Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Kamala Harris planuje depopulację? Film wprowadza w błąd
Czy kandydatka na prezydenta Stanów Zjednoczonych powiedziała, że planuje depopulację w celu ratowania klimatu? W naszej analizie wskazujemy na wyrwany z kontekstu fragment wypowiedzi Kamali Harris.
fot. Facebook / Modyfikacje: Demagog
Kamala Harris planuje depopulację? Film wprowadza w błąd
Czy kandydatka na prezydenta Stanów Zjednoczonych powiedziała, że planuje depopulację w celu ratowania klimatu? W naszej analizie wskazujemy na wyrwany z kontekstu fragment wypowiedzi Kamali Harris.
ANALIZA W PIGUŁCE
- Na Facebooku i na TikToku (1, 2) pojawiło się nagranie z wystąpienia Kamali Harris, podczas którego wiceprezydentka powiedziała, że „gdy inwestujemy w czystą energię i pojazdy elektryczne oraz zmniejszamy populację, więcej naszych dzieci może oddychać czystym powietrzem” [czas nagrania 0:03]. Jej słowa stały się przyczynkiem do twierdzeń, że polityczka planuje depopulację ludzkości.
- Z oficjalnego transkryptu wystąpienia opublikowanego na stronie Białego Domu dowiadujemy się, że było to przejęzyczenie. Zamiast słowa „population” (z ang. „populacja”) czytamy „pollution” (z ang. „zanieczyszczenie”). Wiceprezydentce nie chodziło więc o doprowadzenie do drastycznego spadku liczby ludności, lecz o zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska (1, 2, 3, 4).
Wybory na prezydenta Stanów Zjednoczonych odbędą się 5 listopada 2024 roku. Obecnie o urząd ubiega się Donald Trump, kandydat republikanów, oraz Kamala Harris, kandydatka demokratów. W czasie kampanii w sieci coraz częściej pojawiają się nieprawdziwe informacje dotyczące amerykańskich polityków, co na bieżąco opisujemy na łamach Demagoga (np. 1, 2, 3, 4).
Tym razem na Facebooku oraz na TikToku (1, 2) opublikowano nagranie, na którym Kamala Harris mówi o rzekomych planach depopulacji ludzkości. „Gdy inwestujemy w czystą energię i pojazdy elektryczne oraz zmniejszamy populację, więcej naszych dzieci może oddychać czystym powietrzem i pić czystą wodę” – słyszymy [czas nagrania 0:03].
W opisie jednego z omawianych postów czytamy również, że wiceprezydentka „stwierdziła, że oprócz inwestycji w »czystą energię i pojazdy elektryczne « kluczowe znaczenie w walce z tzw. »zmianami klimatycznymi « ma redukcja »populacji«”.
Film spotkał się z zainteresowaniem użytkowników mediów społecznościowych. W komentarzach pod wspomnianymi postami (1, 2) nie brak głosów osób, które uwierzyły, że Kamala Harris naprawdę planuje depopulację. Pod wpisem na Facebooku napisano [pisownia oryginalna]: „Jak zredukują populację to faktycznie tylko »ICH « dzieci będą mogły…”.
Z kolei w komentarzach na TikToku czytamy m.in. [pisownia oryginalna]: „No i odp znana redukcja populacji. No to już wiemy co ta damulka chce zrobić. to samo co poprzednik”, „biednych zlikwidują a potem sami zarosną brudem i głodni będą chodzić”.
Kiedy powstało kontrowersyjne nagranie?
Nagranie z wystąpienia Kamali Harris, którego fragment opublikowano w sieci, pochodzi z 14 lipca 2023 roku i powstało na Uniwersytecie Coppin State w Baltimore, w stanie Maryland.
Wiceprezydentka przemawiała w ramach trasy „Investing in America” prowadzonej przez administrację Joe Bidena. Wtedy też ogłosiła, że rząd przekaże 20 miliardów dolarów na inwestycje związane z czystą energią.
Odnaleźliśmy zapis całego wystąpienia polityczki. Słyszymy w nim, że Kamala Harris rzeczywiście wypowiedziała przypisywane jej słowa [czas nagrania 9:38].
Kamala Harris planuje depopulację? To przejęzyczenie
Chociaż w filmie z wystąpieniem polityczki słyszymy słowo „population” (z ang. „populacja”), to zgodnie z transkryptem wypowiedzi dostępnym na stronie Białego Domu widzimy, że było to przejęzyczenie. Słowem, które miała na myśli Kamala Harris, jest „pollution” (z ang. „zanieczyszczenie”).
Zdanie miało więc brzmieć następująco: „Gdy inwestujemy w czystą energię i pojazdy elektryczne oraz ograniczamy zanieczyszczenie, więcej naszych dzieci może oddychać czystym powietrzem i pić czystą wodę”. W kontekście pełnej wypowiedzi widzimy, że zdanie ze słowem „zanieczyszczenie” ma znacznie więcej sensu – współgra z tematem wystąpienia, którym było m.in. właśnie zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska.
Uwaga na powracające fake newsy
Wprowadzające w błąd wpisy dotyczące wypowiedzi Kamali Harris nie są niczym nowym. Już w 2023 roku sprawę opisywali fact-checkerzy z FactCheck.org czy z LeadStories.
Ze względu na trwającą kampanię prezydencką w USA posty znów zyskały popularność w sierpniu tego roku, o czym możemy przeczytać np. na stronach Myth Detector i Snopes.
W przypadku natknięcia się w sieci na kontrowersyjne informacje dotyczące polityków należy zachować szczególną ostrożność i zweryfikować ich prawdziwość w innych, rzetelnych źródłach. Pojawiające się fake newsy na temat wyborów w Stanach Zjednoczonych można na bieżąco śledzić na stronie Demagoga.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter