„Księżyc jest ważniejszy od Słońca, ponieważ świeci w nocy gdy jest ciemno, w przeciwieństwie do Słońca, które świeci w dzień mimo tego, że i tak jest jasno” – te słowa przypisano posłowi Prawa i Sprawiedliwości. Na facebookowej grupie Ruch-Donalda Tuska opublikowano grafikę, która przedstawia Marka Suskiego i wspomniany cytat.

Źródło: www.facebook.com

Grafika cieszy się dużym zainteresowanie internautów. W ciągu czterech dni polubiono ją ponad tysiąc razy. Zdobyła także ponad 400 komentarzy i niemal 370 udostępnień. Z dyskusji pod zamieszczoną grafiką wynika, że część internautów uwierzyła, że te słowa wypowiedział Marek Suski, co sprowokowało nienawistne komentarze. „O najpierw kretyn Terlecki a teraz cymbał tygodnia Chcieli PiS to teraz mają samych orłów bez szacunku dla społeczeństwa” – czytamy w jednym z komentarzy. W kolejnym napisano: „Taki skończony debil psychopata drań skonczony bak słów zygac się chce o Boże ratuj nas od tych ludzi”.  „Myśl godna kretyna” – podsumował inny internauta.

Cytat przypisywany Markowi Suskiemu krąży nie tylko w Internecie, ale także w publikacjach prasowych. Andrzej Nowakowski, dyrektor wydawnictwa Universitas, na łamach krakowskiego dodatku do „Gazety Wyborczej” napisał, że „zdaniem Suskiego wyższość księżyca wynika z faktu, że świeci on w nocy, czyli wtedy, kiedy jest ciemno, czyli ma to sens! Natomiast słońce świeci w ciągu dnia, czyli wtedy, kiedy jest jasno, czyli to sensu nie ma!”. 

Marek Suski o przypisywanym mu cytacie: „Piękna parafraza z Brzechwy. Niestety nie moja”

Skontaktowaliśmy się z posłem Markiem Suskim, by wyjaśnić, czy słowa o wyższości księżyca nad słońcem rzeczywiście są jego autorstwa. Poseł PiS zaprzeczył:

W rozmowie z Demagogiem poseł Suski poinformował, że wypowiedziane słowa nie tylko nie są jego autorstwa, ale także nigdy publicznie nie cytował tego fragmentu twórczości Jana Brzechwy. „Brałem udział w akcji »Cała Polska czyta dzieciom«, ale czytałem inne bajki” – tłumaczy poseł PiS.

Tekst z grafiki przypisany Markowi Suskiemu to w rzeczywistości parafraza fragmentu wiersza (tutaj też wersja audio) Jana Brzechwy zatytułowanego „Księżyc”, który ma postać rozmowy tytułowego księżyca z drzewami w borze. Zweryfikowaliśmy, że treść wiersza Jana Brzechwy z serwisu Poezja.org pokrywa się z tym, który znajdziemy w książce pt. „Sto bajek” Jana Brzechwy, która w 2001 roku ukazała się nakładem wrocławskiego Wydawnictwa Siedmiogród (s. 81).

Na końcu wiersza możemy przeczytać kwestię wypowiadaną przez księżyc:

O wyższości księżyca nad słońcem polski Internet rozpisuje się od lat

Trudno dociec, kto jest pierwotnym autorem parafrazy, ale warto zauważyć, że pojawiła się ona w Internecie na długo przed tym, jak przypisano ją politykowi PiS.

W sierpniu 2019 roku popularność zdobył wpis zamieszczony w serwisie Wykop.pl, niezawierający jednak informacji o źródle. Jeszcze wcześniej, bo w czerwcu 2019 roku, w zbliżonej formie opublikowano go na Twitterze nie w kontekście politycznym, ale jako komentarz do zdjęć księżyca na Giewoncie.

Jeszcze wcześniej, bo w grudniu 2010 roku, w serwisie Demotywatory znajdziemy: „Co jest ważniejsze Słońce czy Księżyc? Księżyc, bo świeci w nocy, a w dzień i tak jest jasno”. W 2006 roku w serwisie PB.pl ukazał się tekst Pawła Kubasiaka o Jarosławie i Lechu Kaczyńskim zatytułowany „O dwóch takich…”. Czytamy w nim: „Księżyc symbolizuje władzę. Jacek i Placek mówią, że księżyc jest ważniejszy od słońca, bo oświetla noc. Co to znaczy? Że mogą oświetlić mroki rzeczywistości, pokazać ją ludziom, kiedy zdobędą władzę”. W obu przypadkach wypowiedzi o księżycu znacząco różnią się od tych [1,2] z 2019 roku.

W 2017 roku Gazeta.pl opublikowała artykuł, w którym opisała medialne wypowiedzi posła Marka Suskiego. Na próżno w nim szukać jego rzekomej wypowiedzi o księżycu. Wszystko wskazuje na to, że po raz pierwszy parafrazę wiersza Jana Brzechwy przypisano Markowi Suskiemu niemal rok temu w serwisie Reddit.com. W podobnym okresie opublikowano ją także na Facebooku. Za grafikę posłużyło zdjęcie, które ilustruje wywiad Marka Suskiego z Radia Łódź.

Choć Marek Suski preferuje malarstwo, nieobca jest mu również poezja

Być może do takiego działania zainspirował popularny wywiad Roberta Mazurka z Markiem Suskim, który w lipcu 2018 roku został opublikowany na łamach Gazety Prawnej. W rozmowie polityk zdradził, że pisze wiersze: „Nie uważam, żeby to była jakaś prawdziwa poezja, ot, coś tam sobie napisałem i to jest na dnie w szafie. Zdecydowanie wolę pokazać swoje obrazy niż wiersze” – podsumował poseł PiS.

Co ciekawe, wątek artystyczny powrócił w innej rozmowie obu Panów, tym razem na antenie RMF FM. W maju 2019 roku Marek Suski pochwalił się Robertowi Mazurkowi (a następnie widzom programu) akwarelą przedstawiającą córkę i wnuczkę polityka (cały wątek od 11 minuty nagrania). Z kolei w 2013 roku w radomskim Centrum Kultury Południe odbyła się nawet wystawa jego prac.

Podsumowanie

Marek Suski nigdy nie wypowiedział słów, które zostały mu przypisane. Polityk został ośmieszony, także w publikacji prasowej, za słowa, których nie wypowiedział, a które w rzeczywistości są parafrazą wiersza Jana Brzechwy.

Sfabrykowane cytaty mają za zadanie ośmieszyć ich rzekomego autora, oszukać odbiorcę i wyrządzić krzywdę. Bardzo często ich ofiarami padają osoby publiczne. Widząc podejrzaną, kontrowersyjną czy też szokującą wypowiedź, warto wstrzymać się z powielaniem jej treści i spróbować samodzielnie zweryfikować jej autentyczność. W razie dalszych wątpliwości zachęcamy również do kontaktu z nami – za pośrednictwem mediów społecznościowych lub formularza kontaktowego.