Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Imane Khelif i fałszywy cytat o jej dzieciństwie – sprawdzamy to
Niektóre przekazy w mediach społecznościowych wskazują, że Imane Khelif zdradziła szczegóły na temat swojego „chłopięcego” dzieciństwa. W tekście sprawdzamy fałszywy cytat przypisywany algierskiej zawodniczce i przybliżymy kontrowersje związane z jej sprawą.
fot. Facebook / Modyfikacje: Demagog
Imane Khelif i fałszywy cytat o jej dzieciństwie – sprawdzamy to
Niektóre przekazy w mediach społecznościowych wskazują, że Imane Khelif zdradziła szczegóły na temat swojego „chłopięcego” dzieciństwa. W tekście sprawdzamy fałszywy cytat przypisywany algierskiej zawodniczce i przybliżymy kontrowersje związane z jej sprawą.
Analiza w pigułce
- Na Facebooku pojawił się post, w którym napisano, że bokserka olimpijska Imane Khelif przyznała się do tego, że w dzieciństwie była chłopcem i przedstawiała się jako „żołnierz”. Rzekomym dowodem miał być fragment w algierskim programie sprzed kilku lat.
- Tłumaczenie tego materiału wideo z języka arabskiego było błędne – Dina Ibrabim z redakcji AkhbarMeter przekazała nam, że w czasie programu gospodarz zawsze zwracał się do Imane Khelif jako do kobiety. W kontekście dzieciństwa: „słowo »Darary « oznacza w tamtejszym języku »dzieci « i może odnosić się zarówno do chłopców, jak i dziewcząt”. Z kolei słowa o „byciu żołnierzem” były symboliczne.
- Zawodniczka z Algierii nigdy nie deklarowała, że jest/była mężczyzną i bierze udział w igrzyskach w kategorii kobiet. Korekta płci w Algierii jest nielegalna, a prawo do udziału w igrzyskach ustalano m.in. na podstawie informacji paszportowych.
Kontrowersje i szum informacyjny wokół udziału zawodniczki Imane Khelif w tegorocznych igrzyskach olimpijskich nie słabną. Bokserka przez ostatnie dni musiała mierzyć się z falą fałszywych informacji i niesprawdzonych plotek na jej temat. Wkrótce ma zawalczyć o złoty medal w finałowej walce, czym ściąga na siebie jeszcze więcej uwagi.
Tym razem media społecznościowe obiegła wiadomość o jej rzekomym cytacie w wypowiedzi dla mediów. Jeden z użytkowników Facebooka napisał, że bokserka przyznała się do tego, że w dzieciństwie była „chłopcem” i nazwała się „żołnierzem”, co ponoć miało potwierdzać, że jest mężczyzną – problem w tym, że to manipulacja oparta na błędnym tłumaczeniu materiału wideo.
Na podaną kopię materiału z cytatem zareagowało ponad 100 osób, a ponad 200 udostępniło go dalej – w sumie odtworzono go ponad 17 tys. razy. W sekcji komentarzy pojawiły się wypowiedzi kierowane w stronę Imane Khelif [pisownia oryginalna]: „Medal powinien zostać odebrany, a facet powinien mieć zakaz występowania w kategorii kobiecej!” oraz „Obrzydliwy oszust”. Z drugiej strony niektórzy powątpiewali w autentyczność tłumaczenia [pisownia oryginalna]: „To może być fejk i potrzebny jest tlumacz”.
Imane Khelif nie przyznała, że była chłopcem. Zobacz, co powiedziała
Zawodniczka z Algierii nigdy nie deklarowała, że jest/była mężczyzną i w analizowanym materiale w języku arabskim nie wspominała o swoim dzieciństwie w odniesieniu do płci. Korekta płci w Algierii jest nielegalna, a prawo do udziału w igrzyskach ustalano m.in. na podstawie informacji paszportowych (gdyby było tak, że zawodniczka urodziła się jako chłopiec, to nie mogłaby wziąć udziału w kategorii kobiet).
W celu weryfikacji przytaczanego cytatu skontaktowaliśmy się z arabskimi organizacjami factcheckingowymi. W sprawie odpowiedzi udzieliła Dina Ibrabim z redakcji AkhbarMeter. Jak zdołaliśmy się dowiedzieć: „podczas programu gospodarz zawsze zwracał się do Imane Khelif jako do kobiety”, a słowa o byciu żołnierzem były symboliczne. W kontekście dzieciństwa: „słowo »Darary « oznacza w tamtejszym języku »dzieci « i może odnosić się zarówno do chłopców, jak i dziewcząt”.
Kim jest Imane Khelif i dlaczego jej sprawa jest tak kontrowersyjna?
Na przełomie lipca i sierpnia 2024 roku w związku z igrzyskami świat usłyszał szerzej o algierskiej zawodnicze Imane Khelif. Wiele osób zaczęło posądzać ją o bycie mężczyzną lub o transpłciowość. Jednak wkrótce do sprawy odniosły się Algierski Komitet Olimpisjki (COA) oraz Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOI), które wskazały, że Imane Khelif jest kobietą.
„Algierski Komitet Olimpijski (COA) zdecydowanie potępia złośliwe i nieetyczne ataki skierowane przez niektóre zagraniczne media wobec naszej sportowczyni Imane Khelif. Te próby zniesławienia oparte na kłamstwach są całkowicie niesprawiedliwe”.
Imane Khelif nigdy nie deklarowała, że urodziła się jako mężczyzna, a jej płeć potwierdził jej ojciec w rozmowie z agencją prasową Reuters, pokazując przy tym oficjalny dokument. „To jest nasz rodzinny oficjalny dokument, 2 maja 1999 r., Imane Khelif, kobieta. Jest tu napisane, możesz to przeczytać, ten dokument nie kłamie” – mówił Amar Khelif.
Dlaczego świat zastanawia się nad płcią Imane Khelif?
Insynuacje o tym, że Imane Khelif miałaby być mężczyzną, pojawiły się w związku z decyzją International Boxing Association (IBA) – federacji skonfliktowanej z MKOI. W 2023 roku organizacja przekazała, że zawodniczka nie może brać udziału w mistrzostwach świata w New Delhi ze względu na wykrycie nieprawidłowości. Zdaniem prezesa IBA Umara Kremlowa, u zawodniczki wykryto chromosomy XY, co miałoby świadczyć, że jest mężczyzną, jednak nie przedstawiono żadnych dokumentów, które potwierdzałyby ten fakt lub które określałyby, jakiego rodzaju test przeprowadzono.
Federacja IBA pozostaje w sporze z MKOI. W 2019 roku IBA została zawieszona ze względu na problemy związane z zarządzaniem, finansami, sędziowaniem oraz z innymi kwestami etycznymi.
5 sierpnia 2024 IBA ponowiła wiadomość o przyczynach wykluczenia Imane Khelif z zawodów w 2023 roku, jednak nie przedstawiono szczegółów tej sytuacji, ponieważ uzasadniano, że są to informacje medyczne, które nie mogą zostać ujawnione. Problemem pozostaje jednak to, że nadal nie wiadomo, jakiemu testowi poddano zawodniczkę (jakość niektórych testów jest kwestionowana pod kątem medycznym i etycznym). Rzecznik MKOI Mark Adams wskazuje, że testy wykonane przez IBA są niewiarygodne i wadliwe.
Zaburzenia rozwoju płci w sporcie – sprawa jest skomplikowana
Zdaniem MKOI algierska zawodniczka jest kobietą i ma prawo do startu w zawodach. Nie wiadomo dokładnie, jaki przypadek zaburzeń (i czy w ogóle) mógłby dotyczyć Imane Khelif ze względu na kontrowersje wokół jakości testowania oraz jej prawo do nieujawniania dokumentacji medycznej. Jednocześnie w świecie sportu od długiego czasu trwa dyskusja nad tym, w jaki sposób testować zawodników i kogo z nich dopuścić do zawodów w przypadku zaburzeń rozwojowych.
Profesor Alun Williams z Manchester Metropolitan University, specjalista od genomiki sportu i ćwiczeń fizycznych, w rozmowie z agencją Reuters powiedział, że ustalenie nieuczciwej przewagi ze względu na cechy biologiczne jest bardzo trudne. Zaznaczył, że w badaniach należy przyjrzeć się chromosomom, poziomowi testosteronu i innych hormonów oraz temu, jak organizm reaguje na testosteron. W jego ocenie takie testowanie jest bardzo inwazyjne, a samo patrzenie na chromosomy jest niekompletne.
Wykrycie chromosomów XY przypisywanych mężczyznom niekoniecznie dostarcza prostego rozstrzygnięcia w sprawie płci. Niektóre osoby mogą cierpieć z powodu zaburzeń rozwoju płci (DSD) w związku z czym ich rozwój płciowy jest nietypowy. Jednym z zaburzeń tego typu jest syndrom Swyera, który może objawiać się rozwojem chromosomów XY u kobiet.
Jak wskazuje MedlinePlus z National Library of Medicine: „osoby z zespołem Swyera mają żeńskie zewnętrzne narządy płciowe i niektóre żeńskie wewnętrzne struktury rozrodcze. Osoby te zazwyczaj mają macicę i jajowody, ale ich gonady (jajniki lub jądra) nie działają”.
Podobnie wysoki poziom testosteronu nie musi oznaczać, że kobieta jest mężczyzną. Ale może oznaczać, że ma ona w istocie problemy z hormonami, do czego może dojść na skutek różnych chorób lub zaburzeń. W 2021 roku nabrała rozgłosu w świecie sprawa namibijskich lekkoatletek Christine Mboma i Beatrice Masilingi, które zostały wykluczone z niektórych biegów ze względu na to, że ich naturalny poziom testosteronu przekroczył ustalony limit.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter