przez serwisy informacyjne (np. 1, 2, 3). 

Źródło: www.facebook.com

Profil wyświetla wiele reklam służących do wyłudzania danych 

W Bibliotece reklam Meta uzyskujemy informacje, że profil Biuletyn informacyjny od 19 lutego do 7 marca 2024 roku wyświetlał około 110 reklam. Wiele z nich opierało się na podawaniu informacji o rzekomej ustawie, dzięki której każdy Polak miał otrzymać 12 tys. złotych. 

Do reklam oprócz grafik wykorzystujących wizerunek Donalda Tuska dołączano również linki prowadzące do różnych stron internetowych. Większość sprawdzanych witryn – które wciąż były aktywne w chwili pisania tej analizy – prowadziła do fałszywej strony logowania do portalu Deon.pl (np. 1, 2, 3). Schemat mający na celu wyłudzanie danych logowania użytkowników był więc powielany wielokrotnie. 

Próby oszustwa warto zgłaszać

Jak widzimy na podstawie omawianego wpisu, promowane posty na Facebooku wyświetlane np. w formie reklam mogą być z łatwością wykorzystywane przez oszustów. Z tego względu, kiedy natrafiamy na kontrowersyjne, wzbudzające ciekawość publikacje, należy zachować szczególną ostrożność i zweryfikować ich autentyczność w zaufanych źródłach.