FAKE NEWS W PIGUŁCE

Wiele krążących w przestrzeni publicznej fałszywych informacji na temat szczepień przeciw COVID-19 pochodzi z innych państw. Dla niektórych takie informacje mogą być trudniejsze do zweryfikowania, przez co dezinformacja łatwiej się rozprzestrzenia. Tym razem w mediach społecznościowych popularność zyskuje informacja o tym, że w Japonii rzekomo zniesiono obowiązek szczepień przeciwko COVID-19. 

W artykule na ten temat możemy przeczytać, że powodem zniesienia tego obowiązku była rosnąca liczba przypadków zapalenia mięśnia sercowego. Autor powołuje się na wiadomości przekazywane przez NHK – japońskiego nadawcę publicznego.

Po porównaniu obu materiałów okazuje się, że do tekstu dopisano informacje, których nie ma w pierwotnym źródle, a prawdziwe dane pozbawiono ważnego kontekstu, przez co nadano im sensacyjny wydźwięk. Artykuł został podany dalej w mediach społecznościowych, m.in. na grupach facebookowych Stronnictwo Legitymistyczne. i otwieraMY się I Polska #StopSegregacjiSanitarnej.

Źródło: www.facebook.com

„Wycofanie się z obowiązku” szczepień przeciwko COVID-19 nie było możliwe, ponieważ… wszystkie szczepienia w Japonii są dobrowolne od prawie 30 lat

W artykule błędnie stwierdzono, że Japonia „wycofuje się z obowiązku szczepień” – takiego obowiązku w przypadku szczepionek przeciwko COVID-19 nigdy w tym kraju nie było. Rząd japoński zniósł wszystkie obowiązkowe szczepienia w 1994 roku. Zamiast tego podkreśla się obywatelski obowiązek, jakim ma być zaszczepienie się przed takimi chorobami jak m.in. odra czy różyczka.

Dzieci w tym kraju należą do jednej z najlepiej wyszczepionych populacji na świecie – wskaźnik dla różnych rodzajów szczepionek wynosi ponad 90 proc. (w niektórych przypadkach nawet 99 proc.). Mimo to eksperci obawiali się, że Japończycy podejdą do szczepień przeciwko COVID-19 z dużą nieufnością ze względu na trudną historię, która doprowadziła m.in. do wdrożenia ustawy „Immunization act”, znoszącej obowiązek szczepień.

W 1989 roku Japonia opracowała własną szczepionkę skojarzoną, czyli preparat, który uodparnia przed kilkoma chorobami: różyczką, świnką i odrą. Jednak podejrzewano, że wywołuje ona efekty uboczne w postaci aseptycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, które dotknęło wiele zaszczepionych osób. Szczepienia przerwano i do dzisiaj ten preparat nie jest zalecany. 

Zaistniały w tamtym czasie spadek zaufania do szczepień w społeczeństwie spowodował poważne konsekwencje. W wywiadzie dla serwisu Die Zeit Harumi Yano Gomi, profesorka chorób zakaźnych na Międzynarodowym Uniwersytecie Zdrowia i Opieki Społecznej w Tokio oraz członkini ​​Komitetu Organizacyjnego Igrzysk Olimpijskich, powiedziała:

W 1992 roku sąd okręgowy w Tokio uchwalił, że odpowiedzialność za wszystkie niepożądane reakcje związane ze szczepionkami ponosi japoński rząd. Dwa lata później rząd zniósł wszystkie obowiązkowe szczepienia.

Eksperci obawiali się, że niskie zaufanie społeczne do szczepionek w tym kraju może mieć negatywny wpływ na chęć poddania się szczepieniu przeciwko COVID-19. Badania przeprowadzone przez Ipsos-World Economic Forum pod koniec lutego br. wykazały jednak, że chęć do przyjęcia szczepionki przeciw COVID-19 zadeklarowało 74 proc. Japończyków.

