FAKE NEWS W PIGUŁCE

Jeden z czytelników zgłosił nam, że 18 lutego 2024 roku na Facebooku opublikowano krótki materiał wideo z udziałem Andrzeja Frydrychowskiego. To chirurg, w przeszłości zawieszony w prawach wykonywania zawodu, i były pracownik Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego (GUMed), od poglądów którego uczelnia oficjalnie się odcięła. 

Do nagrania dołączono opis: „Mikrodawkowanie AMANITY MUSCARII skutecznie wyleczy ALKOHOLZIM?” Posłuchaj wypowiedzi wspaniałego prof. dr hab. n.med – Andrzeja Frydrychowskiego i pomóż sobie bądź bliskim”. W filmie Andrzej Frydrychowski opowiadał o tym, że alkoholizm można zatrzymać poprzez zastosowanie małych dawek muchomora czerwonego. Jak można usłyszeć w nagraniu: „siedemdziesiąt parę procent osób przestaje pić alkohol, a jak pije, to pije go z niechęcią. Sam to wypróbowałem, bo ja wiele rzeczy na sobie sprawdzam” [czas nagrania 00:20].

Fot. Facebook

Na film zareagowało ponad 3,5 tys. osób, a wyświetlono go w sumie ponad 100 tys. razy. W sekcji komentarzy pojawiło się ponad 200 komentarzy. Jak pisał jeden z użytkowników [pisownia oryginalna]: „Potwierdzam. Od przesilenia zimowego zaczęłam spożywać amanitę i jak lubiłam piwo to po około tygodniu przestałam mieć ochotę nie tylko na piwo, ale i na inne trunki też”. Z drugiej strony pojawiły się głosy sceptyczne [pisownia oryginalna]: „Sama niechęć do alko nie spowoduje wyleczenia z alkoholizmu. To poważna choroba emocji. I taka osoba jak nie uleczy duszy, nie pozna przyczyn nadużywania tej czy innej substancji, to nic to nie da”.

Czy stosowanie muchomora czerwonego jest bezpieczne dla ludzi?

Nagranie rozpoczyna się od nakreślenia rzekomego bezpieczeństwa spożywania małych dawek muchomorów czerwonych. Jak słyszymy: „nie ma na świecie opisanego żadnego przypadku, żeby ktoś zmarł na skutek jedzenia w mikrodawkach muchomora czerwonego” [czas nagrania 00:01], co może wskazywać, że jedzenie tego grzyba w niewielkich ilościach nie stanowi większego problemu.

Nie jedz muchomorów czerwonych – nie jest to jadalny gatunek grzyba. W atlasach grzybów i w encyklopediach zalicza się je do gatunków trujących dla człowieka. Mimo że doniesienia o śmiertelnych przypadkach z powodu zjedzenia muchomora czerwonego są rzadkie, to jego spożycie wcale nie jest dobre dla organizmu (nawet po wcześniejszej obróbce termicznej). W praktyce bardzo trudno jest oszacować, jakie dawki trujących substancji są zawarte w konkretnym muchomorze, ponieważ mogą one zależeć np. od środowiska wzrostu oraz rozmiarów grzyba.

Muchomor czerwony – to nie jest potwierdzona metoda na alkoholizm

W dalszej części filmu słyszymy, że muchomor czerwony „ma wiele wspaniałych właściwości, których efektów, których nie uzyskamy w żaden sposób – m.in. wracam do picia alkoholu. Siedemdziesiąt parę procent osób przestaje pić alkohol, a jak pije, to pije go z niechęcią. Sam to wypróbowałem, bo ja wiele rzeczy na sobie sprawdzam i po zjedzeniu właściwie chyba czterech czy pięciu mikrodawek do dnia dzisiejszego – minęły to już trzy lata – piję wino, które lubiłem z niechęcią” [czas nagrania 00:10]. Wskazano, że można byłoby to zastosować zamiast spotkań w grupach anonimowych alkoholików i wtedy przemysł alkoholowy, by upadł [czas nagrania 00:44].

Po pierwsze – nie znaleźliśmy wyników badań naukowych (1, 2), które wskazywałyby na to, że zastosowanie muchomora czerwonego doprowadza do trwałego zaprzestania picia alkoholu lub wyraźnego zmniejszenia jego spożycia. W bazie ClinicalTrials.gov także nie ma żadnych wyników badań klinicznych, które wskazywałyby na to, że spożywanie muchomorów czerwonych lub substancji specyficznych tylko dla nich poprawia w jakikolwiek sposób stan zdrowia lub leczy choroby. 

Mniejsza ochota na alkohol nie jest równa leczeniu choroby alkoholowej

Zmniejszenie ochoty na alkohol pod wpływem innym substancji psychoaktywnych o niepotwierdzonym klinicznie działaniu nie jest tym samym co leczenie. Jak wskazuje amerykański National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA): „uzależnienie od alkoholu jest przewlekłą, nawracającą chorobą związaną z kompulsywnym piciem alkoholu, utratą kontroli nad spożyciem i pojawieniem się negatywnego stanu emocjonalnego, gdy alkohol nie jest już dostępny”.

Ogólnie nie ma tu jednego skutecznego rozwiązania, ale osoby, które nie są w stanie zachować umiaru lub nie potrafiły go zachować w przeszłości, powinny przejść na całkowitą abstynencję – czasami w połączeniu z wybranymi środkami i lekami (np. naltrekson, akamprozat, disulfiram). W oficjalnych rekomendacjach (np. 1, 2, 3) nie ma wskazówek, co do jedzenia muchomorów czerwonych w przypadku choroby alkoholowej.

Jedzenie muchomorów a picie alkoholu – co z ochotą i spożyciem?

W 2023 roku badacze Marta Pięta-Chrystofiak i Damian Brohs z Uniwersytetu Gdańskiego opublikowali badanie na temat zjawiska zażywania muchomora czerwonego wśród uczestników internetowych grup dyskusyjnych, które liczyły od 400 do 43 tys. członków. W sumie w badaniu zapytano 95 osób o ich zwyczaje dotyczące jedzenia muchomorów. Co prawda, grupa badawcza nie była duża, ale wnioski z pracy skłaniają do dalszych rozważań.