Szczepienia przeciw COVID-19 wywołują w społeczeństwie różne, często skrajne emocje. Aktualnie trwa akcja szczepień w ramach tzw. grupy „zero”, czyli pracowników służby zdrowia, stacji sanitarno-epidemiologicznych, pracowników DPS-ów, MOPS-ów, punktów aptecznych oraz pracowników uczelni medycznych i studentów. Aby wziąć udział w szczepieniu, osoby te mogły się zgłaszać przez formularz online. 

5 stycznia na Facebooku pojawił się post ze zrzutem ekranu tweeta rzekomo opublikowanego na profilu Prawa i Sprawiedliwości. Widzimy w nim zaświadczenie o przyjęciu pierwszej dawki szczepionki COMIRNATY (Pfizer-BioTech) przez prezesa partii, Jarosława Kaczyńskiego. Grafika ze zrzutem ekranu opatrzona została opisem: „No  proszę bardzo  – a ten dziad też jest że służby zdrowia ?  Kurduplu pojebany tyle narobiłaś rabanu , a sam się też wpieprzyles bez kolejki”. 

Źródło: www.facebook.com

Post udostępniono ponad 2,4 tys. razy. Wywołał on wiele skrajnych emocji wśród użytkowników, wpis podawały dalej również pojedyncze osoby, dzięki czemu osiągnął on duże zasięgi na Facebooku. W komentarzach czytamy: „Czyli »skarb narodowy« został zaszczepiony »bez żadnego trybu«.Czekamy na komisję która zbada to karygodne zdarzenie tak jak sprawę Jandy iMillera?” czy „Słońce Narodu jest specjalnej troski”.

Wielu użytkowników zwracało jednak uwagę na dwa istotne fakty: że każdy może łatwo pozyskać wzór zaświadczenia o otrzymaniu szczepionki ze strony Ministerstwa Zdrowia oraz że odstęp pomiędzy dawkami szczepionki widoczny na dokumencie rzekomo należącym do Kaczyńskiego jest zbyt mały: „Chyba to tylko ściema,bo daty za bardzo nie grają ,od 27.XII.2020 do 10.01 21roku to jest tylko 14 dni a winni być 21 ,coś mi tu nie pasuje na tym zaświadczeniu”, „To jest nie możliwe. Przerwa między szczepionkami 21 dni. Taki druczek można wydrukować na stronie pacjent gov pl . I samemu wypełnić. Chciałabym żeby to była prawda i żeby »Słońce« się tłumaczyło” i „UWAGA !!! też to opublikowałam i skasowałam !!!….COŚ JEST NIE TAK !!!!…..drugą dawkę ma się wziąć po 21 dniach, a tu jest tylko 15 !!!!!!!!!!!!!!!”

Pochodzenie zdjęcia

Autorka posta założyła, że zdjęcie zaświadczenia pochodzi z profilu Prawa i Sprawiedliwości. Oficjalne konto partii rzeczywiście znajdziemy pod adresem @pisorgpl. Zdjęcie profilowe również jest takie samo jak to, które pojawia się w poście. Tweet pochodzi rzekomo z 4 stycznia 2021 roku (poniedziałek). Na oficjalnym profilu PiS nie ma jednak po nim śladu.

Istnieją narzędzia, które pozwalają na przeszukiwanie kont na Twitterze w celu odnalezienia konkretnego tweeta. Należy do nich m.in. Thoracle. Niestety w przypadku tego tweeta nie pokazało ono wyników.

Jak w takim razie zlokalizować dezinformację? Sprawdzając wiarygodność tweetów, zwróćmy szczególną uwagę na nazwę użytkownika, nie tylko tę, która jest zmienna, ale również jej stałą część. W przypadku Twittera często można pomylić dużą literę „i” z małą literą „l”. Gdy wyszukamy profilu @PlSorgpl (przez „L” zamiast „I”), znajdziemy satyryczne konto o nazwie „Prawo i Sprowiedliwość”. 

Źródło: www.facebook.com

Tam znajdziemy powielanego przez internautów tweeta. 

Prawo i SprowiedIiwość on Twitter: „Mamy TO!… ”
archived 7 Jan 2021 06:23:40 UTC

Potwierdzenie szczepienia

Jak zauważyli użytkownicy Facebooka pod jednym z wpisów, dostęp do zaświadczenia o przyjęciu szczepionki ma każdy. Dokument jest ogólnodostępny na stronie Ministerstwa Zdrowia w ramach materiałów przeznaczonych dla szpitali. Zaświadczenie znajdziemy w pliku „Karta Przypominająca dla Pacjenta”. 

Inną kwestią, która powinna zwrócić naszą uwagę w widocznym w poście zaświadczeniu, jest zbyt mały odstęp (14 dni) między pierwszą i drugą dawką. Jak informuje portal dla pacjentów pacjent.gov.pl:

Podsumowanie 

Przed podaniem pochodzącej z Twittera informacji, której wiarygodności nie jesteśmy pewni, warto sprawdzić, czy i gdzie została ona opublikowana. W erze mediów społecznościowych wykorzystywanie czyjejś tożsamości jest ułatwione. Przykładem wykorzystania wizerunku partii politycznej w celach satyrycznych jest właśnie profil @PlSorgpl.