FAKE NEWS W PIGUŁCE

Na Facebooku co jakiś czas pojawiają się informacje o alternatywnych metodach radzenia sobie z problemami zdrowotnymi. Często są one oparte na nienaukowych teoriach i w żaden sposób nie pomagają w kryzysowych sytuacjach. W przeszłości na naszej stronie opisywaliśmy m.in., w jaki sposób akupunktura może rzekomo powstrzymać np. atak padaczki, zawał serca czy udar.

Do tej ostatniej przypadłości nawiązuje wpis prowadzący do tekstu opublikowanego na profilu Mój pamiętnik myśli. Z artykułu dowiemy się, że w przypadku udaru „w zasadzie pierwsza pomoc polega na użyciu igły”. Metoda ta miała zostać zaprezentowana przez „jednego z chińskich profesorów”. Polega ona na nakłuciu wszystkich palców, aby pojawiła się na nich krew. Sposób ten jest jednak nieskuteczny i może być groźny dla pacjentów.

Fot. Facebook.com

Wpis o metodzie radzenia sobie z udarem cieszył się sporą popularnością: zebrał ponad sto reakcji i udostępnień. Pod postem znalazł się komentarz, w którym jedna z osób zapewnia, że sposób ten jest skuteczny: „To prawda…ja w ten sposób uratowałam życie dwóm osobom”.

Kłucie palców jako metoda na udar pojawia się w sieci od lat

O tym, że nakłuwanie dłoni nie jest skuteczną metodą radzenia sobie z udarem, pisaliśmy w jednym z naszych tekstów. Teoria ta jest obecna w internecie znacznie dłużej, a na pierwsze jej ślady można natrafić, przeglądając artykuły sprzed dekady.

W późniejszych latach metoda na nakłuwanie powróciła nie jako wiadomość mailowa, ale jako wpisy w mediach społecznościowych. Nie zmieniła się jednak jej treść. Nadal wspomina się o profesorze medycyny chińskiej, który – jako pierwszą pomoc w przypadku udaru – miał zalecać dźganie palców. W jednym z przypadków przekonywano, że metoda jest w stu procentach skuteczna i że do szpitala można przewieźć wyłącznie osobę, która odzyskała przytomność.

Nakłuwanie w żaden sposób nie pomoże na udar

Eksperci są zgodni – metoda ta jest nienaukową bzdurą. „Ból spowodowany przez podrażnienie wrażliwych części ciała może podnieść ciśnienie, a przez to pogorszyć udar” – powiedział dla AFP neurolog Dr Dilraj Singh Sokhi. „Metoda ta to zupełny nonsens” – skomentował dla apnews.com dr Mitchell Elkind, profesor neurologii i epidemiologii na Uniwersytecie Columbia.

Lekarze ostrzegają także, że skupianie się na ratowaniu życia sposobem opisanym na Facebooku może być niebezpieczne. Prof. Geoffrey Donnan z Uniwersytetu w Melbourne twierdzi w wypowiedzi dla AAP Factcheck, że koncentrowanie się na nakłuwaniu może opóźnić terapię opartą na dowodach. Czas jest jedną z kluczowych kwestii dotyczących przeciwdziałania udarom.

Skuteczność nakłuwania w celu ratowania osoby cierpiącej na udar podważali także naukowcy wypowiadający się w programie factcheckingowym Verify, emitowanym na amerykańskim kanale WUSA9.

Nie ma jednoznacznych dowodów na skuteczność akupunktury

Dotychczas nie udowodniono, by akupunktura miała cudowne właściwości, a jej leczniczy wpływ w wielu przypadkach pozostaje wątpliwy. W 2009 roku na łamach British Medical Journal opublikowana została analiza 13 badań przeprowadzonych w Nordic Cochrane Center w Kopenhadze, w których wzięło udział 3 025 pacjentów. 

Naukowcy porównali akupunkturę prawdziwą i pozorowaną. W badaniu stwierdzono niewielką różnicę w skuteczności między akupunkturą rzeczywistą i pozorowaną oraz umiarkowaną różnicę między akupunkturą a brakiem akupunktury.

Jak rozpoznać udar?

Lekarze twierdzą, że w przypadku wystąpienia niepokojących objawów udaru kluczową rolę odgrywa czas. Dlatego na stronie pacjent.gov.pl można znaleźć listę symptomów, po wystąpieniu których powinniśmy zadzwonić na pogotowie:

• U – utrudniona mowa. Poproś o powtórzenie prostej frazy. Czy mowa jest niewyraźna lub dziwna?
• D – dłoń opadnięta. Poproś osobę, aby podniosła obie ręce. Czy jedna ręka opada w dół? A może nie może podnieść jednej ręki?
• A – asymetria ust. Poproś tę osobę, aby się uśmiechnęła. Czy opadnie jedna strona twarzy?
• R – rozmazane widzenie. Spytaj, czy widzi wyraźnie.

Podsumowanie

Metody medycyny alternatywnej, jak np. ta opisana w poście, co jakiś czas pojawiają się w mediach społecznościowych. Mogą one stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia, ponieważ bazują na nienaukowych przesłankach. Ich promowanie może prowadzić do nieszczęścia np. w sytuacji, gdy osoby udzielające pierwszej pomocy – zamiast sprawdzonych działań – skoncentrują się na stosowaniu metod alternatywnych.