Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Moderna opracowała szczepionkę na COVID-19 w 2019 roku? Fake news!
Fałszywe informacje na temat działań firmy Moderny bazują na błędnie zinterpretowanych dokumentach.
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Moderna opracowała szczepionkę na COVID-19 w 2019 roku? Fake news!
Fałszywe informacje na temat działań firmy Moderny bazują na błędnie zinterpretowanych dokumentach.
27 lipca 2021 roku na profilu facebookowym Centrum Usług Prawnych pojawił się post z linkiem do artykułu na portalu Lega Artis, według którego firma Moderna opracowała szczepionkę przeciwko COVID-19 jeszcze przed wybuchem pandemii. Artykuł był udostępniany również przez inne profile facebookowe, m.in. Grupa Telewizja wRealu24, Zdrowie i świadomość. Wiedza czyni wolnym, Czytelnicy Magna Polonia, WOLNI OD PANDEMII, One World Freedom Alliance Group. Taki sam tekst opublikował też portal Strażnicy Wolności.
Fake news na temat Moderny krąży w sieci od czerwca 2021 roku
Analizowany przez nas artykuł na portalu Lega Artis powołuje się na tekst opublikowany w czerwcu 2021 roku na portalu The BL (ten z kolei odwołuje się do informacji z portalu GreteGameIndia; ich publikacja również miała miejsce w czerwcu 2021 roku). Polski tekst jest tłumaczeniem tekstu zagranicznego. Informację na temat rzekomego opracowania szczepionki przez Modernę przed wybuchem pandemii powielały również nieanglojęzyczne strony. W czerwcu br. pojawiła się m.in. na łamach niemieckiego portalu Report24 oraz francuskiego portalu CovidHub. Informacje we wspomnianych artykułach są fałszywe, a pisały o tym już m.in. PolitiFact, AFP oraz Fake Hunter.
Dokument dotyczył MERS-CoV, a nie SARS-CoV-2
W tekście opublikowanym na portalu Lega Artis jest mowa o „tajnych dokumentach”, które mają niejako potwierdzać tezę, że szczepionka Moderny została opracowana przed wybuchem pandemii COVID-19. W rzeczywistości wspomniane „tajne dokumenty” nie są tajne – publicznie są dostępne od czerwca 2020 roku (były m.in. przedmiotem analizy opublikowanej na stronie organizacji Public Cityzen).
Jest to umowa dotycząca przekazania Uniwersytetowi Karoliny Północnej w Chapel Hill materiału badawczego w postaci tzw. kandydatów na szczepionki mRNA przeciwko koronawirusowi, opracowanych i współposiadanych przez amerykański Narodowy Instytut Alergii i Chorób Zakaźnych (NIAID) oraz firmę Moderna (ang. Material Transfer Agreement, fragment dokumentu od strony 105).
Porozumienie zostało podpisane przez przedstawicieli stron w dniach od 12 do 17 grudnia 2019 roku, czyli zanim zidentyfikowano koronawirusa SARS-CoV-2 (31 grudnia 2019 roku Światowa Organizacja Zdrowia otrzymała informacje o wystąpieniu wirusowego zapalenia płuc w Wuhan, 11 stycznia 2020 roku WHO poinformowała, że otrzymała sekwencje genetyczne nowego koronawirusa z Chin).
W dokumencie, do którego odwołuje się analizowany przez nas artykuł, nie pojawia się żadna informacja o szczepionce przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2, jest natomiast mowa o szczepionkach mRNA przeciwko koronawirusowi.
Porozumienie dotyczyło konkretnie kandydatów na szczepionkę przeciwko koronawirusowi MERS-CoV, co dla agencji AFP potwierdził rzecznik Narodowego Instytutu Alergii i Chorób Zakaźnych (NIAID):
„Materiały przekazane do UNC (Uniwersytet Karoliny Północnej w Chapel Hill) w grudniu 2019 r. były kandydatami na szczepionkę przeciwko koronawirusowi zespołu oddechowego Bliskiego Wschodu (MERS-CoV), a nie SARS-CoV-2”.
Rzecznik Narodowego Instytutu Alergii i Chorób Zakaźnych (NIAID), 23 czerwca 2021 roku
Potwierdził to również Uniwersytet Karoliny Północnej w Chapel Hill w oświadczeniu wysłanym do AFP:
„Dokumenty odnoszą się do pracy Uniwersytetu Północnej Karoliny w Chapel Hill nad opracowaniem szczepionki mRNA chroniącej przed MERS”.
Oświadczenie Uniwersytetu Karoliny Północnej, 25 czerwca 2021 roku
Szczepionki przeciwko koronawirusom były opracowywane jeszcze przed wybuchem pandemii COVID-19
Ludzkie koronawirusy zostały po raz pierwszy zidentyfikowane w połowie lat 60. XX wieku (określenie „koronawirus” pochodzi od kolców przypominających koronę na powierzchni wirusa). Badacze zidentyfikowali do tej pory siedem koronawirusów, które mogą zarażać ludzi. MERS-CoV i SARS-CoV-2 to dwa spośród trzech koronawirusów odzwierzęcych, które ewoluowały i zarażają ludzi. Koronawirus MERS-CoV po raz pierwszy został zgłoszony w Arabii Saudyjskiej w 2012 roku i od tego czasu rozprzestrzenił się na kilka innych krajów. Wywołuje on wirusową chorobę układu oddechowego pod nazwą „bliskowschodni zespół oddechowy”(MERS).
Naukowcy z Centrum Badań nad Szczepionkami (VCR) działającego przy Narodowym Instytucie Alergii i Chorób Zakaźnych (NIAID) oraz przedstawiciele Moderny prowadzili badania nad koronawirusami jeszcze przed pojawieniem się wirusa SARS-CoV-2. To właśnie prace nad szczepionką przeciwko MERS dały początek szczepionce chroniącej przed COVID-19 (PolitiFact ustaliło, że współpraca w zakresie badań nad szczepionkami rozpoczęła się konkretnie w 2017 roku, a w 2019 roku NIAID oraz Moderna zawarły formalną umowę o współpracy badawczej, dotyczącej szczepionki przeciwko wirusowi MERS-CoV).
Z szerszą informacją na temat koronawirusów ludzkich i zwierzęcych zapoznasz się w naszej analizie oraz w artykule wirusologa Krzysztofa Pyrcia.
Podsumowanie
Nie jest prawdą, że Moderna opracowała szczepionkę przeciwko COVID-19 jeszcze przed wybuchem pandemii. Tę tezę mają niejako potwierdzać rzekome „tajne dokumenty”. W rzeczywistości są one publicznie dostępne od 2020 roku i jest to dokument mówiący o przekazaniu Uniwersytetowi Karoliny Północnej w Chapel Hill materiału badawczego w postaci tzw. kandydatów na szczepionki przeciwko koronawirusowi MERS-CoV, opracowanych przez Narodowy Instytut Alergii i Chorób Zakaźnych (NIAID) oraz firmę Moderna. Współpraca w zakresie badań w nad szczepionkami przeciwko koronawirusom, pomiędzy NIAID i Moderną, miała miejsce jeszcze przed pojawieniem się SARS-CoV-2 i dotyczyła innych koronawirusów wykrytych już przez badaczy.
Z wiarygodnymi informacjami na temat szczepionek na COVID-19 można zapoznać się na stronach Światowej Organizacji Zdrowia, Amerykańskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Europejskiej Agencji Leków, a także w białej księdze pt. „Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektywność”, opracowanej przez inicjatywę Nauka Przeciw Pandemii.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter