Sieć obfituje w różnego rodzaju grafiki z cytatami wypowiedzi, które w rzeczywistości nigdy nie padły. Ofiarą takich zagrywek padają często politycy lub osoby publiczne, czego przykładem jest opublikowana grafika z Borisem Johnsonem, na której widnieje następująca wypowiedź:

Polska ma siłę, którą… lekceważą Francja i Niemcy. Gdyby Polska opuściła UE to na zasadzie domina opuścić ją może szereg krajów z tz. wschodniej i południowo-wschodniej “flanki”. A gdyby się tak stało to Europa wróci do normalności i “zdechnie” ten biurokratyczny nikomu nie potrzeby potwór.

 

Źródło: www.facebook.com

Mimo że grafika przedstawia nieistniejącą wypowiedź, zyskała sporo uwagi na Facebooku, gdzie udostępniali ją szczególnie użytkownicy na swoich prywatnych kontach. Grafika pojawiła się również w grupie Popieramy PiS!, przez co mogła zostać wyświetlona przez nawet 36 tys. użytkowników. Internauci o eurosceptycznym nastawieniu uwierzyli w przedstawioną treść, o czym świadczą komentarze takie, jak: „Brawo tak trzymać gratuluję”, „Boris Johnson w punkt”, „Brawoooo!!!!”.

Jak było w rzeczywistości?

Cytat jest fałszywy. Boris Johnson, choć jest znany w świecie ze swoich eurosceptycznych poglądów, nigdy nie wypowiedział słów przedstawionych na grafice, o czym można przekonać się poprzez próbę wyszukania treści w wyszukiwarce Google. W sieci nie znajdziemy żadnych wzmianek ani cytować z prasy na temat obecności Polski w Unii Europejskiej autorstwa premiera Wielkiej Brytanii. Nie istnieje również żadne nagranie, w którym polityk wypowiedziałby takie słowa. 

Wyników nie zwraca wyszukiwanie cytatu ani w języku polskim, ani w języku angielskim, przez co wypowiedź uznać należy za fałszywą. Tak kontrowersyjne słowa autorstwa osób publicznych nigdy nie przechodzą bowiem bez echa w świecie mediów. Należy również pamiętać, że cytaty, zwłaszcza te dotyczące drażliwych kwestii, powinny być potwierdzone dowodami przez stronę je udostępniającą. 

W celu weryfikacji treści można spróbować zwrócić się także z prośbą o komentarz do oficjalnych instytucji. Z taką prośbą zwróciliśmy się kilkukrotnie do Ambasady Brytyjskiej w Warszawie. Na dzień publikacji artykułu nie otrzymaliśmy jednak odpowiedzi.

Jak naprawdę Boris Johnson wypowiada się na temat Polski? 

W sieci można znaleźć wiele autentycznych wypowiedzi Borisa Johnsona na temat Polaków. Kilka najpopularniejszych zostało uwiecznionych na nagraniach. Część pochodzi z czasów, zanim Johnson został premierem Wielkiej Brytanii, a niektóre – już z okresu jego rządów. 

W 2016 roku, kiedy polityk sprawował funkcję ministra spraw zagranicznych, doszło do jego spotkania z polskim ministrem Witoldem Waszczykowskim, podczas którego omawiano kwestie incydentów ksenofobii wobec Polaków w Wielkiej Brytanii oraz budowy wspólnego bezpieczeństwa na kontynencie europejskim. 

W 2019 roku na profilu Borisa Johnsona – już jako premiera – pojawiło się nagranie na temat wspólnej historii Polski i Wielkiej Brytanii z okazji rocznicy pierwszej wojny światowej. Boris Johnson pisał i mówił ówcześnie, iż „80 lat temu Hitler najechał Polskę i wywołał II wojnę światową, ale Polacy nigdy nie ulegli tyranii. Zawsze będziemy pamiętać ich wspaniały wkład w walkę o wolność”.

Jak widać, prawdziwe wypowiedzi Borisa Johnsona na temat Polski utrzymane są zawsze w przyjacielskim i pozbawionym agresji tonie. 

Podsumowanie 

W sieci pojawia się wiele fałszywych cytatów, mających na celu wywołanie kontrowersji czy oburzenia, a także podburzenie ludzi do określonych działań. Dzieje się tak zwłaszcza w mediach społecznościowych, korzystając z których, zawsze należy mieć na uwadze jakość źródła, z którego pochodzą poszczególne doniesienia. Weryfikacja informacji w przynajmniej dwóch niezależnych źródłach pozwoli nam skontrolować wiarygodność danego cytatu. 

Sprawdzanie wypowiedzi to często bardzo szybki i łatwy proces, odbywający się za pomocą wyszukiwarki Google. Z tej techniki warto korzystać szczególnie w przypadku całkowicie zmyślonych lub zniekształconych cytatów, zwłaszcza tych z wypaczonym kontekstem.