Japonia nie zniosła obowiązku szczepień przeciw COVID-19. Nigdy go tam nie było. Informacja z wiarygodnego źródła została zamanipulowana

Artykuł na stronie koscierzyna24.info cytuje m.in. informację ze strony japońskiego ministerstwa zdrowia, gdzie możemy przeczytać:

Nie jest to jednak informacja, która w jakikolwiek sposób wiąże się z rzekomym „wycofaniem się rządu z obowiązkowych szczepień”. Na tej samej stronie znajduje się też informacja o rzadkich skutkach ubocznych po szczepieniu. 

Informacja o tym, że zapalenie mięśnia sercowego lub zapalenie osierdzia może być skutkiem ubocznym, znajduje się w ulotkach preparatów szczepionkowych (zatwierdzonych nie tylko w Japonii, ale również w krajach Unii Europejskiej). W ulotce preparatu Comirnaty (w dawce dla dzieci w wieku od 5 do 11 lat) napisane jest, że takie zdarzenie niepożądane występuje bardzo rzadko – maksymalnie u 1 na 10 000 osób. Dane z Japonii potwierdzają informacje zawarte w ulotkach preparatów. 

Artykuł na stronie koscierzyna24.info powołał się na informację podaną na początku grudnia przez stronę japońskiej telewizji i radia publicznego NHK. W analizowanym artykule dopisano jednak dodatkowo fałszywą informację o tym, że rząd japoński rzekomo wycofuje się z obowiązku szczepień. Zdarzenia niepożądane związane z zapaleniem mięśnia sercowego nie stały się więc podstawą do wycofania preparatów.

W oryginale wiadomość mówiła o tym, że japońskie ministerstwo zdrowia stwierdziło, że takie skutki uboczne po przyjęciu szczepionki wyprodukowanej przez koncern Moderna zgłoszono:

• w 81,79 przypadków na milion zaszczepionych mężczyzn w wieku od 10 do 19 lat,
• w 48,76 przypadków na milion zaszczepionych mężczyzn w wieku 20 do 29 lat.

W kontekście szczepionki Pfizer/BioNTech liczby te wynosiły odpowiednio 15,66 i 13,32 przypadków na milion zaszczepionych. Jeśli przeliczymy te dane na 10 tys. osób, to wyjdzie nam, że w Japonii nie doszło do sytuacji nietypowej, wyróżniającej się na tle innych krajów, a tym bardziej podważającej badania naukowe w kwestii wystąpienia takiego schorzenia. 

Rekomendację dot. stosowania szczepionek przeciw COVID-19, jak i innych środków wydaje się na podstawie tego, czy korzyści przewyższają potencjalne zagrożenia. W przypadku każdej zatwierdzonej szczepionki mRNA bilans pozostaje korzystny nawet po wykryciu takich zdarzeń jak rzadkie zapalenie osierdzia i mięśnia sercowego. Silne efekty uboczne są bardzo rzadkie. 

Podsumowanie

W sieci krąży wiele informacji na temat szczepionek przeciwko COVID-19, które „koloryzują” dane, przedstawiając je w sposób sensacyjny. Zawsze warto sprawdzić pierwotny kontekst wiadomości, czy faktycznie jest on tak szokujący.

Z wiarygodnymi informacjami na temat szczepionek przeciw COVID-19 można zapoznać się na stronach Światowej Organizacji Zdrowia, Amerykańskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Europejskiej Agencji Leków, a także w białej księdze pt. „Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektywność”, opracowanej przez inicjatywę Nauka przeciw pandemii.

Nie musisz działać jak automat i udostępniać informacji bez sprawdzenia. Najwyższy czas wyłączyć automatyczny tryb i przełączyć się na myślenie.

Zobacz, co przygotowali dla Ciebie nasi ambasadorzy: Kasia Gandor, Martin Stankiewicz, Ola i Piotr Stanisławscy (Crazy Nauka), Marcin Napiórkowski oraz Joanna Gutral.